Hem işte hem de evde mükemmelliği yakalamak için çabalayan kadınları “Süper Kadın” hastalığı olarak da tanımlanan “Fibromiyalji” bekliyor. Ağrı, yorgunluk ve halsizlikle kendini gösteren hastalık, yaşam tarzının değiştirilmesi ile tedavi edilebiliyor. Ancak, bizden uyarması, stres devreye girdiği an hastalık yeniden tekrarlayabiliyor.
Sabahları yataktan kalkarken zorlanıyor musunuz? Eklem ve kaslarınızda hissettiğiniz ağrılar günlük yaşamınızı sekteye mi uğratıyor? Halsizlik ve yorgunluk hissi artık sizin için bir vazgeçilmez mi oldu? Doktora başvurmadan önce kendinize birkaç dakika ayırın ve düşünün. Aynı anda kaç işi birden yapmaya çalışıyorsunuz? Aslında, siz her şeyin mükemmel olması için uğraşırken sağlığınız alarm veriyor. Fiziksel ve psikolojik durumunuz, planlarınıza yetişemiyor. İşte burada devreye Fibromiyalji hastalığı giriyor. Bu hastalığın adını daha önce hiç duymamış olanlar için önerimiz, Uzman Fizyoterapist Hürkan Akkuzu’nun söylediklerini dikkate almaları. Biz sorduk, Fizyoterapist Akkuzu, formsanté okurları için yanıtladı…
Fibromiyalji nedir?
Fibromiyalji (FM); hassas, mükemmeliyetçi kişilerin hastalığı olarak tanımlanıyor. Özellikle sırt, boyun, omuz ve kalçalarda belirgin olmak üzere yaygın kas-eklem ağrısı, yorgunluk, sabah tutukluğu ile kendini belli eden kronik bir kas iskelet sistemi hastalığı.
Kimlerde daha sık görülüyor?
Her yaşta ve her iki cinste görülebilmekle birlikte; en sık 30-60 yaş arasında, daha çok sosyoekonomik açıdan üstün düzeyde yaşayan ve stresli bir yaşam temposu olan kadınlarda görülüyor. Bu nedenle biz, FM’si olan kadınlar için “Süper kadın” benzetmesi yapıyoruz. Bu hastaların, çevresindeki insanlardan birçok beklentisi oluyor. Her şey zamanında ve doğru düzgün yapılmalı. Bu kişiler, bir o kadar da verici oluyorlar. İşte bu yüzden, yakın çevresi de onlardan daimi olarak bazı beklentiler içerisinde oluyor.
Bu belirtilere dikkat!
■ Üç ayı aşkın süredir devam eden yaygın vücut ağrısı. Kaslarda ve eklemlerde hissedilen bu ağrı, vücudun farklı yerlerinde dolaşma eğilimi gösterse de en sık boyun, bel, kol, göğüs, kalça ve bacaklarda hissediliyor.
■ Soğuk ve nemli havalarda ağrılar şiddetlenebiliyor.
■ Uyku bozuklukları çok sık görülüyor.
■ Sabahları tutukluk ve ilerleyen saatlerde yorgunluk, gerilim veya migren tipi baş ağrısı ile sersemlik hissi yaşanabiliyor.
■ Konsantrasyon güçlüğü çekiliyor.
■ El, kol, ayak, bacak veya yüzde hissizlik ile karıncalanma hissedilebiliyor.
■ Karın ağrısı, şişlik, kabızlık gibi mide-bağırsak şikâyetleri olabiliyor.
■ idrara sık çıkma gibi şikâyetler tek tek görülebileceği gibi hepsi bir arada da yaşanabiliyor.
“Süper kadın” hastalığına yakalanmamak için;
● Stresi hayatınızdan uzak tutun.
● Haftada en az dört gün egzersiz yapın. Spor salonuna gitmek için vaktiniz yoksa yürüyün, koşun, bisiklete binin.
● Bol bol dinlenin ve tatil yapın. Kendinize vakit ayırın.
● Cinsel hayatınızın düzenli ve dengeli olmasını sağlayın.
● Sağlıklı beslenin.
Tedavisi nasıl yapılıyor?
Tedavide dört amacımız var. İlki, ağrıyı azaltmak ve uykuyu düzenlemek için ilaç tedavisi oluyor. Ardından kasları germek ve kardiyovasküler uyumu artırmak için egzersiz yapılmasını istiyoruz. Tedavinin üçüncü basamağında kas spazmını azaltmaya yönelik gevşeme egzersizleri öneriyoruz. Son basamak olarak da hastaların, hastalığı anlamaya ve baş etmeye yardımcı eğitim programlarından yararlanmalarını istiyoruz.
Tedaviden sonra hastalığın tekrarlama riski var mı?
Fibromiyalji hastaları genellikle uygulanan fiziksel ve psikolojik tedavi sonucu hayat alışkanlıklarını ve yaşam kalitelerini değiştirebilirse hastalıktan kurtulabiliyorlar. Ancak hiçbir hasta tamamen stresten uzaklaşmayı başaramadığı için belirli aralıklarla uzman bir fizyoterapist tarafından tedaviye alınıp hayatlarının bazı dönemlerinde ağrılı, bazı dönemlerinde ise ağrısız bir yaşam sürme alışkanlıklarını kabulleniyorlar.
Hastalık nasıl bir seyir izleyerek oluşuyor?
Fibromiyalji hastalığının ortaya çıkış nedeni tam olarak bilinmiyor. Hastaların çoğunda uzun süreli yanlış postür (duruş) veya hastalık nedeniyle ya da tekrarlayan yaralanmalar sonucunda ağrı yaşanabiliyor. Aşırı stres, düşme, çarpma, özellikle trafik kazası gibi travmaların merkezi sinir sistemine etki ederek FM’e yol açtığı da ileri sürülüyor.
Hastalığın tanısı nasıl konuyor?
Fibromiyaljide, laboratuvar ve röntgen gibi herhangi bir kesin tanı yöntemi yok. Ancak üç aydan daha uzun süren, vücutta yaygın ağrı ve 18 hassas noktadan en az 11’inde üzerine bastırmakla aşırı hassasiyetin meydana gelişi FM tanısının en önemli belirtisi oluyor.
Dipnot
Hassas noktaların varlığı Fibromiyalji hastalığını işaret edebiliyor. Hassas nokta; üzerine yaklaşık 4 kilogramlık basınç uygulandığında hastanın ağrıdan yakındığı anatomik bölgeye deniyor. Bu bölgeler şöyle sıralanıyor:
1- Başın arka kafa bölgesi,
2- Boynun ön ve alt bölgesi,
3– Sırttaki trapez kasının ortası,
4- Kürek kemiği çıkıntısı,
5- 2. kaburganın öne uzantısı,
6- Dirseklerin dış yanları,
7- Uyluk üstü ve dış yanı,
8- Kalçanın üst, dış yanı,
9- Dizlerin iç yan kısmı.
Ruken Akbay Gürtaş
