Türkiye’de 20 binden fazla kadının hayatını tehdit eden meme kanserindeki artış erken teşhisin önemini bir kez daha gözler önüne seriyor.
Meme kanseri, kadınlar arasında en sık görülen kanser türü olma unvanını hala taşıyor ama sevindirici olan, meme kanserine bağlı ölüm oranlarının dünya genelinde gerilemeye başlaması. Türkiye’de meme kanseri hastası sayısı yıllık olarak net bilinmemekle birlikte 20 binin üzerinde kadınımızın bu hastalıktan etkilendiği tahmin ediliyor. Meme kanserindeki bu korkutucu artışın önüne geçilmesinde erken teşhis büyük önem taşıyor. Konuyla ilgili olarak görüştüğümüz Universal İtalyan Hastanesi’nden Op. Dr. Cem Yılmaz meme kanseri hakkında merak edilenleri yanıtladı.
Meme kanseri artışının altında yatan sebepler neler?
Özellikle şehirli kadınlarımız, geç doğurma hatta hiç doğurmama eğiliminde ve yine iş kaygısıyla emzirmekten uzaklaşmakta. 25 yaş altında evlenen, hamile kalan ve ilk doğumunu yaparak iki yıla kadar emziren kadınlarda meme kanseri, bu şartları yerine getiremeyen kadınlara göre daha az görülüyor. Bu da aslında sanayileşmiş kentlerde meme kanserinin genç kadınlarda daha sık görüldüğünü anlatıyor. Toplumsal riski azaltmak adına, erken yaşta evlenmek ve doğum yapmak , emzirmek ve obeziteye neden olan hareketsiz hayattan uzak durmak gerekiyor.
Meme kanserinde erken teşhisin önemi nedir?
Meme kanseri, erken teşhis edildiğinde, çoğu vakada memeyi almadan, koltukaltı lenf bezlerini almadan ve hatta kemoterapi bile vermeden basit ve ucuz tedavilerle yok edilebilen bir hastalık. Birçok kadının hayatı erken teşhis sayesinde kurtulabiliyor. Kendi bedenine saygı duyan her kadın, saç ve tırnak bakımına gösterdiği özenin sadece onda birini memesine vererek, meme kanserinin olumsuz seyrinden korunabilir. Tek yapması gereken riskli durumları bilmek ve ona göre önlemini almak olmalı.
Erken teşhis için ne yapılmalı?
Sadece mamografi ve ultrasonografi değil, kendi kendine muayene de çok önemli. Kendi kendine meme muayenesi için tanımlanmış net bir muayene şekli bulunmuyor. Ancak pratik olarak kadının ayna karşısında memesine her ay bakması, meme derisi ve başında çökme, akıntı, portakal kabuğu gibi, normal dışı bir görünüme dikkat etmesi yeterli oluyor. Ayrıca memede gelişebilecek bir kitleyi vücudu kaygan haldeyken fark etmeyi öğrenmesi gerekiyor. Bunu fark etmeyi öğrenmek için ideali, önce meme cerrahı tarafından sağlıklı iken bir muayenenin yapılması ve hekim tarafından kendi kendine muayenenin anlatılması. Muayene sırasında kadının kendi bedenini tanıması esas. Bir diğer şart da muayenenin düzenli adet gören kadınlarda her adetin 7-10. günleri arasında ayda bir defa, menopozda olan kadınlarda da ayda bir defa, ancak düzenli olarak yapılması. Ailesinde meme kanseri hikayesi bulunan kadınlara da genetik danışmanlık ve testler yapmak risk azaltıcı önlemler olarak sayılıyor.
Her meme kanseri olan kadın memesini kaybetmeye mahkum mudur?
Meme kanseri konusunda takip ve muayenelerini düzenli yaptıran ve meme kanseri erken teşhis edilen kadınlarda, memeyi koruma imkanı çok yüksek oluyor. Gelişen teknoloji, aynı şekilde meme kanserli kadınların koltukaltı lenf bezlerini de koruyarak, kadınların kollarını da güvenle kullanabilmesi imkanını tanıyor.
Nilgün Yıldız
Formsante Dergisi Eylül 2011 Sayısı
