Her yaz bu sefer güneşin altında yatmayacağım diye karar veriyor fakat sonrasında bembeyaz bacaklarla etek giyemem, yazın makyajsız solgun görünmek istemiyorum ya da bronz ten daha ince gösteriyor diye bahaneler yaratmaya başlıyorsanız güneşle tekrar yakınlaşmaya başlayacaksınız demektir. Aman siz siz olun bu yakınlaşmayı tutkuya dönüştürmeyin ve sınırlarınızı bilin.
Güneş ışınları deri üzerinde çocukluktan başlayan bir etki gösteriyor ve bu etki başta cilt kanseri olmak üzere birçok sorunu da beraberinde getiriyor. Erken dönemde yanık, alerjik reaksiyon, cilt lekeleri, deri bağışıklığında zayıflama görülebiliyor. Geç dönemde ise deri kanserleri ve foto yaşlanma ortaya çıkabiliyor. Foto yaşlanma ile ciltte kabalaşma, elastikiyet kaybı, derin kırışıklıklar, kahverengi ve beyaz lekeler, damarlarda belirginleşme, pullanmalar görülüyor. Özellikle açık tenli kişilerin kansere yakalanma riski de koyu tenlilere göre daha fazla oluyor.
Yaz aylarında en çok yaşadığınız sorunlardan biri de, büyük bir ihtimalle, güneşlenip güneşlenmemek arasında gidip gelen kararsızlığınız oluyor. Bir yandan güneşin zararlı etkilerini bilirken diğer yandan da bronz görüntünün cazibesine kapılmak tüm kadınların zayıf noktası. İşin uzmanları, güneş ışınlarının zararlı olduğu kadar yararlı olduğunu söyleseler de, her şeyde olduğu gibi güneşlenmekte de aşırıya kaçmanın birçok sağlık sorununu beraberinde getireceği belirtiliyor. Bu nedenle siz siz olun güzel görünmek uğruna sağlığınızdan olmayın.
Güneşe çıkmadan önce yapılması gerekenler
Güneşe çıkmadan önce vücudunuza mutlaka peeling yapmalısınız. Böylece cildinizi ölü hücrelerden arındırarak daha parlak bir bronzluk elde edebilirsiniz. Peeling seçerken içeriğinde glikolik veya salisilik asit içeren ürünler güneşe karşı hassasiyeti artıracağı için granüllü eksfoliantları tercih etmelisiniz. Güneş kremini sürerken cildinize iyice dağıtmaya özen göstermelisiniz. Çünkü krem iyice dağıtılmadığında lekeli bir görüntü ortaya çıkabiliyor. Güneş kremlerinin etkisi sürüldükten en az 15-30 dakika sonra başladığı için dışarıya çıkmadan en az yarım saat önce sürmekte fayda bulunuyor. Terleme, suyla temas ve havlu ile kurulanmayla etkileri kaybolabileceğinden gün içinde ihtiyaç duydukça birkaç saatte bir tekrar sürülmesi gerekiyor.
Parfüm ve kolonya deriyle temas ettiğinde güneş ışınları nedeniyle kahverengi lekeler ortaya çıkabiliyor. Bu nedenle güneşe çıkmadan önce bu ürünleri sürmemeye dikkat etmelisiniz. Aynı şekilde güneşe çıkarken makyaj yapmak da lekelenmeye neden olabiliyor. Güneşe çıkmadan hemen önce uygulanan ağda, tüy dökücü kremler ya da jilet gibi yöntemler deride istenmeyen lekelerin ya da kızarıkların oluşmasına neden olabiliyor. Bu nedenle tüyleriniz için en az bir gün öncesinden önlem almanız gerekiyor.
Güneşin zararlı etkilerinden korunmak
için antioksidan içeren gıdaları tüketmek gerekiyor. Yaz aylarında A vitamini (betakaroten), E, C ve bitkisel kaynaklı gıdaların da tüketilmesi önem taşıyor. Ayrıca yaz sıcaklarında bol su tüketilmesi öneriliyor. Güneşli günlerde açık renk kıyafetler giyinmek, koruyucu bir güneş gözlüğü kullanmak ve şapka takmak güneşin zararlı etkilerinden koruyor. GÜNEŞ KREMİ SEÇİMİNİN PÜF NOKTALARI
İlk olarak sağlıklı bronzlaşmak istiyorsanız güneş kremlerinin yararlarını gözardı etmemelisiniz. Güneş kremi seçerken en hızlı yakan kremi seçmek yerine koruyucu özellikleri olan bir krem seçmeye özen göstermelisiniz. Güneşten koruyucu ürünler, içerdikleri kimyasal maddeler yoluyla deriye ulaşan ultraviyole ışınlarını emerek ya da yansıtarak derinin alt tabakalarına geçişlerini engelliyor. Güneş kremleri üzerinde yazan güneşten korunma faktörü SPF, ultraviyole-B ışınlarını engelleme kapasitesini belirtiyor. Günlük yaşamda SPF 15-20 yeterli olurken deniz ya da havuz kenarında süreceğiniz kremin en az 30 faktörlü olmasına dikkat etmelisiniz.
Güneş sonrası vücut bakımı
Yaz aylarında özellikle yağlı ciltlerde gözenekler tıkanabiliyor ve bu da akne (sivilce) oluşumuna veya artışına neden olabiliyor. Bu nedenle cildi sık sık yıkamak gerekiyor. Ancak, su ve sabun da cildin kurumasına neden olabiliyor. Bu durumu engellemek için güneş sonrası nemlendirici ürünleri kullanmak yararlı olabiliyor. İçeriğinde C vitamini olan ürünlerin antioksidan özellikleri bulunduğu için hem vücudun kızarması önleniyor hem de güneşin verdiği hücresel zararlarla savaşılmış oluyor. Kalınlaşan yağlı deri bölgelerine asit salisilik, retinoik asit içeren losyon veya jel formunda deri incelticiler uygulamak isilik ve sivilce oluşumunu önleyebiliyor. Sivilceye karşı antibiyotikli losyon veya jeller de öneriliyor.
Kuruyan ayaklara vazelin ve asit salisilik içeren merhemler uygulamak derinin rahatlamasına yardımcı oluyor.
Güneş yanıklarına karşı çoğu zaman ne yapılması gerektiği bilinmiyor ve yanlış uygulamalar daha ciddi sorunlara neden olabiliyor. Konuyla ilgili Medline’dan Doktor Barış Mutluer bilgi verdi.
Güneş yanığına karşı yapılması gerekenler;
• Cildinizin güneşten yanan kısımlarına asla krem ya da losyon sürmemelisiniz. Bunlar geçici bir süre için acımızı hafifletebiliyor ama dikkat edilmezse krem ve losyonlar, ciltteki yanık yaralarının daha büyümesine yol açıyor.
• Yanık cildin sızısını gidermenin en kestirme yolu, vücudu soğuk suya batırılmış bir süngerle ıslatmak. Süngeri cildinize fazla değdirmeden, vücudunuzu ıslatmalısınız.
• Yanık deriyi, ovuşturmamalısınız. Cildiniz su toplamışsa, bu kısımlara sert bir cisim değdirmemeye özen göstermelisiniz. • Güneş banyosundan sonra giyeceğiniz elbise hafifçe ıslatılmış olmalı. Islak elbise, güneş yanığına karşı etkin bir önlem.
• Limonlu soğuk su ya da tuzlu ayran içmelisiniz.
• Gece rahat uyumak için, ağrı kesici bir ilâç almak yararlı olabiliyor.
• Vücuttaki yanıklar iyice geçinceye kadar, kesinlikle güneşe çıkmamalısınız.
Güneş yanığına karşı yapılmaması gerekenler;
• Yanık yüzeyini direkt buzla temas ettirerek soğutmaya çalışmamalısınız.
• İçi sıvı dolu kabarcıkları patlatmamalısınız.
Patlatılırsa mikroplar yaranın daha kötü bir duruma gelmesine neden olabiliyor.
• Yanık yüzeyine hava üflememelisiniz.
• Yanık yüzeyine çıplak el, parmak gibi mikropsuz olduğundan emin olmadığınız şeyleri temas ettirmemelisiniz.
• Yanık yüzeylere yapışan kumaş gibi şeyleri kazıyıp kaldırmaya çalışmamalısınız.
• Yanıklara diş macunu ya da yoğurt sürmemelisiniz.
Doktor Barış Mutluer, özellikle güneş yanıkları için böyle bir inanış olduğunu, ancak bunun tamamen yanlış bir düşünce olduğunu belirtiyor.
Güneş kremleri
1. Florame yüz için güneş koruma SPF 50, 68TL.
2. Nivea Sun Invisible Protection GKF 50 güneş kremi, 29.90 TL.
3. Yves Rocher yaşlanma karşıtı yüz için güneş kremi, 34.90 TL.
4. Kanebo Sensai vücut için güneş kremi, 169.12 TL.
5. Natura Bisse güneş kremi, 198 TL.
6. Gratis Panama Jack Güneş Spreyi SPF 30, 22.90 TL.
7. Dior Crème Protectrice Sublimante Visage SPF 30 güneş kremi, 78 TL.
8. Dr. Murad Waterproof Sunblock SPF 30 güneş kremi, 106 TL.
Güneş sonrası bakım kremleri
1. Avéne termal su güneş sonrası cildi rahatlatıcı, 22.5 TL.
2. Attirance Brezilya fındığı yağı, 44 TL.
3. June Jacobs güneş sonrası nemlendirici krem, 83 TL.
4. Amway Peter Island güneş sonrası losyon, 29.95 TL.
5. Oriflame Sol aile güneş sonrası besleyici balm, 16.90 TL.
6. Babé güneş sonrası losyon, 38.50 TL.
Nilgün Yıldız
Formsante Dergisi Temmuz 2011 Sayısı