Miyoptan kurtulmak için ameliyat olmak istemiyor, gözlükten hoşlanmıyor lenslerden ise rahatsız oluyorsanız sizin için bir seçenek daha var; gece boyunca gözünüzde kalan ve ertesi gün pırıl pırıl görmenizi sağlayan uyku lensleri…
Gözlerinde miyop ve miyop astigmat sorunu olanlar bugüne kadar ya gözlük kullanıyor ya lens takıyor ya da excimer lazer denilen ameliyatla kalıcı çözüme kavuşuyorlardı. Lens teknolojisindeki gelişmeler sayesinde son yıllarda bu yöntemlere ortokeratoloji de eklendi. Bayındır Hastanesi İçerenköy Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Cüneyt Ocak, “Özellikle göz ameliyatından çekinenler, gözlük kullanmak istemeyen ve lens kullanırken sorun yaşayan 7-18 yaş arası çocuklar, sporcular, tozlu ortamlarda çalışanlar ve gözleri alerjik olanlar ortokeratolojiyi tercih ediyor” diyor. Op. Dr. Ocak, uygulamayı şöyle anlatıyor: “Gözümüzün kornea dediğimiz ön kısmının 40 dioptri civarında bir kırıcılığı var. Excimer lazer ameliyatında hastanın net görmesi için korneanın dokusunu tıraşlıyor ve kırıcılığını düşürüyoruz. Ortokeratolojide ise korneaya bası yapan özel lensler kullanıyoruz. Kişi gece bu lensleri takarak uyuyor ve oluşan bası ile kornea yeniden şekilleniyor. Ertesi gün lens çıkarıldığında o kişinin görüşü net oluyor. Bu yöntemin ameliyattan farkı, geri dönüşümlü olması… Lenslerin kullanımı bırakıldığında göz bir süre sonra tekrar eski halini alıyor.”
Kum torbalarından günümüze
Ortokeratoloji uygulamasının başlangıcı Çinlilere uzanıyor. Çinlilerin miyobu tedavi etmek için uyurken gözlerine küçük kum torbaları yerleştirmeleri prensibinden hareket eden ortokeratolojide bu ağırlıkların yerine bugün özel lensler kullanılıyor. İlk olarak 1960’larda denenen ancak yaygınlaşmayan, lens teknolojisindeki gelişmeler sayesinde 6 yıl önce tekrar gündeme gelen ortokeratolojiyi uygulayan Op. Dr. Cüneyt Ocak, lenslerin 4.5 numaraya kadar miyop ve 1.5 numaraya kadar miyop astigmat hastalarında uygulanabildiğini belirtiyor ve gözdeki gelişimi şöyle anlatıyor:
“Örneğin 2 numara miyobu olan kişi ilk gece lensleri takıyor. Miyobu ertesi gün bir, bir sonraki gün 0.50 numaraya düşüyor. İlk günlerde sabah görüntü çok net iken öğleden sonra flulaşmaya başlıyor. 2-3 hafta sonra ise tam gün netlik kazanılıyor. Lenslerin ilk üç hafta her gece, sonraki günlerde 2-3 gecede bir kullanılması yeterli oluyor. 4 derece ve üzerinde miyobu olanlarda ise numaranın düşmesi 5 ila 7 gün arasında değişiyor.”
6-8 saat uyumak yeterli
Gece lenslerinin ömür boyu kullanılabilecek bir seçenek olduğunu belirten Op. Dr. Ocak, lenslerin 1.5-2 yılda bir değiştirilmesi gerektiğinin altını çiziyor. Bu lensleri kullanmaktan vazgeçilmesi durumunda gözler 2-3 hafta içinde eski haline geliyor. Lens kullanan bir kişinin ameliyat olmayı tercih etmesi durumunda gözler, lensleri bıraktıktan 45 gün sonra ameliyata hazır hale geliyor. Lenslerin etkili olması için 6-8 saatlik bir uykunun yeterli olduğunu belirten Op. Dr. Ocak, lenslerin uyku kalitesine olumsuz bir etkisinin olmadığını da ekliyor. Lenslerin etkisinin ortadan kalkması da yavaş yavaş oluyor. Özellikle düşük numaralı miyoplarda ilk 3 haftalık kullanımdan sonra 2-3 gün lens takılmasa dahi görmede radikal değişiklik olmuyor. Hastaların yanlarında gözlük taşımak gibi bir endişe duyması da gerekmiyor.
Çocuklarda miyobu yavaşlatıyor
Özellikle çocuk hastaların gözlük kullanmak istemediğini ancak okulda lens kullanmanın da zorlukları olduğunu belirten Op. Dr. Cüneyt Ocak, bu nedenlerden dolayı ailelerin ortokeratolojiyi tercih ettiklerini söylüyor ve ekliyor: “Uyku lensleri çocuklarda miyobun ilerlemesini de yarım numara düşürmeye yardımcı oluyor. Ortokeratolojinin uygulanmasında komplikasyonlara sık rastlanmadığını belirten Op. Dr. Ocak, “Eğer hastanın gözü çok alerjik ise zaten bu yöntemi uygulamıyoruz. Önce alerji tedavisinden geçiriyor sonra şartlara göre uygulayıp uygulamayacağımıza karar veriyoruz. Hastaların lensleri takıp çıkarırken dezenfeksiyona dikkat etmemeleri durumunda enfeksiyon olabiliyor. Bu durumda 2-3 gece lens kullanmayı bıraktırıp antibiyotikli damla kullandırıyoruz. Ayrıca hastalarımızın sabah uyanınca lensleri hemen çıkarmalarını istiyoruz. Çünkü göz kapağının her hareketinde lens hafifçe kayıyor ve korneada küçük çizikler oluşabiliyor” diyor. Op. Dr. Cüneyt Ocak, korneasında herhangi bir hastalık veya leke bulunanlar, göz kuruluğu olanlar dışında herkesin bu lensleri kullanabileceğini belirtiyor. Ortokeratolojiyi, uygulama setine sahip olan, özel eğitim almış ve lens tecrübesi olan göz hastalıkları uzmanlarının uygulaması gerekiyor.
NASIL UYGULANIYOR?
Ortokeratoloji yöntemini kullanmak isteyen hasta, göz hastalıkları uzmanına başvurduğunda önce muayene ediliyor; gözünün derecesi ve başka bir hastalığı olup olmadığı belirleniyor. Ardından korneal topografi ile korneanın haritası çıkarılıyor. Eğer göz uygunsa hekim lenslerin ilk denemesini yapıyor. Lensin önce kalıbı, sonra numarası hesaplanıyor. Ortokeratoloji setinde hastanın gözüne uygun olarak şekillendirilen lensler göze takılıyor. Lensin göze uygun olduğuna emin olunduktan sonra hastanın gözlerini yarım saat kapalı tutması isteniyor. Yarım saatin sonunda tekrar korneal topografi yapılıyor ve uyku sırasında lenslerde bir kayma olup olmadığı kontrol ediliyor. Ardından hastaya lensleri nasıl takıp çıkaracağı ve dikkat etmesi gereken noktalar anlatılıyor. Hasta ertesi gün kontrole çağırılıyor. Bu kontrolde lenslerin uyumlu olup olmadığı, hastanın kullanımda ne hatalar yaptığı yüzde 95 oranında belli oluyor. Bir sonraki kontrol ise 3 hafta sonra gerçekleşiyor. Hastanın bir şikayeti olmadığı takdirde 6 ayda bir kontrole gelmesi isteniyor.
Yaprak Çetinkaya
Formsante Dergisi Mayıs 2011 Sayısı
