Diş kontrollerine kaç yaşından itibaren başlamalı, yaşa göre rutin kontroller nasıl planlanmalı?
Doğumdan sonra ilk diş çıktığı andan itibaren, ağız sağlığı kontrollerine başlamak gerekiyor. Bu da bebeğin 6 ay-12 ay arası zamanına denk geliyor. Aynı zamanda anne tarafından ağız temizliği işlemine de başlanmalı. 3-6 yaş arasında yılda 2 kere çürük kontrolü, hijyen kontrolleri ve düzenlenmesi diş hekimi tarafından yapılmalı. 7 yaşında ortodontik muayene yapılmalı, 9 yaşına kadar olan dönemde daimi dişlere koruyucu tedaviler (fissür örtücü) uygulanabilir. Eğer gerekli görülürse 10-14 yaş aralığında tel tedavilerine başlanıyor. Devamında önemle üzerinde durulduğu gibi yılda 2 kere diş hekimi kontrolünden geçilmeli.
Ağız içindeki hangi belirtiler dikkate alınmalı, ne zaman diş hekimine başvurulmalı?
Rutin kontroller dışında diş hekiminize; sıcak-soğuk hassasiyeti, diş etlerinizde kanama (fırçalarken ya da kendi kendine), özellikle baş boyun bölgesinde travmaya maruz kalınan durumlarda, şiddetli diş ağrılarında, dişlerinizde gözle görebildiğiniz çürüklerde-renk değişimlerinde, diş kırılmalarında, ağız kokusu şikayetlerinizde, ilgili tıp birimlerince tedavi edilemeyen kulak-baş ağrılarında başvurabilirsiniz.
Beyaz ve sağlıklı dişler için nelere dikkat etmeli?
Hep belirttiğimiz gibi sağlıklı dişler için yapabileceğiniz şeyler; düzenli olarak günde iki defa etkili diş fırçalamak, diş ipi-arayüz fırçaları kullanmak, mutlaka yapılması gerekir demesek de alkolsüz ağız gargaraları kullanmak ve altı ayda bir düzenli olarak diş hekiminizi ziyaret etmeniz. Buna ek olarak kişisel olarak farkındalık da önemlidir, gözle gördüğünüz ya da hissettiğiniz değişikliklerde de diş hekiminize başvurmalısınız.
Gece ağrısı ile nasıl baş etmeli?
Diş ağrılarının genellikle gece olmasının sebebi, yatar pozisyondayken yerçekimi kuvveti azaldığından diş içinde bulunan sinirlere giden kan basıncının artması. Aynı zamanda beyni meşgul eden günlük işler olmadığı için ağrının daha şiddetli algılanması. Bu gibi durumlarda öncelikle sakinliğimizi koruyup, birkaç işlem evde denenebilir. Öncelikle dişler fırçalanabilir, hastalıklı diş yüzeyinde kırık varsa eğer sıkışan artıklar şiddetli ağrıya sebep olabilir diye düşünüp, fırçalama ile uzaklaştırmaya çalışılabilir. Bazı durumlarda dışardan soğuk uygulaması ya da ağız içi soğuk çalkalama ağrıyı hafifletebilir, bazı durumlarda da tam tersi sıcak ya da ılık uygulama ya da çalkalama iyi gelebilir. Deneme yapılabilir, zarar vermez. Şişlik oluşmuşsa eğer, ağız dışından soğuk kompres faydalı olur. Asla ilaç (aspirin-herhangi bir tablet vs) alkol ya da kolonya diş üzerine ya da içine konulmamalı. Sadece çok çaresiz kalınan durumlarda ağrı kesici özelliğinden faydalanılan karanfil yağı, bir küçük pamuğa emdirilip fazlası alınıp, dişte oluşmuş olan bir oyuk varsa içine konulabilir. Karanfil yağı yoksa bir karanfili zeytinyağının içine koyup, ezip, pamuğa emdirilip aynı işlem yapılabilir. Yatar pozisyon ağrıyı şiddetlendirdiği için yastık yükseltilebilir. Çok fazla ağrı kesicilere ya da antibiyotiklere yüklenilmemeli. En kısa zamanda diş hekimine başvurup sorun çözülmeli.
Formsanté Dergisi Kasım 2013 sayısı
