İnsanoğlunun asırlardır, bitkisel ağırlıklı beslenme kültürü, son 50 yıl içinde hayvansal ve suni gıdalara doğru geçiş yapmıştır. Bugünkü beslenme şekli, beynin ihtiyaçlarını karşılamaktan uzaktır. Bu nedenle son 50 yıl içinde beyin ve sinir hastalıkları, adeta patlama yapmıştır. Daha önce bitki kökleri, tahıl ürünleri, meyve ve sebzeler ile av hayvanlarından oluşan beslenme alışkanlıkları, yeni bir sürece girmiştir. Bu durumun en çok beyin sağlığını etkilediğine dikkat çeken Nörolog Dr. Mehmet Yavuz, beyin sağlığına iyi gelecek besinleri anlatıyor.
BEYNİ GENÇLEŞTİRMEK MÜMKÜN MÜ?
Bol katkılı yağ ve sosların oluşturduğu çoğunlukla fast food tarzı gıdalar olan beslenme kültürü, bir yandan obezite, çeşitli metabolik hastalıklar, hipertansiyon, kolesterol sorunları gibi patolojileri alevlendirirken bir yandan da tarihin hiçbir döneminde olmadığı kadar beyin ve ruh hastalığını ortaya çıkarmıştır. Unutkanlık, Alzheimer, beyin damar hastalıkları, depresyon, panik atak ve takıntı hastalığı gibi birçok nöropsikiyatrik hastalık, tarihin hiçbir döneminde olmadığı kadar sık görülmeye başlanmıştır. Sonuç olarak zaten çok tehdit ve saldırı altındaki beynimizi en azından beslenme alışkanlıklarımızı biraz değiştirerek koruma altına almamız mümkün ve gereklidir.
BEYNİN EN YAKIN DOSTU: BALIK YAĞI
Beyin hücrelerinin zarlarındaki yağ bileşimi, beyin fonksiyonları açısından çok önemlidir. Çünkü tüm hücresel faaliyetler bu zarlar aracılığıyla yapılmaktadır. Bu anlamda zarların geçirgenliği hayati öneme sahiptir. Bu noktada balık yağı ağırlıklı beslenenlerde zarlar, yumuşak ve esnek olup iletkenliği çok daha yüksektir. Böylece beynimizde 10 milyar civarındaki aktif hücredeki sinir iletkenliğinin ve mesaj iletişiminin verimliliği, sinaptik zarların içindeki mikrokobik yağ küreciklerinin kalitesine bağlıdır. Beynin düzenli ve ahenkli çalışması için omega-3 vazgeçilmedir. Omega-3 DHA ve EPA bütün yağlar arasında beyin kimyasını en olumlu etkileyen maddedir. Öğrenme, algılama ve bellek fonksiyonlarını da direkt etkilediği için başta öğrenciler olmak üzere herkesin önem vermesi gereken bir besindir.
BEYİNE İYİ GELEN YAĞLAR
- DHA,
- EPA,
- Yeşil yapraklı sebzeler, kabuklu yemişler, keten tohumu,
- Zeytinyağı,
- Kanola Yağı,
- Maun Cevizi,
- Keten Tohumu Yağı,
- Yağsız et,
- Düşük Yağlı Peynir,
- Fıstık Yağı,
- Antep Fıstığı,
- Ceviz,
- Hamsi, somon, sardalya, alabalık, uskumru ve ton balığı.
BEYİNE ZARAR VEREN YAĞLAR
- Doymuş hayvan yağları; et, tam yağlı süt, tereyağı, peynir
- Hidrojenle birleştirilmiş sebze yağları; margarin, mayonez
- Trans yağ asitleri; margarin, patates cipsi, krem soslar, dondurma, fast food tarzı besinler
- Omega-6 yağlarının fazla alınması; mısırözü yağı, ayçiçeği yağı, soya yağı.
ÖMRÜMÜZ YEDİKLERİMİZE BAĞLI
Eğer beyni ve beden ömrünü uzatmak istiyorsanız, bol oksidan içerikli gıdalara ağırlık vermelisiniz. Örneğin, çilek ve ıspanak yemekle hafızanızda yaşlandıkça meydana gelen gerilemeleri durdurmanız ya da yavaşlatmanız mümkündür. Ispanak ve çileğin içinde bulunan ve güçlü oksit giderici olan flavanoidlerin tıpkı balık yağında olduğu gibi beyin ve hücre zarlarının akışkanlığını artırdığı bilinmektedir. Yemeklerdeki sebze ve meyve miktarlarını artırmak, antioksidan etkisinin yüzde 25 daha fazla olması demektir. Dolayısıyla oksit giderici açısından zengin bol sebze ve meyve ile beslenmek, uzun ve sağlıklı yaşamanız için bir anahtar olabilir. Güçlü bir antioksidan olan E vitamini, bu özellikleri nedeniyle uzun yıllar bellek bozukluklarında kullanılan ve aranan bir ilaç olmuştur. Ancak E vitamini güçlü bir oksit giderici olmasına rağmen Alzheimer hastalığında çok da etkili olmadığı son bilimsel araştırmalarla ortaya çıkmıştır.
ÇAY İÇEREK BEYNİNİZİ CANLANDIRIN
Beyniniz hiç fark ettirmeden yavaş yavaş çalışmamaya başladığında yani sinsice bir unutkanlık süreci geliştiğinde, küçük bir diyet ayarlaması ile tabloyu tersine çevirmek mümkün olabilir. Bu yüzden çilek ve ıspanağın yanı sıra düzenli aralıklarla çay içmek, beyin fonksiyonlarınızı inanılmaz artırabilir. Çay inanılmaz bir oksit gidericidir. Çayın aynı zamanda felci önlediğine dair kanıtlar da mevcuttur. Kan sulandırıcı etkisi nedeniyle beyin ve kalp damar hastalıklarına olumlu etkileri tartışılmazdır. Çayın beyin hücrelerinin görev dışı kalmasının ilk adımı olan lipit peroksidasyonu önlediği ile düşünülmektedir.
Son yıllarda yeşil çayın, bizim günlük kahvaltılarda ya da yemek sonrasında içtiğimiz siyah çaydan daha faydalı olduğuna dair yanlış bir kanaat oluşmuş durumda. Konuyla ilgili yapılan araştırmaya göre siyah çay yapraklarından alınan örneklerin antioksidan kapasitelerinin yeşil çay yapraklarından yüzde 80 daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Bu nedenle bitki çaylarının siyah çaya göre daha yararlı olduğu izlenimi doğru değildir.
İLGİLİ İÇERİKLER
