Hangi benler tehlikeli? Bir benin riskli olup olmadığını nasıl anlarız? Ben aldırmak riskli mi? Benler nasıl tedavi ediliyor? Yazın nelere dikkat etmeliyiz? Hangi bölgedeki benler daha tehlikeli?… Özellikle yaz aylarında benlerinizdeki değişiklikleri fark edip kansere karşı önlem almak için gözünüzü dört açın… Benlerle ilgili merak edilenleri Formsante (2011) arşivinden derledik. İşte benler hakkında 10 soru, 10 cevap:
Cilt kanserlerinde görülen artış nedeniyle benlerimizin de önemi arttı. Özellikle kısa sürede oluşan güneş yanıkları, ben artışını ve bunların kanserleşme riskini artırıyor. Yeditepe Üniversitesi Hastanesi’nden Dermatolog Yrd. Doç. Dr. Özlem Akın, risk faktörlerini ve korunma yollarını anlattı.
Benler nasıl oluşumlardır?
Deriye rengini veren melanosit adındaki hücrelerin bir araya gelerek oluşturduğu, farklı renklerde, deri hizasında veya kabarık oluşumlar ben olarak adlandırılıyor.
Bir benin riskli olduğunu nasıl anlarız?
Mevcut benler üzerindeki hızlı olan renk, çap, şekil değişiklikleri, kanama, şişme, kızarma, ağrı ve kaşıntı gibi bulgular uyarıcı belirtiler oluyor.
Benler nasıl tedavi ediliyor?
Şüpheli olduğu düşünülen benler, cerrahi olarak çıkartılıyor ve sonrasında tetkik ediliyor.
Ben aldırmanın riski var mı?
Çıkarılan ben, kişi için hiçbir tehlike oluşturmuyor. Aksine melanomların erken tanınması kişinin hayatını kurtarabiliyor.
Güneşin risk oluşmasındaki etkisi nasıl?
Özellikle kısa sürede alınan yüksek doz güneş ışını ve oluşan güneş yanıkları ben artışını hızlandırdığı gibi kanserleşme olasılığını da artırıyor.
Doğuştan ve sonradan oluşan benler arasındaki farklar neler?
Görünüm açısından benzerlik taşıyorlar. Doğuştan olanlar yenidoğanların yaklaşık yüzde 1’inde gözleniyor. Bunların yaklaşık yarısının üzerinde kıl bulunuyor. 7 – Özellikle çapı 20 cm’den büyük olan lezyonlar melanom açısından riskli kabul ediliyor.
Yazın nelere dikkat etmeliyiz?
Benlerin kesinlikle güneşten korunması gerekiyor. Özellikle 10.00-16.00 saatleri arasında güneşe çıkılmaması, açıkta kalan alanlarda mutlaka koruyucu krem kullanılması öneriliyor.
Yazın kimler daha fazla risk altında?
Çok sayıda beni olan, doğumsal büyük beni , kendisinde veya ailesinde melanom öyküsü, güneş hassasiyeti veya yoğun güneş maruziyeti öyküsü , melanom dışı deri kanseri öyküsü, ileri yaşlı veya açık tenli olan bireyler risk altında bulunuyor.
Kanser riskini nasıl azaltabiliriz?
Güneşten iyi korunmak gerekiyor. Varolan benler üzerindeki hızlı değişiklikler olumsuz bir değişimin habercisi olabiliyor. Değişiklikler görüldüğünde hemen bir uzmana başvurmak gerekiyor.
Hangi bölgelerdeki benler daha fazla risk oluşturuyor?
Saçlı deri, ağız içi ve genital bölge, tırnak yatağı gibi alanlardaki benler nispeten daha nadir görülüyor ve bunlar atipik ise mutlaka çıkarılmaları gerekiyor.
Yaprak Çetinkaya
Formsante Dergisi Temmuz 2011 Sayısı