BOĞAZ
1. Boğaz ağrısı nasıl oluşuyor, hangi hastalıklara işaret edebiliyor?
Tıptaki adı farenjit olan ve genelde bazı hastalıkların habercisi olarak kabul edilen boğaz ağrısının en sık nedenleri arasında boğaz enfeksiyonları yer alıyor. Boğaz ağrılarının büyük çoğunluğunun nedeni virüs oluyor ve genellikle bir hafta içinde kendi kendine iyileşiyor. Bakteri enfeksiyonlarının yaklaşık yüzde 10’unda tıbbi bakıma gerek duyulabiliyor. Kızamık, su çiçeği ve krup hastalığı dahil olmak üzere, diğer virüs hastalıkları da genellikle boğaz ağrısı ile meydana geliyor. Boğaz ağrısı ile bağlantılı bakteri enfeksiyonları arasında bademcik iltihabı, difteri ve yaygın görülmeyen bir bakteri enfeksiyonu olan epiglotit de bulunuyor. Op. Dr. Süreyya Şeneldir, boğaz ağrısının nedenleri arasında alerjiler, odalardaki havanın kuruluğu, kirlilik ve diğer tahriş ediciler, kas zorlanması, asit (gastro-özefagiyal reflü), HIV enfeksiyonu ve tümörler bulunduğunu da ekliyor.
2. Boğaz ağrısı nasıl tedavi ediliyor?
Boğaz ağrılarının çoğu rahatsız edici olmakla beraber zararlı olmayıp beş ile yedi gün içerisinde kendi kendine geçiyor. Eğer şiddetli olan veya bir haftadan daha uzun süren boğaz ağrısı, yutkunmada veya nefes almada büyük zorluk, boyunda acıyan veya şişmiş lenf düğümleri, boğazın arka tarafında irin, isilik, iki haftadan daha uzun süren ses kısıklığı, tükürük veya balgamda kan, gözlerde içe göçme, şiddetli yorgunluk, idrar çıkışında azalma ve nükseden boğaz ağrılarınız varsa mutlaka doktora başvurmalısınız. Kış aylarında boğaz sağlığını korumak için en iyi yöntem ıhlamur ve bitki çayları gibi sıcak ve yararlı içecekleri tüketmek.
3. Boğaz kuruluğu neden oluyor?
Tükürük bezlerinin tükürük salgılama fonksiyonlarının azalması ağızda birçok sorunun yanı sıra boğaz kuruluğuna da neden oluyor. Boğaz kuruluğunun nedenleri arasında yaşlılık, sistemik hastalıklar, bağışıklık sistemi hasarı, hormonal bozukluklar, nörolojik bozukluklar, çiğneme kabiliyetinin azalması, tükürük bezlerinin cerrahi olarak çıkarılması, radyoterapi, bazı ilaçlar, kafein ve aşırı alkol tüketimi yer alıyor.
4. Bademcik ameliyatı ne zaman gerekli?
Senede beş kez veya daha fazla bademcik iltihabı geçiriliyorsa; uykuda horlama ve nefes kesilmesine sebep olacak kadar sorun çıkaran büyük bademcikler varsa; çocuğun havale geçirmesine sebep olan sık bademcik iltihapları oluşuyorsa; beslenme bozukluğu ve kilo kaybına yol açıp gelişmeyi bozacak kadar büyük bademcikleri varsa; erişkinlerde tüm tedavilere rağmen geçmeyen bademcik taşı ve ağız kokusu varsa; geçirilen bademcik iltihapları kalp, eklem ve böbrek romatizmasına yol açmışsa bademciklerin cerrahi olarak alınması gerekiyor.
5. Bademciklerin alınması daha sık hastalanmaya neden oluyor mu?
Olmuyor. Bademcikler ağzın arka tarafında dil kökünün her iki yanına yerleşmiş lenf bezleridir ve ağzımızda bademcik benzeri birçok lenf bezi bulunuyor. Ameliyat sonrası diğerleri görevlerine devam ettiğinden dolayı bademciğin eksikliğine bağlı sorun olmuyor.
Yaprak ÇETİNKAYA
Formsanté Dergisi Ocak 2014 sayısı
