Fibromiyalji sendromu (FMS) olarak da adlandırılan fibromiyalji, genel kas ağrıları ve vücuttaki belirli noktalarda kronik ağrı ile karakterize bir yumuşak doku romatizması. Romatizmal hastalıklarda olduğu gibi fibromiyalji de doğru bir beslenme modeli kontrol altına alınabiliyor. Peki Fibromiyalji diyeti nedir? , Fibromiyalji hastaları nasıl beslenmeli?, Fibromiyaljide yasak yiyecekler neler? Fizik Tedavi Uzmanı Dr. Mehmet Portakal anlattı…
Fibromiyalji diyeti nedir?
Hemen hemen bütün hastalıklar sizin onları davet etmeniz, kapıyı aralamanız ya da ardına kadar açmanız neticesinde ortaya çıkar. Fibromiyalji; romatizmal bir hastalık ama ağrıdan çok daha fazlası. Fiziksel, zihinsel ve ruhsal performansımızı arttırmak için fibromiyalji’de şu 4 konu önemli:
- Mitokondri sağlığı
- İnflamasyonu temizlemek
- SİBO: İnce Bağırsaklarda aşırı bakteri üremesinin önüne geçip sağlıklı bağırsaklara sahip olmak
- Seratonin düzeyini yeterli hale getirmek.
Beslenme programlarını da hazırlarken vücutta inflamasyonu azaltıcı, vücudu yormayan, hücreleri genç tutan bir yemek tarzı öneriyoruz. Vitamin, mineral, element destekleri ve beslenme programının düzenlenmesi çok önemlidir
Fibromiyalji ve glutensiz beslenme ilişkisi nedir?
Çölyak hastalığınız veya gluten intoleransı rahatsızlıklarınız varsa fibromiyalji ataklarınız sıklıkla ortaya çıkabilir. Fibromiyalji vücudunuzda iltihaplanmaya neden olacağından glutenden kaçınmanız elzemdir. Kendinizde bu türden bir reaksiyon hissediyorsanız mutlaka doktorunuzla iletişim kurup test yaptırmalısınız.
Birkaç çalışma, glutene duyarlı olduklarını düşünen fibromiyaljili kişilerin gluteni kestikten sonra kendilerini daha iyi hissettiklerini ortaya koymuştur, ancak bunlar çok küçük çalışmalardır ve sonuçlar kesin değildir. Glutensiz kalmayı denemek istiyorsanız, önce doktorunuzla veya uzman bir diyetisyenle konuşun.
Fibromiyaljiye iyi gelen yiyecekler neler?
Fibromiyalji temelinde oksidatif stresin etkin rol oynadığı görüşünü destekleyen çalışmaların artmasıyla birlikte beslenmenin antioksidan içeriğinin geliştirilmesi görüşü ortaya çıkmıştır. Bu amaçla antioksidan vitamin ve mineral olmak üzere kan bulgularında eksikliği tespit edilen mikro besin öğelerinin belirlenerek eksikliklerin tamamlanması sağlanmalıdır.
Fibromiyaljide vücudun enerji santrallerini iyi çalıştıracak besinlere ağırlık verilmelidir.
Bunun yanında; günlük düzenli sebze ve meyve yemek, haftada iki gün balık tüketmek fibromiyalji hastalarında ağrının azaltılmasına yardımcı olacaktır.
Fibromiyalji hastalarımız her meyve ve sebzeyi mümkün oldukça kendi mevsiminde yemelidirler.
Beslenmede vücudun enerji santrallerini iyi çalıştıracak besinlere ağırlık verilmelidir. Bu konuda ilk önerebileceklerim; A, C, B kompleks, D vitaminlerinden zengin, folikasit, lif, kalsiyum, potasyum ve magnezyum madeni, brokoli, omega 3 ve B12 deposu balık yağı, keten tohumu, ceviz, yumurta, ruşeym, semizotu, kuşkonmaz ve antioksidan etkili besinlerdir.
Ayrıca bazı besinlere intolerans ve alerji varsa öncelikle bunlar tespit edilip tedavisi yapılmalıdır.
Fibromiyaljide yasak yiyecekler neler?
Son yıllarda yapılan çalışmalar bazı gıdalarda yer alan aminoasitlerin ağrının beyne daha fazla iletilmesine ve daha yüksek şiddette ağrı duyulmasına neden olduğunu göstermiştir. Glutamat ve aspartat denilen bu iki aminoasit beslenmemizde iki şekilde bulunur: Bunlardan birisi kırmızı ette bulunan şekli, bir diğeriyse gıdalara eklenen koruyuculardır.
Monosodyumglutamat (MSG), mayalar, aspartam, soya sosu, parmesan peyniri, eski kaşar gibi gıdalarda yer alır ve ağrının beyne daha fazla iletilmesine yol açtığı gibi daha yüksek şiddette ağrı duyulmasına da neden olmaktadır. Bu nedenle özellikle aspartam içeren gıdalardan, gazlı içeceklerden, kırmızı etten, sucuk, salam, sosis gibi işlenmiş etlerden uzak durmak gereklidir.
Mutlak surette uzak durulması gereken gıdalar: Şeker, alkol, kafein, GDO’lar, yapay tatlandırıcılar, katkı maddeleri, koruyucular ve boyalar, yüksek fruktozlu mısır şurubu, trans veya hidrojene yağlar, tüm işlenmiş gıdalar, abur cubur ve fast food, gece gölgeleri (domates, biber, beyaz patates ve patlıcan), gluten, maya, mısır, narenciye, soya, süt, tahıllar ve baklagiller, yer fıstığı, yumurtalar. Gluten ve süt ürünleri en çok iltihaba sevk eden besinlerdir.
Fibromiyalji hastaları nasıl beslenmeli?
Fibromiyalji tedavisinde eliminasyon diyeti beslenme programı uyguluyoruz. Fibromiyaljide inflamasyonu temizlemek için tamamen barsaklardaki bağışıklık sistemi cevabını düzenlemek amacıyla potansiyel antijen olarak görülen tüm besinleri bir süreliğine kesmek esasına dayanır.
Eliminasyon diyetinde yasak olan gıdalar
1. TÜM ŞEKER VE TATLANDIRICILAR (FRUKTOZ ŞURUBU- SÜKROZ – ŞEKER)
2. GLUTENLİ TAHILLAR VE UNLAR (BUĞDAY – ARPA – ÇAVDAR)
3. İNEK SÜT ÜRÜNLERİ (PEYNİR – YOGURT- SÜT)
4. MISIR
5. İŞLENMİŞ ET ÜRÜNLERİ (SALAM – SOSİS)
6. SIĞIR ETİ
7. YUMURTA
8. KABUKLU DENİZ ÜRÜNLERİ
9. SOYA VE SOYA İÇEREN ÜRÜNLER
10. ALKOL- SİYAH ÇAY- KAHVE- ÇİKOLATA
11. YER FISTIGI
12. DOMATES- BİBER- PATLICAN – PATATES GİBİ SEBZELER (Bu madde şart değil, fakat eklem ağrısı olan yapabilirse çok faydalı olur.)
Eliminasyon diyeti sonrası gıdalar tek tek deneme nasıl olacak?
3 hafta eliminasyon diyeti uyguladıktan sonra tek tek yasaklı ürünleri deneyerek şikayet oluşturup oluşmadığına bakarsınız.
3 gün boyunca denediğiniz gıdanın geç etkileri için 3 gün daha ekleyerek bir gıdayı 6 gün içinde denemiş olursunuz. Şikayete neden olmuyorsa o gıdalar aklanmış olur. Ancak aklansa bile diğer gıda denemeleri boyunca aklanan gıdalar tüketilmez.
İlk 3 gün yasaklı gıda maddesi dışındaki her gıda denenir. İlk 3 maddede olan gıdalar için doktorunuzun tavsiyesine göre hareket edebilirsiniz.
