Hatha Yoga, en yaygın yoga türlerinden biri. Diğerlerinden en büyük farkı, ağırlıklı olarak fiziksel egzersizler üzerine kurulu olması. Kasları esnetip, vücudu olabildiğince şekillendiriyor. Hatha Yoga’daki temel hareketlerle 1 haftada fit bir görünüme kavuşabilirsiniz. Tabi, temel yoga eğitimini aldıktan sonra.
Hatha Yoga’da “bize verilen bir araç” olan bedenimize iyi bakarak sağlıklı bir yaşam sürdürme felsefesi var. Bu sayede daha fit bir vücuda kavuşabilir ve formunuzu da uzun süreyle koruyabilirsiniz. Bunu gerçekleştirmek için Hatha Yogada iki yol kullanılıyor: fiziksel pozisyonlar, yani asanalar ve nefes çalışmaları, yani pranayama’lar… Ancak eğitim almadan uygulandığında ciddi sakıncaları olabileceğini hatırlatalım. Uzmanlar, özellikle ileri seviye uygulamalarını, mutlaka bir eğitmen eşliğinde yapmanızı öneriyorlar.
TEMEL DERSLERİ ALMADAN BAŞLAMAYIN!
Eğer hiç yoga yapmadıysanız başlangıç seviyesindeki bir derse katılmanız gerekiyor. Ancak daha önce yoga yapanlar için, ders alternatifleri oldukça fazla. Özellikle yaz aylarında Ege ve Akdeniz sahillerinde ileri seviyede dersler veren hatha yoga kursları açılıyor. İşte bunlardan bir tanesi de Mayıs ve Haziran aylarında Fethiye’deki Kabak koyunda Zeynep Aksoy, David Cornwell tarafından düzenlendi. Modern dünyadan uzakta, tamamen bir kamp ortamında geçen bu derslere ileri seviyedeki yoga iştirakçileri kabul ediliyor. Cep telefonlarının çekmediği Turan Camping’in sade ağaç evlerinde süren dingin hayat tam bir arınma işlevi görüyor. Bu ve benzeri yaz kamplarında aynı zamanda yediğiniz içtiğiniz gıdalara da dikkat ediliyor. Dersler, ağustos ayında Kaz Dağlarında da devam edecek. Konuyla ilgili ayrıntılı bilgiyi Cihangir Yoga’nın sitesinden (www.cihangiryoga.com) almak mümkün.
Bir hafta boyunca vejetaryen tipi bir beslenmenin benimsendiği kampta, günde yaklaşık 6 saat, yoga dersleriyle geçiyor. Bunun 5 saati ağaçlar altına kurulmuş bir çadırda fiziksel hareketlerin ağırlıkta olduğu dersleri kapsarken yaklaşık 1 saati güneş batmak üzereyken sahilde yapılan meditasyondan oluşuyor. ‘Yoga sadece sağlık için yapılan bir egzersiz değil aynı zamanda bir farkındalık hali’ diyen Zeynep Aksoy, yapılan derslerin zorluk derecesinin hoca ve öğrencilerin durumuna göre belirlendiğini belirtiyor.
Zeynep Aksoy ve arkadaşlarından Hatha Yoga’nın belli başlı duruşlarını göstermesini istedik. Aksoy, temel yoga eğitimi almadan bu hareketleri yapmanın sakıncalı olacağını belirtiyor. Zor olan duruşları ise mutlaka eğitmen eşliğinde yapın.
Hatha yoga 3 temel çalışmayı içeriyor…
Pranayama (nefes egzersizleri), asana (yoga postürleri) ve meditasyon. Hatha yoganın alanı o kadar geniş ki, çoğu insan sadece bir bölümünde uzmanlaşabiliyor. Nasıl ki bir alfabeyi oluşturan harflerden sayısız kelime türetmek mümkünse hatha yogada da belli başlı asanalarla sayısız biçimde hareket etmek mümkün.
Pranayama
Hatha yogadaki en önemli bölümlerden biri nefes egzersizleri. Düzgün nefes alıp vermek vücuttaki fonksiyonların daha düzgün işlemesine yardımcı oluyor. Bu çalışmalar kanın temizlenmesini sağlarken vücuttaki zehirli maddelerin atılmasını kolaylaştırıyor. Solunum esnasında akciğerler genişleyip daralırken karın bölgesine masaj etkisi yapıyor. Bu masajın da sindirim organları, karaciğer, böbrekler ve diğer iç organlara olumlu etkisi bulunuyor. Göğüs kafesinin genişleyip daralmasıyla koroner damarlardaki tıkanmalar önlenebiliyor. Kronik soğuk algınlığı, sinüzit, alerji, horlama gibi hastalıkların da daha hafif atlatıldığı görülüyor.
ASANA
Yogadaki duruşlara asana deniyor. Hatha yogada asanalar, nefes teknikleri ve meditasyon ile dengeli bir biçimde koordine ediliyor. Her asana fiziki yapıyı dengeliyor. Kasları esnetirken güçlenmesine de yardımcı oluyor. Hatha yoga bir zayıflama yöntemi olmamakla birlikte vücudun esnetilmesiyle birlikte forma girmesini sağlıyor. Kişiyi fiziksel olarak daha dayanıklı kılıyor. Asanalar beden sağlığı için oldukça önemli egzersizler ve günlük yaşantıda fazla zorlanmadan kolaylıkla yapılabiliyorlar.
Yüksek ya da orta zorluktaki sportif egzersizlerde kaslar sürekli kasıldığında depolanmış şeker parçalanarak laktik aside dönüşüyor ve enerji açığa çıkıyor. Laktik asidin daha sonra su ve karbondioksite dönüşmesi için oksijene ihtiyaç duyuluyor. Egzersiz sonrası kaslarda laktik asit birikmesi ise beraberinde yorgunluk ve kas ağrısı getiriyor. Oysa Hatha yoga duruşlarında oksijen alımı fazla olduğu için egzersiz sonrası hissedilen yorgunluk görülmüyor ve kişi kendisini daha dinç hissedebiliyor.
Yogadaki asanalar, kasların düzgünlüğünü, esnekliğini ve dayanıklılığını geliştiriyor. Yapılan çalışmalar asanaların, el-göz koordinasyonunu sağlarken, kardiyovasküler dayanıklılığı artırdığını, hareket kabiliyetini geliştirdiğini kanıtlamış. Yine 6-12 aylık düzenli çalışmanın esneklik ve dayanıklılığı geliştirirken hareket sonrası bitkinlik durumunu kısalttığı da biliniyor.
MEDİTASYON
Meditasyon, hatha yoga çalışmalarının son basamağı olarak kabul ediliyor. Yoganın temel taşlarından biri ve ‘şuur akışı’ şeklinde özetleniyor. Bu esnada kişiler, zamansızlık hissine kapılıyor, güçlü duygular hissediyorlar.
Pranayama (nefes egzersizleri), asana (yoga postürleri) ve meditasyon. Hatha yoganın alanı o kadar geniş ki, çoğu insan sadece bir bölümünde uzmanlaşabiliyor. Nasıl ki bir alfabeyi oluşturan harflerden sayısız kelime türetmek mümkünse hatha yogada da belli başlı asanalarla sayısız biçimde hareket etmek mümkün.
Bilmeniz gerekenler
Bir yoga dersinde bulunması gereken toplam 5 ana unsur var: Farkındalık, nefes, bandha (enerji anahtarları), hiza, akış. Eğer söz konusu beş öğe dengeli bir şekilde bulunmuyorsa bu aktiviteyi yoga olarak tanımlamak biraz zor. Örneğin eğer beden yoga hareketlerini yaparken zihin akşam yemeğini düşünüyorsa, ilk unsur yerine getirilmemiş oluyor. Nefes tutmamak ve hareketler esnasında rahatça nefes alıp vermek de önemli unsurlardan.
Yazının devamı 2007 Temmuz sayısında…