Bir ilişki başlar, birbirine alışılır, kararlar alınır, aileler tanışır, uzun vadeli sözler verilir… Her şeyin güzel olacağına inanılırken her şey değişiverir… Peki, boşanma sonrası kadınlar ne yaşar? En sık görülen boşanma nedenleri neler? Boşanma dönemini kolay atlatmak için öneriler neler?
Bu sözü bir de nikah memuru, aileler, arkadaşlar huzurunda verirsiniz. Belki dünyaya bir çocuk getirilir. Sonra bir yerde bir şey olur, sebebi ne olursa olsun artık olmuyordur. İşte orada, tam o durduğumuz noktada bir karar vermemiz gerekir. Duygusal yüklerimi yanımda mı taşıyacağım? Yoksa her ne olursa olsun bana verilmiş bu hayatı sahiplenip, yoluma tertemiz devam mı edeceğim?
Biz ikinci seçeneği seçtiğinizi varsayıyoruz. Ama bunun adı kesinlikle “Yıkılmadım ayaktayım” ya da “şimdi gel de gör beni” değil, burada anlaşalım. Yasımızı tutup ne olduysa kabullenip yeni hayatımızı kucaklamaktan bahsediyoruz. Olanı olduğu yerde bırakmayı öğrenmek zor da olsa, emek de gerektirse bir kere başarıldı mı sizden huzurlusu olmaz. Ne dersek diyelim ortada harcanan bir çabanın, verilen bir emeğin geride bırakılması ve bununla barışılması var. Bunu ne kadar doğru şekilde yaparsak, devam eden hayatımızda o kadar rahat hissederiz. Şimdi belki dağıtıp üzüleceğimiz, arada sinirlenip ne yapacağımızı şaşıracağımız ama mutlaka hayatımızın kontrolünü eline alacağımız bir süreç var. Boşanma sonrası kadınların yaşadıklarıyla ilgili sorularımızı Liv Hospital Klinik Psikoloji Uzmanı Emrah Polat yanıtladı.
BOŞANMAYI NASIL KABULLENİRİZ?
Boşanma süreci kendi içinde birçok dinamiği ve bağı barındırır. Boşanma evresi tüm bu bağların kesilmesi anlamını taşır. Bu boyutuyla epey zor bir evredir. Diğer yandan aile birliği ve bütünlüğünün bozulması sonucunda hem erkek hem de kadın bu sürece özgü oldukça zor dönemlerden geçer. Boşanma yaşanırken çok güçlü olmak ve her şeyin üstesinden gelmeye çalışmak bireyler için bu süreci daha yorucu hale getirir. özellikle duygusal olarak zorlu bir dönem olan boşanma sürecinde kendinize ve zarar görmüş olan duygularınıza biraz daha zaman ayırmalısınız. ilk zamanlarda hissedilen duygular yüksekken zamanın iyileştirici gücü, kabullenme süreçleri ve ufak ufak oluşturulan yeni yaşam planlarıyla bu durum yavaş yavaş azalmaya başlayacak.
BOŞANMA SONRASI NASIL TOPARLANIRIZ?
Paylaşılan iyi ve kötü anılara, geçmişte yaşananların derecesine, evliliğinizin süresine ve kişilik yapınıza bağlı olarak bu soru, hem oluş hem de süre olarak değişkenlik gösterebilir. Öncelikle biten bir ilişkinin ardından yapılabilecek en önemli şey, kişinin kendisine ve karşısındakine bir süre vermesidir. Bu süre zarfında sosyal çevresinden destek alması önemlidir. Boşanma sonrası çok uzun süren üzüntüler ve yaşamın doğal akışından uzaklaşmalar ruh sağlığı açısından tehlikeli olabilir. Bu durumlarda bir uzman desteğine başvurmanız, süreci daha sağlıklı atlatmanızda size yardımcı olur.
Boşandıktan sonra doğru destek almak neden önemli?
Boşanma aslında birçok kaybı da beraberinde getirir. Ekonomik ve toplumsal kayıplar, arkadaş ortamından uzaklaşmanın yarattığı kayıplar, kendine güvende ve aile baskısının yarattığı kısıtlanmışlığın getirdiği kayıplar bunlara örnek olarak verilebilir. Boşanan kadının en büyük sorunu, toplumun ona bakış açısıdır. Bu, boşanmanın yükünün yanı sıra ek bir yük getirir. Sonuca baktığımız zaman genel zorlayıcı bir psikolojik tablo karşımıza çıkar. Psikolojik destek alan kişiler öncesinde ve sonrasında neler yaşayacaklarını bildikleri için yaşanan olaylar ve duygular sürpriz olmaktan çıkar. Depresyon, travma gibi olumsuz psikolojik problemler yaşamasının önüne geçer.
BOŞANMA SONRASI YENİ İLİŞKİ
Boşanma sonrası yeni bir ilişkiye başlamadan önce neler yapılmalı?
Boşanma, süreç açısından bir kayıp halidir. Genellikle yaşanan kayıp sürecindeki en sağlıklı psikolojik işleyiş, yas döneminin yaşanması ve bitişinden sonra kişinin tekrar sevebilmeyi, birlikte olabilmeyi hatırlaması en önemli kriterdir ve en sağlıklı haldir. Bir bitişin hemen ardından yeni bir ilişki deneyimi çoğunlukla yas sürecinden veya o kaybın verdiği psikolojik zorluktan kaçış olarak tanımlanabilir. Ve kaçışın başlattığı bir ilişkinin de çoğunlukla sağlıklı olmadığını söyleyebiliriz.
Yolumuza devam etmek, arkada bıraktıklarımızla barışmak neden önemli?
Her ne kadar taraflar için az ya da çok yıkıcı bir durum olsa da bunun olağan bir şey olduğunu kabullenmek, yeni adımlar atabilmek için önemli. Negatif de olsa pozitif de olsa bu bir hayat deneyimi. Bizim içinde olduğumuz, yaşadığımız, sorumluluğunu aldığımız bir deneyim. Mutlaka bu olayın içinde cebimize koyduklarımız var. Bu yönüyle de olanlara, arkada bıraktıklarımıza teşekkür etmek çok anlamlı olur. Geçmiş; çok çarpık, çok yorucu duygu ve düşünceyi içinde barındırır. Geçmişi bütünüyle bir yük olarak sırtımızda taşımak, geleceğe adım atmakta bizi zorlayabilir.
EN SIK GÖRÜLEN BOŞANMA NEDENLERİ NELER?
Boşanma sonrası özgüveninizi kaybetmeyin!
Avukat İrem Figen Işık, boşanma davaları konusunda uzman. Özellikle de boşanmalarda yaşanan hukuki sorunların psikolojimize yansımalarıyla ilgili bizi aydınlatıyor.
En sık görülen boşanma nedenlerini sıralar mısınız?
- Esasen, günümüzde boşanma kararı almada en önde gelen etkenlerden biri çoğunlukla zina (aldatma) olarak karşımıza çıkıyor.
- Bunun yanı sıra fiziksel ve duygusal şiddet,
- Eşlerin birbirini yeterince tanımadan çok kısa sürede evlenme kararı alması, erken yaşta evlilik,
- Maddi problemler,
- Cinsel yaşamdaki eksiklik veya sorunlar da boşanma kararı alınmasına neden oluyor.
- Bununla birlikte her geçen gün değişen ve gelişen teknolojiye bağlı olarak, zaten artan boşanma oranları özellikle internet kullanımı ve sosyal medyanın da etkisiyle çoğalıyor.
- Sosyal medya kullanımı insanların sosyal yaşamını ve evlilik hayatını önemli ölçüde etkiliyor. Zira internet ve özellikle sosyal medya kullanımı ile yüzlerce ve daha fazla insana ulaşmak mümkün oluyor.
- Özellikle günümüzde sosyal medya kaynaklı olarak gerçekleşen aldatmaların boşanma oranlarının artmasında önemli bir etken olduğunu görüyoruz.
Boşanma sürecinde kadınlar ne gibi tepkiler verebiliyor?
Boşanmada cinsiyet ile değil, daha çok toplumların erkek veya kadının rolüne göre edindiği kişisel ve çevresel yetişme tarzı etkili oluyor. Örneğin, toplumumuzda ne kadar eğitimli ve maddi durumu iyi olduğu fark etmeksizin boşanma kadınlar için psikolojik olarak daha zor hale gelebiliyor. Aile ve sosyal desteğe sahip, karakter olarak hayattaki güçlüklerle baş edebilme gücü yüksek kadınlar, ne kadar sıkıntılı olursa olsun boşanma sürecinde ve sonrasında yaşadıkları olumsuz etkilerden daha kolay kurtulabiliyor. Bazı kadınlar ise evliliklerini yaşadıkları sorunlara, psikolojik ve fiziksel şiddet görmelerine rağmen devam ettirmek için çaba harcayabiliyor. Evliliklerinin bitmesiyle ilgili kendilerini suçlayabiliyorlar.
Böyle olduğunda, psikolojik durumları iyice çıkmaza giriyor ve özgüven kaybını yoğun bir şekilde yaşıyorlar. Boşanmanın olumsuz etkilerini atlatamayan kadınların özellikle cinsiyet odaklı toplum baskısına boyun eğmemeleri ve hayatlarını özgürce yaşamaları çok önemli. Boşanma sürecinde bana ayrıca bir arkadaş olarak danışan kadın müvekkillerimi, özellikle ben de eşinden boşanmış bir anne olarak; kendileri ile barışık olmaları, asla kendilerini kusurlu ve suçlu olarak görmemeleri, gerekirse psikolojik destek almaları, sosyal ve psikolojik olarak içlerine kapanmamaları, muhakkak keyif alabilecekleri bir hobi edinmeleri, sağlıklı yaşamaları ve spor yapmaları, hayatlarını etkileyecek radikal kararlar için acele etmemeleri ve cinsiyetçi toplum baskısını göz ardı ederek, mutlu bir şekilde yaşamaları konusunda yönlendiriyorum.
Her aldatılmanın sonu boşanma mı oluyor?
Aldatılmak kadın veya erkek fark etmeksizin çoğu insan için zor atlatılan bir travma olabiliyor. Evli çiftlerde aldatıldığını öğrenen taraf çoğunlukla boşanma kararı alarak soluğu bir avukatın yanında alsa da boşanma sürecinde zaman zaman aldatan eş ile ilişkisinden bağımsız şekilde kararını değiştirerek, aslında istemediği bir karar verebiliyor. Bu kararsızlığın temelinde bir avukat olarak müvekkillerimin benimle paylaştığı kadarıyla, çoğunlukla kişilerin sosyal çevresi ile ailesinin yönlendirmeleri, kişilik özellikleri ve yaşam tarzı ile bağlantılı psikolojik nedenler yatıyor.
Bu süreçte kişinin yaşam şekline, psikolojisine ve kişilik özelliklerine uygun yönlendirme yapılması çok önemli. Bunun için de aldatılma eylemi neticesinde travma yaşayan kişinin, gerekirse hukuki süreç öncesinde veya hukuki süreç ile birlikte ayrıca profesyonel psikolojik yardım almasının, hem içinde yaşadığı psikolojiyi hem de hayatını etkileyecek kararları olumlu etkileyeceğini düşünüyorum. Zira biz avukatlar olarak, hukuka ve hakkaniyete uygun şekilde müvekkillerimize yardımcı olurken, içinde bulunduğu psikolojik durum hakkında her zaman detaylı bilgi sahibi olamıyoruz ve mesleğimizin gerektirdiği ölçüde destek veriyoruz.
BOŞANMA DÖNEMİNİ KOLAY ATLATMAK İÇİN 11 ÖNERİ
Boşanma sonrası doğru adımlar atın! İşte boşanmayı daha kolay atlatmak için 11 öneri
✔ Boşanır boşanmaz her şeyle birden mücadele etmeye çalışmayın. öncelikle bu kaybın yaşanması sonucu bir yas süreci olacaktır. Moral bozukluğunun yoğun olduğu bu dönemde karar almak uygun değildir.
✔ Alacağınız kararlar yeni hayatınızı şekillendirecek. Bu nedenle acele etmeyin.
✔ Çalışmayan kadınların iş bulması önemli. Böylece kendilerine güvenleri artar.
✔ Evde eski eşe ait eşya bulundurmayın. Bu geçiş sürecini hızlandıracaktır.
✔ Uzun zamandır değerlendirmediğiniz, kuvvetli yanlarınıza odaklanın.
✔ Evliliğiniz boyunca yapmak istediğiniz ancak zaman bulamadığınız aktivitelerle ilgilenin.
✔ İmkanınız varsa kısa bir tatil yapın.
✔ Ailenizle zaman geçirin. Onların desteğini almak önemlidir.
✔ Yakın arkadaşlarınızdan uzaklaşmayın. Onlarla mutlaka görüşün.
✔ Yeni insanlarla tanışmaktan çekinmeyin. Yeni ilişkilerde sınırlarınızı ve kurallarınızı kendiniz belirleyin. ilişkilerde aceleci davranmayın.
✔ Duygularınızı yakın arkadaşlarınızla veya ailenizle paylaşmaktan kaçınmayın. Destek almak bu sürecin daha kolay atlatılmasını sağlar.
Yazı: Irmak Yaşar
