Çölyak hastalığının tek tedavisi olan “glütensiz beslenme” ünlü isimlerin de diyeti haline gelince birçok kişi glütensiz beslenerek kilo verip veremeyeceğini merak etmeye başladı.
Son zamanlarda bazı kafeteryaların vitrinlerinde gösterişli keklerin üzerinde “glütensiz” ibaresi dikkatinizi çekmiştir. Hatta Gwyneth Paltrow, Rachel Weisz ve Victoria Beckham’ın glütensiz beslendiğini de duymuş olabilirsiniz. Çölyak hastası olmadıkları halde bu ünlü isimler neden glütensiz besleniyor? Gerçekten bir faydası var mı? Glütensiz olması bir muffin keki daha sağlıklı hale getiriyor mi? Sorularımızı Çölyakla Yaşam Derneği Başkanı Oya Özden yanıtladı.
Glüten nerelerde bulunuyor? Vücuttaki fonksiyonu nedir?
Glüten, buğday, arpa, çavdar ve yulafta bulunan bitkisel bir protein. Bu tahılların barındırdığı vitaminlerin vücuda önemli yararları var ancak çölyak hastaları için kesinlikle yararlı değil, aksine zararlı. Çünkü çölyak hastaları glüten içeren gıda yediklerinde, bağışıklık sistemleri buna ince bağırsağa zarar vererek karşılık veriyor. Çölyaklılar için glüten bir çeşit zehre dönüşüyor.
Çölyak hastaları glütensiz diyet yapmaya başladıkları zaman kullandıkları rafine gıdalar, B grubu vitaminler, demir ve diyet lifi açısından daha fakir olabiliyor. Bu nedenle diyet programlarının doktorlar tarafından düzenlenmesi gerekiyor. Özellikle gelişme çağındaki çocuklar için takviyelerle zenginleştirmeye ihtiyaç duyulabiliyor.
Çölyak nasıl bir hastalık? Türkiye’de görülme sıklığı nedir?
Çölyak, otoümmin bir hastalık… İnce bağırsağın glüten adlı proteine karşı ömür boyu süren ve kronikleşen alerjisi, hassasiyeti anlamına geliyor. Vücudumuzun yeterli gıdaları alabilmesi ve emilim yapabilmesi ince bağırsaklardaki villüs denilen parmaksı çıkıntılarla gerçekleşiyor. Ancak genetik yatkınlığı olan yani çölyaklı kişiler, glüten tükettiklerinde bu villüsler tahrip olarak küçülüyor ve azalıyor. Bu nedenle de emilim görevini yerine getiremiyorlar. Sonunda beslenme yetersizliği ve hastalık ortaya çıkıyor. Çölyakın Türkiye’de görülme oranları 150 kişide bir ancak burada önemli olan tanıyı alabilmek oluyor. Hiçbir belirti vermeden, tanı almamış çok sayıda çölyaklı olduğunu biliyoruz. Aldığımız bilgiye göre ülkemizde tanı alan çölyaklı sayısı 20 bin civarında.
