Uykusunda çişini kaçıran çocuğu azarlamak durumu daha da kötüleştiriyor. Büyük ihtimalle anne-babasından miras kalan bu hastalıktan onu kurtarmak ancak sizin olumlu yaklaşımınızla mümkün…
Gecenin bir yarısı ıslak yatağında ağlayan bir çocuk, değiştirilmesi gereken üst baş ve çarşaflar…. Çok sinir bozucu olsa da bu durumda sakinliğinizi korumalı, çocuğunuzun büyük ihtimalle sizlerden miras aldığı bu sorunu çözmek için ona yardımcı olmalısınız. Medical Park Fatih Hastanesi Çocuk Hastalıkları ve Sağlığı Uzmanı Dr. Feyza Çivici Gümüş, tedavide de en büyük görevin anne-babaya düştüğünü söylüyor.
PSİKOLOJİK ETKİLERİ BÜYÜK
Çocukların mesane kontrolünü yaşıyla orantılı olarak sağlayamaması nedeniyle ortaya çıkan alt ıslatmanın (enürezis nokturna), genellikle 6 yaşın üstündeki çocuklarda görüldüğünü belirten Dr. Feyza Çivivi Gümüş, idrar kaçırmanın genellikle geceleri görüldüğünü, seyrek olarak tüm gün boyunca da devam edebileceğini söylüyor. “Gece altını ıslatan çocuklarda altta yatan medikal ve tedavi edilebilir bir neden ender olarak görülüyor. İdrar kaçırmanın, mesanenin gelişmesindeki gecikme ve mesanenin kapasitesinin azlığına bağlı olarak geliştiği biliniyor” diyen Çocuk Hastalıkları ve Sağlığı Uzmanı Dr. Feyza Çivici Gümüş, şunları söylüyor: “Alt ıslatma şikayeti olan çocukların yüzde 70’inin anne veya babasından birinde çocukluk döneminde bu şikayete rastlanıyor. Gece alt ıslatma probleminin çocuk üzerindeki en önemli etkileri psikolojik ve sosyal bozukluklar olarak ortaya çıkıyor. Çocukta utanma, özgüven kaybı, gece aktivitelerine katılmada isteksizlik, yabancı bir mekanda uyumak istememe gibi etkiler görülüyor.”
ERKEK ÇOCUKLARDA DAHA FAZLA GÖRÜLÜYOR
5 yaşındaki çocukların yüzde 20’sinde, 7 yaşındakilerin yüzde 10’unda, 10 yaşındakilerin yüzde 5’inde enürezis görülebiliyor. Bu oran erişkinlerde yüzde 5 dolayında seyrediyor. Erkek çocuklarda, kız çocuklara göre 2-3 kat daha sık görülüyor. Düşük sosyoekonomik düzey ve eğitim seviyesi olan toplumlarda görülme sıklığı
EN ETKİLİ TEDAVİ: ALARM
Bütün tedbirler içinde en etkili olanının alarm sistemi olduğu belirtiliyor. Tam bir kuruluk için birkaç hafta kullanılması gereken sistemde çocuk uyurken ilk birkaç damla idrarla birlikte alarm çalışmaya başlıyor ve çocuğu uyandırıyor. Uyanan çocuğun mesanesi kasılarak, idrarın tamamının salınışını engelliyor. Yaklaşık 2 ila 4 hafta içinde çocuk uykusunda çişi geldiğinde alarm çalmadan uyanmaya başlıyor. Bilimsel araştırmalar da; alarm cihazının hastaların uykudaki fonksiyonel mesane kapasitelerini arttırdığını gösteriyor. Alarm yöntemi ile tedavi edilen hastaların, bir süre sonra uykuda işemedikleri gibi, gece çişe de kalkmadıkları görülüyor. Sonuca daha kolay ulaşma konusunda, özellikle ilk günlerdeki anne babanın çocuğa göstereceği yakın ilgi çok büyük önem taşıyor.
NEDENİ İYİ ARAŞTIRILMALI
Hastalığın tanısı, bir çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanının yapacağı tam idrar analizi, idrar kültürü gibi tahliller ve renal ultrason ve voiding gibi görüntüleme yöntemleri aracılığı ile konuluyor. Enürezis nokturna tanısı konmadan önce ise mutlaka idrar yolu enfeksiyonu, diyabet, depresyon, spinal kord hastalıkları, hidrosefali (beyinde su olması), gece gelen epileptik nöbetler ve psikojenik su içme (zoraki su içme sendromu) hastalıklarının araştırılması gerekiyor.
KENDİLİĞİNDEN GEÇEBİLİR
Yüzde 5 oranında kendiliğinden geçebilen bu hastalıkta 9 yaş altında ilaç tedavisi kesinlikle kullanılmıyor. Alt ıslatma aletlerinden sonuç alınamadığı durumlarda daha ileri seviyedeki hastalarda ilaç kullanılabildiğini belirten Uzman Dr. Çivici, “İlaç tedavisinin en büyük dezavantajı, tedavi kesilince şikayetlerin tekrarlamasıdır. Doktor kontrolünde antidepresan kullanılabilir. Ancak yanlış kullanımın toksik etkilere neden olabileceği unutulmamalıdır” diyor.
TEDAVİDE EN BÜYÜK GÖREV ANNE-BABAYA DÜŞÜYOR
■ EĞİTİM VERİN CEZADAN KAÇININ
Çocuğa vereceğiniz eğitimle kendine güven duymasını sağlayın ve onu destekleyin. Cezalandırmadan özellikle kaçının.
■ MADALYAYLA ÖDÜLLENDİRİN
Olumlu sonuçlar aldıkça çocuğunuz övün, bu övgüleri yıldız ve madalya gibi ödüllerle pekiştirin.
■ SU İÇMESİNİ KISITLAMAYIN:
Akşam saatlerinde sıvı alımında kısıtlamanın hastalığın tedavisindeki yararı bilimsel olarak tam kanıtlanmadığı için ondan suyu esirgemeyin.
■ ALT ISLATMA ALETLERİNE GÜVENİN:
Bugün için en geçerli tedavi yöntemi alt ıslatma aletleri… Yan etkisi bulunmayan bu tür tedavi yöntemleri çocuğu idrara kalkmaya alıştırdığı için tedavi kesildiğinde, bu alışkanlığı devam ettirip şikayetlerden kurtulmasını sağlıyor.
Formsante Dergisi Mayıs 2011 Sayısı – Bebek Eki
