Hamile kalma yöntemleri nelerdir? İşte hamile kalmanın tüm yolları

Her çiftin arzusu sağlıklı bir şekilde doğacak bebeğini kucağına almaktır. Biz de bu yüzden hamile kalma yöntemi ve hamile kalmanın tüm yollarıyla ilgili bir içerik hazırladık. Hamile kalma yöntemleri nelerdir? Kısırlık neden olur? Aşılama tedavisi nedir, nasıl yapılır? Tüp bebek tedavisi nasıl yapılır? Kimlere uygulanır? İşte merak edilen o soruların yanıtları…

Genç ve sağlıklı bir çiftin 1 ayda hamile kalabilme şansının sadece %15 olduğunu, 1 yılın sonunda ise çiftlerin %85’inin gebe kaldığını belirten Doç. Dr. Deniz Ulaş, bir çifte infertilite (kısırlık) tanısı koymak için 1 yıl düzenli ve korunmasız ilişkiye rağmen gebelik elde edilememiş olması gerektiğinin altını çizdi.

1 yıllık deneme süresinin 35 yaş üstü kadınlarda 6 aya, 40 yaş üstü kadınlarda ise 3 aya indirilmesi gerektiğini açıklayan Doç. Dr. Deniz Ulaş, bu sürenin sonunda hamile kalınamadıysa çiftteki kısırlık nedenlerinin araştırılması gerektiğini vurguladı.

KISIRLIK NEDENLERİ

Kısırlığın %40 nedeni kadın, %40 erkek kaynaklı faktörlere bağlıdır. Bu da demek oluyor ki kısırlık nedeni sadece kadında değil, erkekte de eş zamanlı araştırılmalıdır. Çiftlerin %20’sinde ise infertilite nedeni bulunamaz. Buna da açıklanamayan infertilite denir.

KADINDA KISIRLIĞIN NEDENLERİ

• Yumurtalık rezervinin azalması
• Yumurtlama olmaması
• Tüplerin kapalı olması

ERKEKTE KISIRLIĞIN NEDENLERİ

• Sperm sayısının az olması
• Sperm hareketliliğinin az olması
• Sperm morfolojisinde bozukluk olması

Yumurtalık rezervini anlamak için adetin 3. Günü FSH, LH, E2, Prolaktin, TSH hormonlarına bakılabilir. Ya da her hangi bir zamanda AMH hormonuna bakılabilir. Hormonlar dışında adetli iken ultrasonda antral folikül sayısına bakarak da yumurtalık rezervi hakkında fikir sahibi olunur.

Yumurtlama olup olmadığı ise adetin 21. gününde (beklenen adet tarihinden 1 hafta önce) kanda progesteron düzeyine bakılarak anlaşılır.

Tüplerin açık olup olmadığı ultrasonda belli olmaz. Tüplerin açık olduğu ilaçlı rahim filmi (histerosalpingografi) ile anlaşılır. Eğer her iki tüp de tıkalıysa aşılama vs gibi yöntemleri denemeden direk tüp bebek tedavisine geçmek gerekir.

Erkekte ise mutlaka spermiyogram (sperm testi) ile sperm sayı ve kalitesine bakılması gerekir.

Kısırlık tedavisinde, bu nedenlerden hangisi varsa ona yönelik tedavi ile gebelik elde edilmeye çalışılır.

HAMİLE KALMA YÖNTEMLERİ

İnfertilite tedavisinde esas aşılama, tüp bebek tedavisi (IVF) gibi yardımcı üreme teknikleri uygulanır. Ama bu basamaklara geçmeden önce bazı çiftlerde aşağıdaki tedavi yöntemleri ile gebelik elde edilebilir.

ERKEK TEDAVİSİ

1. Erkekte sperm sayı ve kalitesinde hafif bir bozukluk varsa, bazı takviye vitaminler ve ilaçlar ile bozukluk düzeltilebilir. Ama ciddi bozukluk varsa, ilaçlarla bu parametreler düzeltilemez. Bunun yerine yardımcı üreme tekniklerine (aşılama, tüp bebek) başvurmak gerekir.
2. Sperm sayı ve kalitesindeki bozukluğun bir nedeni de erkekte varikosel olmasıdır. Varikosel ameliyatı sonrası sperm parametrelerinde düzelme görülür. Ama unutulmamalıdır ki varikosel ameliyatı sonrası sperm kalitesi daha da bozulabilir. Bu yüzden infertil bir çiftte, erkekte varikosel var ama sperm parametreleri normal ise varikosel ameliyatı yapmak hiç de mantıklı olmayacaktır.
3. Sigara, alkol ve beslenme gibi faktörlerin de sperm kalitesi üzerine etkisi vardır. Bu nedenle sigara ve alkolü bırakarak, akdeniz tipi beslenerek sperm kalitesi artırılabilir, hamile kalmak kolaylaşacaktır.

KADIN TEDAVİSİ

Eğer infertilite nedeni kadında yumurta gelişmemesi veya ovulasyon (yumurtlama) problemi ise yumurta geliştirici ilaçlar ve çatlatma iğnesi ile bu problem çözülebilir. Özellikle polikistik over sendromlu (PKOS) hastalarda sadece yumurta geliştirici ve çatlatıcı ilaçlar ile gebelik şansı oldukça yüksektir.

1. İlaçlı rahim filminde eğer tüplerden ikisi de kapalıysa, sadece tüp bebek ile gebelik elde edilebilir. Ama tüplerden biri açıksa o taraftan yumurta gelişiyorsa hamilelik şansı vardır. Kapalı tüpü açmak için yapılan tüp açma ameliyatlarının başarı şansı düşük olduğu için ve o tarafta dış gebelik riski arttığı için kanıta dayalı tıpta bu ameliyatın yeri yoktur. Ama rahim filmi çekilirken basınçla ilaç verildiği için, tüpteki görünmeyen yapışıklıklar basıncın etkisiyle açılır. O nedenle ilaçlı rahim filmi sonrası 3 ay gebelik şansı oldukça yüksektir.
2. Rahimde yer kaplayan miyom, polip de gebe kalmayı zorlaştırabilir. Ya da gebelik olsa bile düşüğe neden olabilir. Bu nedenle infertil bir kadında hamile kalamamaya neden olabilecek miyom, polip, yumurtalık kisti gibi organik patolojilerin araştırılması gerekir. Sadece bu problemleri ortadan kaldırarak çiftin gebelik elde etmesi sağlanabilir.
3. Sigara, alkol, kötü beslenme, aşırı kilolu veya zayıf olmanın da yumurta kalitesi üzerine olumsuz etkisi olduğunu belirten Doç. Dr. Deniz Ulaş Hızlı, sigara ve alkol bırakıldığında, Akdeniz tipi diyet uygulandığında ve ideal kiloya ulaşıldığında hamile kalmanın kolaylaşacağını vurguladı.

Yardımcı Üreme Teknikleri (YÜT)

1. Aşılama Tedavisi
2. Tüp Bebek Tedavisi

AŞILAMA TEDAVİSİ

Erkekten alınan spermlerin bazı işlemlerden geçirilerek rahim içine verilmesi işlemine aşılama (intrauterin inseminasyon) denir. Aşılama tedavisinde amaç, iyi kalitedeki spermlerin yumurtaya en yakın mesafe olan rahime verilerek gebe kalmayı kolaylaştırmaktır.

KİMLERE AŞILAMA TEDAVİSİ YAPILIR?

1. 1 yıl korunmamaya rağmen gebe kalamamış çiftler
2. Açıklanamayan infertilite teşhisi konmuş çiftler
3. Sperm sayı ve kalitesinde hafif bozukluk olan hastalar
4. Ejekülasyon (boşalma) problemi olan hastalar

AŞILAMA TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?

Aşılama tedavisinde çoğunlukla kadına yumurta geliştirici ve çatlatmayı sağlayıcı ilaç kullanılır. Ama kadında yumurtlama problemi yoksa doğal siklusta kendi gelişen yumurtaya da aşılama yapılabilir. Ama tek başına aşılamanın başarı şansı düşük olduğu için pratikte aşılama tedavisinde genellikle yumurta geliştirici ilaçlar da kullanılır.

Adetin 2.veya 3.günü yumurta geliştirici ilaç tedavisine başlanır. Bunun için piyasada tabletler ve iğneler vardır. Haplarla gebelik şansı daha düşüktür çünkü özellikle klomifen etken maddeli ilaç yumurta gelişimini sağlarken, rahim duvarını inceltir. Bu da embriyonun rahime tutunma şansını azaltır. Bu nedenle hastanın yaşı gençse, daha önce hiç tedavi almadıysa yumurta gelişimi için tabletler kullanılabilir. Ama uzun zamandır tedavi almış, uğraşmış hastada, gebelik şansı daha yüksek olan iğneler tercih edilmelidir.

Yumurta gelişimi 2-3 gün aralıklarla ultrasonla takip edilir. Yumurtalar belli bir olgunluğa geldiği zaman da (18-20mm) çatlatma iğnesi ile yumurtlama sağlanır. Çatlatma iğnesinden 36 saat sonra da aşılama yapılır.

Aşılama günü sabah erkek sperm verir. Bu spermler bazı işlemlerden geçirilir ve kaliteli olanlar ayrıştırılır. Ayrıştırılan bu spermler ince bir kanül yardımı ile rahim içine yavaş yavaş verilir.

Aşılama işlemi ağrısız, kolay bir işlemdir. Jinekolojik muayene gibi yapılır, anesteziye gerek yoktur. Aşılamadan 12 gün sonra da kanda gebelik testi yapılır.

TÜP BEBEK TEDAVİSİ

Tüp bebek tedavisinde, erkekten alınan spermler kadından alınan yumurtalar ile laboratuvar ortamında döllendirilir ve oluşan embriyo rahim içine transfer edilir.

KİMLERE TÜP BEBEK TEDAVİSİ YAPILIR?

1. Kadında her iki tüpün de tıkalı olması
2. Erkekte ciddi sperm bozukluğu olması, azospermi
3. Yumurtalık rezervinin az olması
4. İleri kadın yaşı
5. Daha önce aşılama tedavilerinin başarısız olması
6. Genetik araştırma gerektiren aile öyküsünün olması

TÜP BEBEK TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?

Aşılama tedavisindeki gibi adetin 2. veya 3. günü tedaviye başlanır. Ancak tüp bebek tedavisinde kullanılan ilaç dozu aşılamada kullanılan ilaç dozundan daha yüksektir. Çünkü aşılamada amaç 1 veya 2 yumurta geliştirmekken, tüp bebek tedavisinde amaç 10-15 yumurta geliştirmektir.

Yumurta gelişimi ultrasonla takip edilir ve yumurtalar olgunlaştığı zaman yine aşılamadaki gibi çatlatma iğnesi yapılır. Çatlatma iğnesinden 36 saat sonra da anestezi altında yumurta toplama işlemi yapılır. Aynı gün hastanın eşi de sperm verir. Kadından alınan yumurtalar, erkekten alınan spermler ICSI (intrastoplazmik sperm injeksiyonu) veya IVF yöntemleri ile döllendirilir. Oluşan embriyo 3. gün veya 5. gün (blastokist) tekrar rahime transfer edilir. Bu süreç ortalama 12-15 gün sürer. Embriyo transferinden 10-12 gün sonra da kanda gebelik testi yapılır.

Eğer erkekte azospermi varsa, yumurtanın toplandığı gün hastanın eşine mikro-TESE yapılır ve ameliyatla sperm bulunmaya çalışılır. Azospermik hastada mikro-tese de sperm bulma şansı %50’dir. Sperm bulunamadığı durumda tüp bebek tedavisi iptal edilir.

Embriyo transferi sonrası geriye kalan kaliteli embriyolar dondurulur. Gebelik olmadığı takdirde sonraki aylarda çözdürülerek transfer edilebilir. Böylelikle çiftin gebelik şansı artırılabilir. Ama kalan embriyoların dondurulabilmesi için belli bir kalitenin üzerinde olması gerekir.

YARDIMCI ÜREME TEKNİKLERİNİN BAŞARI ŞANSI NEDİR?

• Tek başına aşılama tedavisinde hamilelik şansı %3
• Aşılama yapılmadan sadece yumurta geliştirici hap kullanıldığında %5
• Aşılama yapılmadan sadece yumurta geliştirici iğne kullanıldığında %8
• Yumurta geliştirici hap +aşılama tedavisinde %8
• Yumurta geliştirici iğne+aşılama tedavisinde %15-20
• Tüp bebek tedavisinde %40-60

Başarı şansını artırmak için, olumsuz sonuçların çiftleri hemen hayal kırıklığına uğratmaması gerektiğinin altını çizen Doç. Dr. Deniz Ulaş, her denemede başarı şansının arttığını, bu nedenle doktorları aksini söylemediği sürece çiftlerin tedaviyi bırakmamaları gerektiğini belirtti.

İLGİLİ İÇERİKLER

• HAMİLE KALMAK MI İSTİYORSUNUZ? İŞTE HAMİLE KALMA DİYETİ
• YUMURTA GENÇLEŞTİRME PRP YÖNTEMİ NEDİR? KİMLERE UYGULANIR?
• İLERİ YAŞTAKİ KADINLARDA TÜP BEBEK BAŞARISINI ARTTIRAN YÖNTEMLER NELERDİR?
• KISIRLIKTA MUCİZE MÜCADELEYLE MÜMKÜN
• 35’TEN SONRA HAMİLELİK İÇİN PÜF NOKTALARI