Karbonhidrat, protein ve yağ… Bu üç besin öğesi sağlığımız üzerinde yaşamsal öneme sahip. Ancak, her gün mutlaka tüketmemiz gereken bu besin öğelerinin “iyisi” de var, “kötüsü” de. Sağlıklı bir yaşam için yapmamız gereken şey ise, vücudumuz için faydalı olanlarını tercih etmek. Beslenme ve Diyet Uzmanı Banu Kazanç, uzun yıllar sağlıklı kalmak için hangi besinleri seçmemiz gerektiğini anlattı.
| |  |
Funda Çatar
Karbonhidratlar
Karbonhidratlar, enerji ihtiyacımızı karşılayan en temel besin öğeleri. Ayrıca vücudumuzun su ile elektrolit dengesinin sağlanmasında ve bağırsakların çalışmasında da oldukça etkililer.
Karbonhidratlı besinler denilince aklımıza ilk olarak; pizza, patates kızartması ve hamburger gibi, hemen hepimizin çok sevdiği ama sağlığımızı olumsuz yönde etkiledikleri için tüketmekten korktuğumuz besinler geliyor. Sanılanın aksine, karbonhidratlar sadece bu zararlı besinlerde bulunmuyor. Sebze ve meyve gibi bitkisel besinlerin çoğu, karbonhidrattan oldukça zenginler aslında. Bu yüzden uzmanlar, karbonhidrat düzeyi çok düşük bir diyet veya beslenme programının sağlık açısından son derece tehlikeli olduğuna dikkat çekiyorlar. Çünkü yeterli karbonhidrat almazsak vücudumuz enerji ihtiyacını karşılamak için proteinleri kullanmaya başlıyor. Bunun sonucunda da kaslar erimeye başlıyor, vücutta yağ depolanıyor, kemik erimesi, vitamin ve mineral kaybı, zihinsel aktivitelerde azalma ile performans düşüklüğü gibi pek çok sorun ortaya çıkıyor. Dolayısıyla sağlıklı bir yaşam için günlük enerji ihtiyacımızın yüzde 50- 60 ını karbonhidrat kaynaklı besinlerden karşılamamız şart. Ancak dikkatli olmamızda fayda var, çünkü fazla tükettiğimizde, karbonhidratlı besinler, vücudumuzdaki yağ oluşumunda en önemli zanlı olarak karşımıza çıkıyor.
SAĞLIKLI KARBONHİDRATLAR
Kompleks karbonhidratlar: Günlük aktivitelerimizi yerine getirebilecek enerjiyi sağlamalarının yanı sıra, glisemik endeksleri düşük olduğu için kan şekerimizin dengelenmesine yardımcı oluyor ve kilo vermemizi de kolaylaştırıyorlar.
Nelerde bulunuyor? Kompleks karbonhidratlar en çok enginar, kereviz, bezelye, havuç, brokoli ile Brüksel lahanası olmak üzere, sebze ve meyvelerde bolca bulunuyorlar. Bunların yanı sıra buğday, arpa, yulaf, kepekli ekmek, makarna, işlemden geçirilmemiş tahıllar, bulgur, kahverengi pirinç, tam buğday ekmeği ve çavdar da karbonhidrattan oldukça zenginler.
Ne kadar tüketmeliyiz? Sağlıklı bir yaşam için her gün 5- 6 porsiyon karbonhidratlı besinler tüketmemiz gerekiyor.
İdeal miktarı karşılamak için…
Haftada 1 gün bulgur pilavı, 1 gün de tam makarna tüketin.
Sabah kahvaltısında tam buğday veya çok tahıllı ekmeği tercih edin.
Bazı günlerde kahvaltıda süt ile birlikte yulaf, müsli ve meyveden oluşan bir karışım tüketin.
Öğünlerinizde tek bir sebze yerine, karışık sebzelerden oluşan menüyü tercih etmenizde fayda var. Örneğin, brokoli, havuç, Brüksel lahanası, fasulye, karnabahar ve bezelye karışımından oluşan sebze tabağı veya karışık sebzelerden yapılmış türlü tüketebilirsiniz.
Haberin devamı 2008 Nisan sayımızda…
