Ünlü aktör Bruce Wills, afazi rahatsızlığı nedeniyle oyunculuk kariyerini bırakıyor. Willis’in ailesi sosyal medyada yaptığı açıklamada, ünlü aktöre afazi teşhisi konulduğunu ve oyunculuğu bırakma kararı aldığını duyurdu. Bu makalede afazi nedir? Afazi belirtileri nelerdir? Afazi nedenleri nelerdir? Afazi nasıl tedavi edilir sorularının yanıtlarına bakıyoruz.
AFAZİ NEDİR?
Öncelikle afazi nedir? Afazi özetle beynin dili kontrol eden bir veya daha fazla bölgesinde beyin hasarı nedeniyle oluşan bir iletişim bozukluğu. Konuşurken kelimeleri karıştırma gibi sözlü iletişimi etkileyen, bazen yazılı iletişimde de sorunlar yaratabilen bir durum. Afazi, okuma, yazma, konuşma, konuşmayı anlama gibi iletişim bozukluklarına yol açabilir. Beynin hasar görmüş kısmına göre farklı afazi türleri vardır. En aygın olarak felçten kaynaklanan beyin hasarından kaynaklanır. Ancak afaziye neden olan beyin yaralanmaları kafa travması, beyin tümörleri veya enfeksiyonlardan da kaynaklanabilir. Afazi, hastayla iletişimi neredeyse imkansız kılacak kadar şiddetli olabileceği gibi çok hafif de olabilir. (Kaynak)
AFAZİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Türüne yani beynin hangi bölümünde hasar oluştuğuna, hasarın ciddiyetine göre afazi belirtileri de hafif veya şiddetli olabilir. Sağlık sitesi healthline’a göre Afazinin bazı belirtileri şunlar olabilir.
- Kısa, eksik cümleler veya ifadelerle konuşma
- Başkalarının anlayamadığı cümlelerle konuşmak
- Yanlış kelimeleri veya anlamsız kelimeleri kullanmak
- Kelimeleri yanlış sırada kullanmak
- Diğer insanların konuşmalarını anlamada zorluk
- Hızlı konuşmayı takip etme zorluğu
- Yanlış anlama
AFAZİ NEDENLERİ NEDENLERİ NELERDİR?
Peki afazi nedenleri nelerdir? Afazi, çoğunlukla beyninizin dili kontrol eden bir veya daha fazla bölgesinin hasar görmesi sonucu oluşur. Afazi şu nedenlerle ortaya çıkabilir:
- Beyin tümörü
- Bir enfeksiyon
- Demans veya başka bir nörolojik bozukluk
- Dejeneratif bir hastalık
- Kafa travması
- Felç
- İnme, afazinin en yaygın nedenidir. ABD Ulusal Afazi Derneği’ne göre, felç geçiren kişilerin yüzde 25 ila 40’ında afazi görülür.
- Nöbetler veya migren geçici afaziye neden olabilir.
KİMLER AFAZİ RİSKİ ALTINDA?
Afazi, çocuklar da dahil olmak üzere her yaştan insanı etkileyebilir. En yaygın nedeni felç olduğu için, afazili kişilerin çoğu orta yaşlı veya daha yaşlıdır.
AFAZİ TÜRLERİ
Birçok afazi türü vardır. Afazi başlıca “akıcı” ve “tutuk” olmak üzere iki ana gruba ayrılır. Akıcı afazide sorun anlama güçlüğünde, tutuk afazide ise kişinin kendisini ifade etmesindedir. Bu türler altında da farklı afazi türleri yer alır ve konuşma, anlama, okuma, yazma, anlandırma gibi yeteneklerde farklı düzeylerde kişiyi etkiler.
AFAZİ ZEKAYI ETKİLER Mİ?
Amerikan Afazi Derneği bu soruyu şöyle yanıtlıyor: Hayır. Kişinin zekası temelde sağlamdır. Afazi Alzheimer hastalığı gibi değildir; Afazili insanlar için kesintiye uğrayan şey, fikirlere ve düşüncelere dil yoluyla erişme yeteneğidir – fikirlerin ve düşüncelerin kendileri değil. Ancak afazili kişiler iletişim kurmakta zorlandıkları için genellikle diğer durumlarla karıştırılır.
AFAZİ TEŞHİSİ NASIL KONUR?
Afazi teşhisinde belirli iletişim yetenekleri öncelikle test edilir.
- Konuşma
- Fikirlerini tutarlı bir şekilde ifade edebilmek
- Başkalarıyla iletişim
- Okuma, yazma
- Bir dili anlama gibi yetenekler uzman tarafından kontrol edilecektir.
AFAZİ TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Afazi tedavisinde uzmanın amacı afazinin türüne göre değişecektir. Genel olarak, tedavinin amacı, afazi rahatsızlığı bulunan kişinin mümkün olan en yüksek şekilde bağımsızlığı kazanmasına yardımcı olmaktır. Bazı afazi türleri, konuşma-dil terapisi ile iyileşebilir. Bu terapi tipik olarak yavaş ve kademeli olarak ilerler ve bir beyin hasarından sonra mümkün olduğunca erken başlanmalıdır. Özel tedavi planları şunları içerebilir:
AFAZİYE KARŞI NELER YAPILABİLİR?
Afazinin en yaygın nedeni felçtir. İnme riskinizi azaltmak için çalışabilirseniz, afazi riskinizi azaltabilirsiniz.
İnme riskinizi azaltmak için aşağıdaki adımları atabilirsiniz:
- İçiyorsanız sigarayı bırakın
- Egzersize önem verin
- Sodyum ve yağ oranı düşük bir diyet yapın
- Tansiyonunuzu ve kolesterolünüzü yönetmek için adımlar atın .
- Diyabet veya dolaşım sorunlarınız varsa bunları yönetmek için adımlar atın .
- İnme semptomları geliştirirseniz derhal tıbbi yardım alın .
AFAZİLİ BİR KİŞİ İLE İLETİŞİM KURMAK
ABD Ulusal Afazi Derneği, afazili bir kişi ile iletişim kurmak için şu önerilerde bulunuyor:
- Konuşurken ortamdaki sesi, gürültüyü en aza indirin ya da ortadan kaldırın. Onlarla konuşurken arka plandaki gürültüyü en aza indirin veya tamamen ortadan
- Sözlerinizi basit ve uygun tutun.
- Kişiye konuşması için zaman tanıyın
- İletişiminize yardımcı olması için jestleri, çizimleri veya yazılı notları kullanın.
- Hataları önemsiz görün ve başarıları teşvik edin.
- Mümkün olduğunda normal faaliyetlerde bulunun. Afazili kişileri grup konuşmasında görmezden gelmeyin, aileden uzak tutmaya çalışmayın. Bunun yerine, onları mümkün olduğunca aile karar alma süreçlerine dahil etmeye çalışın.
- “Evet” ve “hayır” sorularıyla başarılı bir şekilde iletişim kurduğunuzu onaylayın.
- Bağımsızlığı teşvik edin ve aşırı korumacı olmaktan kaçının.
İLGİLİ İÇERİKLER
- Demans ve Alzheimer aynı şey midir? Aralarındaki farklar neler?
- Disleksili çocuğu olan ailelere, pandemi sürecinde 6 öneri
