Günümüzün popüler konularından biri de moda diyetler… Arkadaşlarımız, komşularımız herkes bir diyetin peşinden gider oldu. Peki doğrusu ne? Diyabetliler için bu popüler akımların peşinden gitmek doğru mu? Kan şekeri ayarını bozar mı? Uz. Dyt. Ceren Yolaçan İşeri, merak ettiğiniz tüm soruları sizin için yanıtladı…
Cevaplanması gereken ilk soru, başarılı bir diyetin ne olduğu… Kılavuzlar bunu ‘başlangıç kilosunun %5’ini kaybetmek ve bunu bir yıl boyunca korumak’ olarak tanımlıyor. Çünkü sık diyet yapan pek çok kişinin bildiği gibi, kilo vermek zordur ama korumak daha da zordur. Dolayısıyla bir yeme modeli seçerken (diyet değil yeme modeli!) en çok dikkat etmeniz gereken şey, seçeceğiniz bu düzeni hayat boyu sürdürüp-sürdüremeyeceğinizdir. Eğer sürdüremeyecek ve eski alışkanlıklara geri dönecekseniz kiloların geri gelmesi de ne yazık ki kaçınılmazdır.
Popüler diyetler denildiğinde aklımıza ilk gelenler, protein diyetleri, ketojenik diyet, aralıklı oruç ve detoks programları oluyor… Cevaplanması gereken bir diğer soru ise bu diyetlerin kan şekerini nasıl etkilediği?
PROTEİN DİYETLERİ
Yüksek protein içeren bu diyetler aynı zamanda karbonhidrattan sınırlıdır.
Karbonhidratın sınırlandırılmış olması, kullandığınız ilaç ve insülinlere bağlı olarak hipoglisemiye (düşük kan şekeri) sebep olabilir.
Diğer taraftan, seçilen hayvansal protein türüne bağlı olarak fazla miktarda doymuş yağ da tüketebilirsiniz. Bu durum uzun vadede gerek insülin direnci gerek kalp damar hastalıkları için bir risk faktörü olabilir.
Dikkat edilecek bir diğer nokta ise, öğünde tüketilen fazla miktarda protein öğün öncesi yaptığınız hızlı/kısa etkili insülin ihtiyacınızı arttırabilir ve/veya 3. ya da 4. saatte kan şekerinizde beklenmeyen yükselmelere sebep olabilir.
KETOJENİK DİYET
Ketojenik diyet ve protein diyeti sıklıkla karıştırılabiliyor. Önce aralarındaki farkı tanımlayalım. Ketojenik diyet 50 gramdan az karbonhidrat içeren diyettir. Protein diyeti her zaman bu kadar az karbonhidrat içermeyebilir. Dolayısıyla ketojenik diyet, azalan karbonhidrat tüketimi sebebiyle hipoglisemi için ciddi bir risk faktörüdür. Özellikle insülin veya insülin salgılatıcı ilaç kullanıyorsanız, ketojenik diyet konusunda oldukça dikkatli olmalı, doktorunuzu ve diyetisyeninizi bilgilendirmeden denememelisiniz.
ARALIKLI ORUÇ
Aralıklı oruç diyetinde uzun açlıklar, örneğin gece 16 saat aç kalıp sabah 10:00’da kahvaltı etmek ve devamında gün içinde 8 saat aç kalıp akşam18:00’da yemek yemek veya haftanın 5 günü normal beslenip 2 günü çok düşük kalori almak gibi farklı yöntemler kullanılabilir. Bu değişkenlikler, kan şekerinizde dalgalanmalara sebep olabilir.
Eğer kalorisi sınırlandırılmış aralıklı oruç modelini tercih ediyorsanız, en azından öğünde alınan karbonhidrat miktarını sınırlandırarak (tabii ki ilaçlarınızda/insülinlerinizde düzenleme yapmak şartıyla), kan şekerini yoluna koymak mümkün olabilir ama eğer sadece zaman sınırlandırmasına uyuyor (günde iki kez, bahsedilen saatlerde yemek yiyor) ama yediklerinizde bir sınırlandırma yapmıyorsanız, kan şekerinizi yönetmek çok da mümkün olmayacaktır.
DİYABET RİSKİNİZ VAR MI? ÖĞRENMENİN YOLU TARAMADAN GEÇİYOR
DETOKS PROGRAMLARI
Günümüzdeki pek çok ticari detoks programı 2-21 gün gibi kısa bir süre için (genellikle 2 haftadan az) günlük kalorinin, öğün yerine meyve-sebze suları ve besin destekleri ile karşılanmasını önermektedir. Günde ortalama 400 kalorilik enerji içerirler. Sebze suları çok az, meyve suları ise çok fazla ve hatta hızlı kana karışan karbonhidratları içerdiğinden kan şekerlerinizde ani iniş çıkışlara sebep olabilirler.
Tüm bunları göz önünde bulundurursak yeme şekli fazlasıyla bireye özgüdür. Sağlığınıza kavuşmak için kilo vermek isterken, size uygun olmayan yöntemlerle kendinize zarar vermemek önceliğiniz olmalıdır!
Çalışma sonuçlarına baktığımızda, 1 yıl sonunda tercih edilen pek çok yöntem, kan şekeri yönetiminde etkilidir ve pek çoğu benzer miktarda ağırlık kaybı sağlar. Dolayısıyla beslenme programını etkili kılan ‘uygulanabilir’ ve ‘sürdürülebilir’ olmasıdır. Siz de diyetisyeninize danışarak hangi yöntemin (Akdeniz diyeti? DASH diyeti? Düşük kalorili diyetler? Popüler diyetler?) kilo verme/koruma ve kan şekeri yönetiminde uygun olduğunu belirleyebilirsiniz.
Yeme şeklinde yapılan değişiklikler genellikle ilaç/insülinde azaltma yapmayı gerektirebilir, bu yüzden diyet konusunda doktorunuz ve diyabet konusunda deneyimli olan diyetisyeninizle birlikte hareket etmek sizi kan şekerinizde meydana gelecek ani iniş-çıkışlardan koruyacaktır…
DİYABET BEBEĞİNİZİ ELE GEÇİRMESİN
