Nasıl alışveriş yapacağız?
Gıda Güvenliği Hareketi, sağlıklı alışverişin ilkelerini dört başlıkta topluyor:
1. Üretimini sorgulayın.
Geleneksel tohumdan üretilen, üretiminde tarım kimyasalı kullanılmayan, minimum işleme tabi tutulmuş, pastörizasyon ve rafinasyon işlemi görmeyen, yapay hiçbir gıda katkı maddesi içermeyen ürünler satın alın.
2. Ürüne gerçekten ihtiyacınız olup olmadığını kendinize sorun.
3. Sağlıklı olup olmadığını sorgulayın.
Katkı maddesi içerip içermediğine ve işlemden geçip geçmediğine bakın. Bir ürünün raf ömrü uzadıkça sizin ömrünüzü kısalttığını unutmayın. Meyve alışverişi yaparken kusursuz görünüme bakmayın. Bir üründe kurt olması en iyi deneydir. Kurdun dahi tenezzül etmediği ürünü siz de tercih etmeyin. Sebze alışverişi yaparken, doğanın insan›n ihtiyacına uygun ürünler sunduğunu aklınızda tutarak, mevsimlik ürünler satın alın.
4. Miktara dikkat edin. Sağlıklı gıdaları dahi gereğinden fazla yemenin sağlığa zarar verebileceğini unutmayın.
BAZI ÜRÜNLERİN ‘İÇİNDEKİLER’İNİ MERCEK ALTINA ALDIK
➤ HİNDİ SOSİS
Patates nişastası: Üründe ne kadar et ne kadar nişasta kullanıldığı açıklanmıyor.
Kıvam artırıcı (sodyum kazeinat): Kimyasal bir ürün, E kodu yazılmamış. Ürün hacminin ne kadar artırıldığı belirtilmiyor.
Baharat karışımı: Hangi baharatlar olduğu belirtilmediği için bazı baharatlara alerjisi olanlar için risk oluşturuyor. Stabilizatör (sodyum polifosfat): Ürünün her tarafındaki yapıyı aynı kılmak için kullanılan kimyasal bir katkı maddesi.
Antimikrobiyal madde (sodyum nitrit): Et ürünlerinde bakteri üremesini engellemek üzere kullanılan kimyasal bir madde.
➤ HİNDİ SALAM
Patates nişastası: Üründe ne kadar et ne kadar nişasta kullanıldığı açıklanmıyor.
Baharat karışımı: Hangi baharatlar olduğu açıklanmıyor.
Soya proteini: Dünyada şu an Genetiği Değiştirilmiş Organizma (GDO) içermeyen soya ve içeriğinde soya bulunmayan ürün neredeyse bulunmuyor. İyi bir dolgu malzemesi olan soya, aynı zamanda iyi bir koruyucu ve bir bukalemun gibi girdiği her gıdanın şeklini alıyor. Gıda endüstrisinin ‘altın bileziği’ olarak tanımlanıyor.
E452 (stabilizatör): Bu üründe biraz daha dürüst bir biçimde E kodu ve ne için kullanıldığı belirtiliyor.
E250 (antimikrobiyal): Sodyum nitrit, E kodu ile belirtilmiş.
➤ KETÇAP
Modifiye mısır nişastası: Dünyada mısırın yüzde 95’i GDO’lu olarak üretiliyor. Burada kullanılan mısırın GDO’suz olduğu farz edilse dahi endüstriyel anlamda modifiye edilmesi ‘katkı’ anlamına geliyor.
Koruyucu (sodyum benzoat): Raf ömrünü uzatmak için kullanılan kimyasal bir katkı maddesi.
Doğal baharat aroması: Doğalı yerine kimyasal hale dönüştürülmüş baharat içeriyor.
Tuz: Tuzun hangi türü olduğu belirtilmiyor. Bağımlılık yapma gücü çok yüksek olan monosodyum glutamat (MSG) da olabilir.
➤ HAZIR ÇORBA
Yağ tozu (bitkisel katı yağ, glikoz şurubu, süt proteini): Tüketicinin margarine olan tepkisi nedeniyle margarin yerine ‘bitkisel’ ifadesi kullanılıyor.
Glikoz şurubu: Büyük ihtimalle GDO’lu mısırdan üretilen ve yapay bir şeker olan mısır şurubunun gıda endüstrisindeki adı.
Aroma artırıcı (monosodyum glutamat-MSG): İnsan damağının algıladığı bütün tatları bambaşka bir biçime sokan MSG, katkı maddesi içeren gıdalarda lezzeti tutturmak için kullanılıyor ve aşırı tüketimi bağımlılık yapabiliyor.
Bitkisel sıvıyağ: Ayçiçek, kanola, mısır veya pamuk yağı olabilir; hangisi olduğu belirtilmiyor.
Maya ekstratı: GDO’lu ürün deyince ilk sırada maya geliyor.
➤ KUTU MEYVE SUYU
Şeker (sakaroz ve glikoz şurubu): Aspartamın daha ağırı olan bir tatlandırıcı olan sakaroz ile mısır şurubu içeriyor.
Minimum yüzde 50 meyve suyu içerir: Bu ifade doğru olsa dahi diğer yarısının ne olduğu açıklanmıyor.
➤ KAPLAMALI BİSKÜVİ
Şeker, glukoz şurubu, früktoz şurubu: İnsan vücudunun doğal gıdalardan aldığının dışında ihtiyacı olmayan şeker, mısır şurubu ve rafine şeker şurubu içeriyor.
Yenilebilir sığır jelatini: Türkiye’de jelatin üretimi yapılmıyor ve dünyadaki üretimin yüzde 95’inde de domuz kullanılıyor. Sığır jelatini kullanılsa dahi sığırın nasıl beslendiği ve kesildiği bilinmediği için sağlıklı olduğu anlamına gelmiyor. Öte yandan jelatinin besleyici değeri bulunmuyor.
✎ Yaprak ÇETİNKAYA
Formsante Dergisi Mart 2012 Sayısı
