Çocuklar çok özeldir. Onları bu kadar özel kılansa her davranışlarının arkasında bir amacın olmasıdır. Bu dışavurum biçimlerinden biri olan tikler, çocuklarda çok sık görülmektedir. Peki, çocuklarda tik neden oluşur? Kızlarda mı yoksa erkeklerde mi tik daha sık görülür? Tikler kendiliğinden geçer mi? Ebeveynler ne yapmalı? Çocuklarda gözlemlenen tiklerin önemsenmesi gerektiğini belirten Nörolog Dr. Mehmet Yavuz, her tikin bir mesaj olduğunu vurguluyor.
ERKEK ÇOCUKLARDA SIK GÖRÜLÜYOR
Çocuklarda gözlemlenen yineleyici, istem dışı, amaca yönelik olmayan, ancak baskılanabilen göz kırpma, burun çekme, boğazını temizleme garip hareket ve ses çıkarmalar, tik olarak tanımlanabilir. Tik, dış uyaran olmaksızın istemli çalışan çizgili beden kaslarında istem dışı ortaya çıkan ritmik olmayan hareketlerdir.
Bir anda ortaya çıkan tikler genellikle 3-4 yaşından sonra yüz ve boyun kaslarında meydana gelir. Yüzün değişik bölgelerinde gözlemlenen tikler dudak emme, kaş kaldırma, göz kırpma, akmamasına rağmen sık sık burun çekme şeklinde olabilir. Çocukta bazen de “Tourette Sendromu” adı verilen aynı anda hem ses çıkarma hem de vücut hareketleriyle ilgili tikler gelişebilir. Erkek çocuklarda kızlara göre iki kat daha fazla ortaya çıkan bu tikler, tüm diğer davranış bozuklukları gibi ruhsal sebepler sonucunda meydana gelir.
ÇOCUKLARDA TİK NEDEN OLUŞUR?
Çocuklarda tiklerin oluşmasında birçok farklı neden, etkin rol oynamaktadır. Bunlar;
- Genetik ve sosyal faktörler,
- Baskıcı tutum,
- Stres ve kaygı,
- Davranışsal eleştiri,
- Aile içi problemler,
- Kardeş kıskançlığı,
- İlgisiz ebeveynler,
- Kaygı veren ortam.
HER TİKİN BİR ANLAMI OLABİLİR
Çocuklarda meydana gelen tikler genellikle bir mesaj barındırır. Şöyle ki, çocuk bize her omuz silktiğinde ya da gözlerini oynatışında iç yaşamında onu rahatsız eden bir durumdan kurtulma çabası içinde olduğu mesajını vermektedir. Tikler çocuğun duygusal durumuyla bağlantılı olduğundan aynı tikin sıklığının ve şiddetinin zaman içinde azalabileceği veya artabileceği unutulmamalıdır.
TİKLER KENDİLİĞİNDEN GEÇEBİLİR
Çocuklarda gözlemlenen tikler, geçici ya da kalıcı olabilir. Geçici olarak niteleyebileceğimiz tikler, çeşitli beden bölgelerinde ortaya çıkar ve bir yıldan kısa bir sürede kaybolur. Basit ya da geçici olarak sınıflandırılan ve çocuklar arasında yaygın olan tikler çocuğun duygularını ifade edebilme becerisinin gelişmesiyle bir yıldan kısa bir sürede kaybolur. Bazen de tik bozukluğu olan çocuklarda dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu, öğrenme güçlüğü gibi nöropsikiyatrik bozukluklar da görülebilir.
EBEVENYLER NE YAPMALI?
Çocuğunda tik olduğunu fark eden anne ve babalar, genellikle endişeye kapılıp çocuğun davranışlarını kontrol etmeye çalışırlar. Oysaki, çocuğa kaygılı ve kontrolcü bir tutumla yaklaşmak hakaret etmek, azarlamak ya da şiddet uygulamak tiklerin seyri, şekli ve şiddetini artırıyor. Yapılması gereken çocuğun yakın çevresinin tikler hakkında eğitilmesidir. Çocuğa destek olunmalı güven ve sevgi verilmelidir. Ailesi, öğretmeni ve okul arkadaşları tarafından sevildiğini hisseden çocuğun kendine olan güven duygusu artar bu da iyileşme sürecini çabuklaştırır. Çocuğun üzerindeki gerilimi azalmak için terapiye ek olarak doktor gerekli görürse ilaç tedavisine de başvurulabilir.
- Çocuklarda istenmeyen davranışlar ceza ile çözülebilir mi?
- Mutlu ve başarılı çocuklar için 6 altın öneri
