Çoğu zaman söylemekten çekindiğiniz, söylediğinizde karşınızdakine zarar verebileceğinizi düşündüğünüz bu kelimeyi gerektiğinde kullanmaya başlayarak gücünüzü gösterin!
Hazırlayan: Elif Gürsoy
Her şeye “evet” ya da “olur, tamam” dediğinizde aslında hiç de iyi bir şey yapmadığınızın farkında mısınız? Eğer farkındaysanız, hayır demeye çok yakınsınız ama değilseniz hayatı kendinize zindan etmeye devam ediyorsunuz demektir. Olumsuz algısından ötürü sanki kötü bir şey söylüyormuş hissi yaratan hayır kelimesi; aslında içinde özgüven, cesaret ve güç gibi olguları barındırıyor. Söylediğinizde pek de nazik olmadığınızı hissettiren ya da birilerine karşı geliyormuş gibi düşündüren bu kelimeyi en azından günlük hayata dahil edebilmek için birkaç kuvvetli adım gerekiyor…
Zorunda değilsiniz…
İlk olarak hatırlatmak isteriz ki hayır kelimesini kullanmak, birtakım bencilce davranışlar sergilemeniz gerektiği anlamına gelmiyor. Siz; ne istediğini bilen, kararlı ve kararının arkasında olmaya çalışan biri olduğunuz sürece hayır demek daha kolay olacak. Önceliği her zaman kendinize verin. Siz istemediğiniz sürece hiçbir şey yapmayın. Çünkü zorunda değilsiniz. Arkadaşlarınızın teklifini sırf reddetmemek ve onları üzmemek için bulunmak istemediğiniz bir ortama girmeyin mesela… İstemediğiniz bir yerde olduğunuz sürece asık suratlı olmaktansa, teklifi kibarca reddetmek herkes için daha iyi olabilir. Çünkü ısrarlar, ricalar genelde hayır kelimesiyle aranıza girer, sizi istemediğiniz durum ve sonuçlara sürükleyebilir.
Özür dilemeye gerek yok
Hayır demek bir suç değil. Aksine sizin ne kadar kararlı ve net bir tutuma sahip olduğunuzu gösteriyor. Bu yüzden bir şeye hayır dediğinizde kendinizi suçlu hissetmeniz için hiçbir sebep yok. Bir teklife hayır dediğinizde dürüst olduğunuzu da kanıtlamış ve kısmen yalana başvurmadığınızı göstermiş oluyorsunuz. Yalnızca karşınızdakinin gönlü olsun, kırılmasın, aralar bozulmasın diyerek iyimser duygularınızla hareket ettiğinizde aslında iyilik değil, kötülük yapmış oluyorsunuz. En çok da kendinize! Sizin ne istediğiniz her zaman önemli, bu yüzden özür dilemeye ne gerek var? Tabii isteklerinizde kırıcı ve aşağılayıcı olmadığınız sürece…
İçinizdeki sesi dinleyin
Ne istediğini bilmek ve kararlı olmaktan bahsettik. Peki ya bu konuda da birtakım zorluklar yaşanıyorsa? Karar vermeye çalışırken tamam ya da devam demekte zorlanılıyorsa? Bir evlilik, iş ya da başka bir teklifle karşı karşıyasınız diyelim. Karar vermeden önce şartları kağıda döküp ölçüp tartmaya başladığınızda ise işin içinden çıkamıyorsunuz. Haliyle karar mekanizması da sarsıntıya uğruyor. Ya evet ya da hayır diyeceksiniz. Ama durum öyle karışık ki hangisini seçerseniz sanki aklınız diğerinde kalacak gibi oluyor. Tam da bu anda hislerinizi ve iç sesinizi tartıya koyun. Onlar size, kağıda aktardıklarınızdan en doğrusunu verebilecek güçte…
Kelimeyi yeniden yapılandırın
Her şeyi denediniz. İçiniz hayır dese de dudaklarınızdan harfler dökülemiyor, bir türlü hayır diyemiyorsunuz. O halde birkaç ufak oyunla sizi hayır kelimesine yaklaştıralım. Direkt olarak hayır kelimesini kullanamadığınızda bunun yerine kullanabileceğiniz cümleler ya da kelimeler olduğunu hatırlayın. Örneğin; “Bugün gelemeyeceğim, teşekkürler” ya da “Sanırım orada olamayacağım, ajandamı kontrol etmem lazım” gibi kalıplarla hayır kelimesine biraz daha ılımlı yaklaşabilirsiniz.
Sınırlarınızı koyun
Hayır demenizi zorlaştıran ısrarlardan kurtulmak için kendi sınırlarınızı belirlemeniz gerekiyor. Bunlar en basit şekilde yemek molanız, kendinize ayırdığınız birkaç saat bile olabilir. Siz sınırlarınızı belirlemediğiniz ve çizmediğiniz sürece etrafınızdakiler bu alanlara dahil olmaya çalışabilir. Sınırları koyamamak, kendi alanını oluşturamamak, özellikle ikili ilişkilerde sıklıkla karşılaşılan problemlerin kaynağı olarak gösterilebilir. Sizi siz yapan hobileriniz, değerleriniz ve vaktiniz her şeyden önemli. Siz kendinizi özel alanınızda mutlu etmediğiniz sürece, karşınızdaki kişiyi de mutlu edebilmeniz çok zor.
İnce bir çizgi
Hayır diyebilmek için kendi isteğinizin ne olduğu konusunda kararlı olmanız gerektiğinizi söyledik. Ancak bu satırlarda yer alan ve bencilliğe hafif göz kırpan kelimeleri yanlış algılamamak gerekiyor. Bencillik ile kendinize saygınlığı karıştırmayın ki iş istenmeyen yerlere gitmesin. İsteklerinizi belirleyip, sınırlarınızı çizdikten sonraki bölümde ne kadar nazik olduğunuz, ne kadar doğru bir şekilde “hayır” diyebildiğinizin göstergesi olacak!
Neden hayır diyemiyoruz?
• Sürekli yardımcı olmaya çalıştığımız için
• Kaba görünmekten çekindiğimiz için
• Dışlanmaktan korktuğumuz için
• Çatışma endişesi yaşadığımız için
• Fırsatları geri çevirmekten korktuğumuz için
Hayır diyebilmeyi kolaylaştıran 5 adım!
• Bir şey için hayır demeden önce konuyla ilgili bir alternatif yol düşünün.
• “Hayır” konusundaki kararlılığınızı göstermek için göz teması kurun.
• Net ve anlaşılır bir ses tonuyla konuşun.
• Açıklamalarınızı kısa ve öz tutun, dürüst olun.
• Hayır dedikten sonra özür dilemeyin.
