Kaçamadığımız fobiler olunca…
İşte o zaman doktora gitmek zorunda kalıyor. Günümüzde en çok sorun olanlardan biri uçak fobisi; özellikle iş dünyasındaki insanları etkiliyor. Genelde mecbur kalmadıkça fobi tedavisi için doktora gidilmiyor.
Hayatı zorlaştıran bir şey aslında, neden doktora gidilmiyor?
Fobinin kendisinden kaçıldığı gibi tedavisinden de kaçılıyor. Her an kaçılamayan türde olan fobi olduğu zaman bize başvuruluyor.
Nedir bu kaçılamayan fobiler?
Mesela yüz kızarması, sosyal fobi, yalnız kalamama veya utanılacak bir duruma düşme korkusu (her an gaz çıkaracakmış gibi hissetme) gibi. Kalabalık meydanlara gidememe, evde yalnız kalamama gibi korkulara agorafobi diyoruz. Agorafobide temel prensip bir şey olursa yardım alamayacakmış gibi hissetme. Bu asansör de olabilir bir konser de. Zaten agorafobi en çok panik nöbeti geçirenlerde oluyor.
Fobiler kaça ayrılıyor?
Durumsal fobiler, agorafobi gibi belirli bir durumdan kaynaklanıyor. Hayvan fobileri belirli bir nesne kaynaklı oluyor. Bir de yüz kızarması gibi fonksiyon fobilerini sayabiliriz.
Sebeplerine göre de ayrılıyor mu?
Sebeplerine göre ayırmak mümkün ama ruh sağlığı alanında sebebe bağlamak zordur. Bakarsınız bir sebep çıkar, sonra bir bakmışsınız onun altında yatan başka bir sebep var. Çoğu zaman gerçek sebep kendini saklar. Bu yüzden tedavilerin başlangıcında sebep üzerinde çok durmuyoruz. Bizde sebebe hep en son gelinir.
Tedavi nasıl planlanıyor ve ne şekilde yapılıyor?
Tedaviyi planlarken sebebi ön plana almıyoruz. “Üzümü ye, bağını sorma” lafı aslında tedaviyi iyi anlatan bir söz. Fobi tedavisinde en beğenilen yöntem alıştırma yani duyarsızlaştırma temelli tedaviler oluyor. İmgeleme yoluyla yapılıyor. Kişinin o kavrama kademeli bir şekilde alışmasını sağlamaya çalışıyoruz.
