Türk halkının yüzde 75-94’ü başağrısından yakınıyor ve mutlaka bir ağrıkesici kullanıyor. Genellikle tavsiye üzerine alınan ağrıkesicilerde yüksek fiyatlılar tercih ediliyor ama bazı doktorlar fiyatın bir üstünlük yaratmadığını ileri sürüyor. Bir de, bilinçli kullanılmadıklarında gelişen yan etkileri var ki onlar için de haberimizi mutlaka okumalısınız.
| |  |
Geçtiğimiz günlerde katıldığım bir toplantıda, Klinik Farmakoloji, Türkiye Başağrısıyla Savaş ve Türkiye Başağrısı derneklerinin ağrı üzerine büyük bir araştırma yürüteceklerini öğrendim. Türkiye genelinde 7 bölgede 4 bin kişi üzerinde yapılması öngörülen araştırmanın sonunda Türkiye'nin ağrı haritası ortaya çıkacak. Klinik Farmakoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Cankat Tulunay'ın ağrı ve bireylerin ağrıkesicileri kullanımıyla ilgili anlattıkları düşündürücüydü. Prof. Dr. Tulunay, Türkiye'de ağrı için hangi ilaçların ne kadar sıklıkta alındığına dair net bir bilgiye sahip olmadıklarını söylüyor ve bunun sağlık alanında büyük bir eksiklik olduğuna dikkat çekiyordu. Ağrıya yönelik yanlış bilgiye dayalı tedavi yöntemleri de bu harita sayesinde önlenebilecekti Tulunay'a göre. Toplantıda anlatılanların en dikkat çeken bölümlerinden biri de, Türkiye'de doktora danışmadan kullanılan ilaçların başında ağrıkesicilerin gelmesiyd.i Nedeni de çok basitti: Her türlü ağrıkesici ilaçlar eczanelerden kolaylıkla satın alınabiliyordu! Tüm ilaç gruplarına bakıldığında ağrı kesicilerin tüketimi de küçümsenemeyecek boyutta: Toplam tüketimin yaklaşık yüzde 14'ü ağrı kesicilere ait. Üstelik bu tüketim her geçen gün artıyor. Öyle ki, 2004 yılında 62 milyon kutu ağrı kesici tüketilirken, bu rakam 2005'de 92 milyon kutuya çıkmış. Basit ağrı kesicilerden de 72 milyon kutu satılmış.
Bütün bu verilerden anlaşılacağı üzere toplum olarak ağrıkesici ilaçları kullanmayı seviyoruz! Ama bilinçsizce ve gelişigüzel kullanılan ağrıkesicilerin yarar sağlamak şöyle dursun, etkilerini yitirebileceği, yan etkilerinden dolayı ölümcül tablolara bile yol açabileceğini düşünmüyoruz. İşte uzmanlar bu noktada bizi uyarıyor. "Siz siz olun bir başkasının aldığı ağrı kesiciyi.Bana da iyi gelir.diye sakın kullanmayın. Hatta bunu aklınızdan bile geçirmeyin!"
Fiyatlar tartışılıyor
Baş ve migren ağrıları sözkonusu olduğunda, tedavinin ilk adımında en güçlü yerine en hafif etkili ağrı kesici kullanılmalı uzmanlara göre. Dünya Sağlık Örgütü de ağrı kesicilerin merdiven sistemiyle kullanılmasını öneriyor. Bu sistem, basit ağrıkesici ilaçlar etkili olmadığı takdirde, daha güçlü ilaçlara geçilmesi esasına dayanıyor. Türkiye'de genel olarak ağrıkesiciler 1 ile 26 YTL fiyat aralığında satılıyor.
Prof. Dr. Cankat Tulunay, bu tip ağrıların tedavisinde tercih ettiğimiz ağrıkesiciler açısından da hata yaptığımızı vurguluyor. Örneğin İsveç'teki bir çalışma, migren nöbetinde ilk tercih edilen ilaçların aspirin ve parasetamol gibi basit ağrı kesiciler olduğunu ortaya koyuyor. Bu ilaçların son yıllarda çıkan ilaçlara karşı bir eksiği yok Prof. Dr. Cankat Tulunay'a göre. Üstelik diğer ağrı kesiciler kadar etkili olmalarına rağmen fiyatlarının çok düşük olduğunu belirten Prof. Dr. Tulunay, "Ancak bazı firmaların aşırı promosyonuyla bu ilaçlar yerine pahalı ilaçların kullanımı ön plana çıktı. Örneğin migren ataklarında kullanılan ilaçlardan birinin adeti 50 kuruşken diğeri sekiz milyona kadar çıkabiliyor" diyor.
İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı'ndan Prof. Dr. Baki Göksan da, fiyatı yüksek olan ağrı kesicilerin daha kısa sürede etki edebildiğini söylüyor. Bu nedenle basit ağrı kesicilerden sonuç alınamadığında, yan etkileri nedeniyle kullanma zorluğu olduğunda ya da yoğun iş temposunda çalışan bazı bireylerde çabuk etki yapan ağrıkesiciye ihtiyaç duyulduğunda daha yüksek fiyatlı ilaçlardan yararlanıldığını belirtiyor. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakütesi Romatoloji Bilim Dalı'ndan Prof. Dr. İhsan Ertenli ise ağrı kesicilerin fiyatlarında bir uçurum olmadığını belirterek, Bir hastaya iyi gelen ağrıkesici diğerine iyi gelmeyebilir. Bu durumda ilacı değiştirmek gerekebiliyor. Önemli olan hastanın ağrısını geçiren ve yan etki yaratmayan ilacın kullanılması" diyor. Ağrının hangi sıklıkta ortaya çıktığına gelince…
Devamı 2006 Ocak sayımızda…
