BURUN
1. Burnumuz neden tıkanıyor?
Burundan nefes alıp vermenizde herhangi bir sorun yokken birden burnunuz tıkanırsa bu iki nedenle olabilir. Ya üst solunum yolları enfeksiyonu geçiriyorsunuz ya da alerjiye bağlı bir tıkanıklığınız var. Enfeksiyonda burun tıkanıklığı ile birlikte boğazda yanma, ateş, kırgınlık, burun akıntısı gibi şikayetler de var. Alerjiye bağlı burun tıkanıklığı ise bazı alerjenlerle temas sonrası gelişiyor. Aniden burun tıkayan alerjenler polen (saman nezlesi), ev tozu, nemli ortam ve bahçelerde mantarlar ile hayvan tüyleri gibi maddeler olabiliyor. Kimyasal çözücüler, parfümler, sigara ve toz gibi alerjik olmayan bazı maddeler de alerji gibi etki göstererek burnunuzu tıkayabiliyor. Her iki burunda uzun zamandır devam eden tıkanıklık varsa kronik sinüzit, alt burun eti büyümesi, yıl boyu devam eden alerjik nezle, burun orta bölme eğikliği ve polip düşünülüyor. Çocuklarda en sık görülen sebep ise geniz eti büyümesi…
2. Burun eti büyümesi neden oluyor? Doğru ve kalıcı tedavisi nedir?
Sağlıklı her insanda üçü bir tarafta, üçü diğer tarafta olmak üzere toplam altı adet burun eti bulunuyor. Konka diye de adlandırılan bu burun etlerini geniz eti ve burun polipleri ile karıştırmamak gerekiyor. Gerek geniz eti, gerekse polipler sonradan oluşan, vücut için faydası olmayan dokular… Oysa burun etleri, solunum yolları için vazgeçilmez özelliklere sahip; soluduğumuz havayı nemlendiriyorlar, ısıtıyorlar, temizliyorlar. Bir tür süzgeç görevi görüyorlar ve klima gibi çalışıyorlar. Burun etini saran bir de zar tabakası (mukoza) bulunuyor ve asıl görevi bu zar yapıyor. Burun etleri gün içinde havanın ısısına bağlı olarak geçici olarak bazen büyüyor bazen de küçülüyor. Solunum için bu kadar gerekli olan burun etleri bazen kalıcı olarak aşırı büyüyüp nefes alıp vermemizi sürekli engelleyecek hale gelebiliyorlar. Burun eti büyümesi denilen bu durum alerjik nezle, kronik sinüzit, kötü hava koşullarına sahip yerlerde yaşamak, uzun süre burun açıcı damlalar kullanmak gibi nedenlerle gerçekleşebiliyor. Bu tablolarda ilaçla, radyofekansla ve cerrahi olarak burun etleri küçültülüyor.
3. Sürekli burun tıkanıklığı uzun vadede hangi sorunlara neden olabiliyor?
Burun tıkanıklığı yaşam kalitenizi bozmakla kalmıyor, sağlığınızı da olumsuz etkiliyor. Burnu tıkalı kişi daha çabuk yoruluyor, daha az fiziksel aktivitede bulunuyor. Uyku kalitesi bozuluyor, uykuda yeterince dinlenilemiyor. Üstelik uyurken horlama başlıyor. Burnu tıkalı olmayan insanlara göre kalp, akciğer ve tansiyon hastası olma ihtimali artıyor. Nezle, grip, sinüzit ve boğaz enfeksiyonu gibi üst solunum yolu hastalıklarına yakalanmak kolaylaşıyor. Yetişkinlerde cinsel fonksiyon bozuklukları ve psikolojik sorunların gelişmesine zemin hazırlıyor. Çocuklarda ise burundan konuşma, geceleri altını ıslatma, orta kulak sorunları ve işitme problemlerine yol açıyor.
4. Burun akıntısında alerji ile soğuk algınlığı nasıl ayırt ediliyor?
Soğuk algınlığı; boğazda kaşıntı ve ağrının yanı sıra, hapşırma, gözlerde sulanma, öksürme, düşük ateş, burun tıkanıklığı, hafif vücut ağrıları veya şiddetli olmayan baş ağrılarına da neden oluyor. Alerjide polen, ev tozu veya bitkiler gibi tetikleyici bir faktör bulunuyor. Bu faktörler ortadan kalkınca kişi daha iyi hissediyor.
5. Burun açmanın en doğru yöntemi nedir? İlaç kullanımında nelere dikkat etmek gerekiyor?
Burun tıkanıklığı sebebi septum deviasyonu denilen, burun orta bölgesindeki eğiklikten kaynaklanıyorsa tek tedavi yöntemi de ameliyat oluyor. Tıkanıklık burun etlerinden kaynaklanıyorsa mutlaka ilaç tedavisini denemek gerekiyor. Alerjik nezleye bağlı büyümelerde de ilaç ilk seçenek olarak düşünülüyor çünkü ilaçla küçülme ihtimali bulunuyor. İlaçla küçülmeyen veya ileri derecede büyük bir burun eti varsa ameliyat düşünülüyor. Op. Dr. Süreyya Şeneldir, burun etlerini küçültme amacı ile kullanılan ilaçların tedavide yetersizliğinin önde gelen sebebinin, ilacın doğru kullanılmaması olduğunu söylüyor. İlacın etkisini görebilmek için 14-21 gün düzenli kullanılması gerekiyor.
