Sindirim sistemi hastalıklarının incelenmesinde kullanılan endoskopi, genel olarak iç hastalıklarının tanı, takip ve tedavisinde tercih edilen bir yöntemdir. Gastroenteroloji doktorunun vücutta bir kesi yapmadan organı incelenmesini sağlar. Peki, endoskopi neden yapılır? Nasıl yapılır? Endoskopi türleri nelerdir? Avrasya Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Sedat Işık, endoskopi ile ilgili bilinmesi gerekenleri anlatıyor.
ENDOSKOPİ NEDİR?
Ucunda ışıklı küçük bir kamera bulunan ve endoskop adı verilen bir cihaz yardımıyla yemek borusu, mide, onikiparmak bağırsağı ve kalın bağırsağı kapsayan gastrointestinal sistemin incelenmesine olanak veren işleme endoskopi denir. Cerrahi olmayan bu işlemde bazen biyopsi yapmak için endoskoba özel aletler eklenebilir.
ENDOSKOPİ NEDEN YAPILIR?
- İnatçı karın ağrıları,
- Uzun süre geçmeyen kabız veya ishal,
- Geçmeyen mide bulantısı,
- Mide ülseri,
- Ani kilo kayıpları,
- Yutkunma zorluğu,
- Yemek borusu tıkanması,
- Anormal kanamalar,
- Safra kesesi taşları,
- Tümörler,
- Pankeatit,
- Sindirim sistemindeki diğer hastalıklar.
ENDOSKOPİ TÜRLERİ NELERDİR?
Midenin endoskopik incelenmesine gastroskopi denir. Akciğer bornçlarının endoskopik incelenmesine ise bronkoskopi denir. Kalın barsakların endoskopik incelenmesine kolonoskopi, eklem boşluklarının incelenmesine ise artroskopi denir. Kulak için otoskopi, idrar yolu için sistoskopi, kadın üreme sistemi için serviks (kolposkopi), uterus (histeroskopi), fallop tüpleri (falloposkopi), burun için rinoskopi, alt solunum yolu için bronkoskopi, Abdominal veya pelvik kavite (laparoskopi), eklemin iç kısmı (artroskopi), göğüs organları (torakoskopi ve mediastinoskopi) yapılır.
ENDOSKOPİ NASIL YAPILIR?
Kendine ait bir kamerası ve özel bir ışık kaynağı bulunan 8-10 milimetre kalınlığında bükülebilir bir boru yardımıyla yapılan endoskopi işlemi, sindirim sistemi organlarının görüntülenmesini sağlar. Ağzın açık tutulması için plastik bir ağız koruyucusu kullanılır. Boğazı uyuşturmak için ağız içine anestezik püskürtülür. Endoskop ağıza yerleştirilir. Doktorunuz endoskop boğazdan geçerken yutkunmanızı isteyebilir. Boğazda baskı hissi oluşabilir ancak genellikle acı hissedilmez.
Borunun ucundaki kamera sayesinde elde edilen görüntüler ekrana yansıtılır. Uzman doktor ekrandaki görüntülere bakarak organlardaki durumu değerlendirir. Gerektiğinde kesin tanı için hastadan parça alınabilir. Aynı zamanda polip varsa çıkarılabilir, kanamalar durdurulabilir. Gastroskopi işlemi için hastanın işlem öncesinde en az 6 saat hiçbir şey yememesi, kolonoskopi işlemi için ise özel ilaçlarla bağırsak temizliğinin en az 2 gün öncesinden yapılması şarttır. Acısız ve ağrısız bir işlem olan endoskopi için hastanın genel sağlık durumunu etkileyen özel bir neden yoksa ön hazırlık olarak kol damarından rahatlatıcı ve hafif uyku yapısı ilaçlar verilir.