BİTKİLERİ KAFANIZA GÖRE KARIŞTIRMAYIN!
■ Doç. Dr. V. Canfeza Sezginİç Hastalıkları ve Tıbbi Onkoloji Uzmanı
➤ Bitkileri birlikte kullanmak zararlı olabilir mi?
Ne kadar çok ürün kullanılırsa o kadar çok yan etki ve bitki-ilaç olumsuz etkileşimleri oluyor. Fitoterapi yaklaşımı olarak az sayıda ve birbirinin etkisini artıracak ürünlerin tercih edilmesi gerekli. Ayrıca bitkisel ürünler, kullanılan ilaçların tedavi edici özelliklerini ve yan etkilerini olumsuz yönde etkilememeli. Bitkisel ürünler, yasaklanmış olmamasına, yan etkileri ile ilgili bilgi bulunmasına, kanser ilacının etkisini artırmasına, hastanın bağışıklık sisteminin uyarmasına göre seçilmeli.
TRANS YAĞLARDAN UZAK DURUN!
■ Prof. Dr. Ahmet Aydın-Beslenme Uzmanı
➤ Trans yağ kelimesini sık sık duyuyoruz ama tam olarak neyi ifade ettiğini bilemiyoruz. Nedir bu trans yağ?
Hidrojenize yağlar (margarinler) sıvı yağların sıvı olmalarını sağlayan bağlarının hidrojenle doyurularak katı hale dönüştürülmüş hali. Yani, katılaştırmak için o çifte bağlar açılıyor ve onların yerlerine hidrojen konuluyor. Bu işleme hidrojenizasyon deniliyor ve yağlar nikel katalizörlerde hidrojenle doyuruluyor. İşte trans yağ asitleri bu işlem sırasında oluşuyor. Bu yolla elde edilen trans yağlar sentetik yani doğada bulunmuyorlar. Vücudumuz bu sentetik trans yağları tanımıyor. Yemeklik yağ olarak tükettiğimiz doğadaki yağların (tereyağı, iç yağı, kuyruk yağı, sızma zeytinyağı) neredeyse tümü trans formunda olmayan yağlar.
O kadar çok yiyeceğin içinde aşikar ya da gizli (giydirilmiş) trans yağ var ki şaşarsınız. Bisküvi, kek, çikolata, kraker, gofret, cips, hazır salata sosu, kek, kurabiye, pasta, poğaça, kraker, çörek, börek, baklava vb. tatlılar ile patates kızartması, tavuk kızartması ve daha neler neler… Dikkat ederseniz bu gıdaların paketlenmişlerinin üzerinde ‘hidrojenize bitkisel yağ’ şeklinde ifadeler bulunuyor. Sıradan bir vatandaş için bu fazla bir mana ifade etmiyor. ‘Devlet izin verdiğine göre herhalde sağlığa zararlı değildir’ diye düşünüyorlar. Ama fena halde yanılıyorlar. Nitekim son yıllarda Dünya Sağlık Örgütü trans yağların diyetten çıkartılması yönünde herkesi uyarıyor.
GDO’LU ÜRÜNLERE KARŞI TEDBİRLİ OLUN!
■ Uzm. Dr. Yavuz Dizdar-Radyasyon Onkolojisi Uzmanı
➤ Genetiği Değiştirilmiş Organizmalara (GDO) karşı nasıl bir önlem alabiliriz?
GDO’dan uzak duracağız çünkü kanser yapma olasılığı çok yüksek. Kesin veri var mı? Hayır, yok ama bu kadar genetik anomaliye neden olan, düşük ve kısırlık yapan bir şeyin kanser yapmama olasılığı çok zayıf. Hangisi yapıyor bilinmiyor ama kanserler artıyor. GDO’ların dünyaya sunulması ile paralel bir artış var. Bunu da kimse reddedemez. Beslenmemize yetecek kadar hatta ihraç edecek ölçüde binlerce çeşit doğal gıdamız varken, cennet gibi verimli ülkemizde GDO’ya ihtiyaç yok. Hem kendimizi hem gelecek nesillerimizi hem de biyoçeşitliliğimizi korumak için GDO’lu tohumların Türkiye’ye ithalatı bir an önce yasaklanmalı.
