Kemik hastalıkları, yaşam kalitenizi olumsuz etkiliyor. İleri yaşlarda da devam ettiği sürece kemik erimesi adını verdiğimiz osteoporoza dönüşmesini engellemek için önceden tedbir alın.
Kemikler organizmanın kalsiyum depoları. Yaşam boyunca eski kemikler yıkıma uğruyor ve yerine yenileri ekleniyor. Yeni kemik oluşumuysa genç yaşlarda daha hızlı oluyor. 30’lu yaşlardan sonraysa kemik yıkımı, kemik oluşumunu geçiyor. Kemiklerin sağlıklı olarak büyüyüp gelişebilmesi için bir yandan yeterli miktarda kemik hücresinin yapılması, bir yandan da yeterli ara maddenin oluşması gerekiyor. Bu oluşumlar da hormonlar, vitaminler, genetik faktörler ve mineraller gibi faktörler tarafından düzenleniyor. Kemiklerin yapım aşamasında östrojen ve testosteron gibi hormonlar çok önemli. Bu nedenle hem kadında hem erkekte bu hormonların azalması, kemik yıkımını artırıyor. Özellikle kalsiyumun kemikten kana, kandan kemiğe geçişi tiroid ve paratiroid bezinden salgılanan hormonlarla düzenleniyor. D vitamini ise kemiklerde kalsiyum ve protein birikmesini sağlayarak kemiklerin sertleşmesini sağlıyor. Alacağınız tedbirler sayesinde sağlam kemiklere sahip olmanız zor değil.
SAĞLAM KEMİKLERE SAHİP OLMANIN YOLLARI
Egzersiz yapın
Yaşam boyu güçlü ve sağlam kemiklerinizin olması için düzenli egzersiz yapmalısınız. Yapılan ağırlık aktiviteleri kemik yoğunlunuzu, kemik şeklinizi ve dayanıklılığını belirliyor. Koşmak, ağırlık kaldırmak, merdivenleri çıkmak kemik gelişiminine katkıda bulunan alıştırmaların başında geliyor.
Alkol ve sigaradan uzak durun
Sağlıklı kemiklere sahip olmanız için aşırı alkol ve sigara tüketiminden uzak durmalısınız. Bilindiği gibi belirli miktarda alkol tüketiminin kalp ve damar sağlığına faydası var. Ancak fazlası birçok organınıza zarar verdiği gibi, kemiklerinizin de yenilenmesini engelleyerek zayıf düşmelerini sağlıyor. Bu durum sigara tüketimi için de geçerli. Ayrıca yapılan araştırmalara göre, günde 1.5 miligramdan fazla alınan A vitamini, yeni kemik hücrelerinin oluşumuna engel olabiliyor.
Doğru beslenin
Sağlıklı bir kemik yapısına sahip olmak için bilinçli ve doğru beslenmek gerekiyor. Öncelikle kalsiyum bakımından zengin gıdalar tüketmelisiniz. Bunların başında bilindiği gibi süt ve süt ürünleri geliyor. Yalnız bu tip ürünler yüksek oranlarda da yağ içerebiliyor; yağsız veya yağı azaltılmış olan ürünlerin kullanımına dikkat edilmeli. Özellikle magnezyum ve C vitamini takviyesi almalı, yüksek proteinli besinlerden kaçınmalı, tuzu azaltmalı ve lifli gıdalara daha fazla yer vermelisiniz. Ayrıca, B vitaminince zengin gıdalar ile beslenme (bulgur, yeşil yapraklı sebzeler vb.) veya B vitamini takviyesi almak da gerekiyor.
Düzenli kemik ölçümü testi yaptırın
Hemen her yaşta görülebilen kemik erimesinin en etkili tedavi yöntemi erken teşhis. Bunun da yolu, düzenli aralıklarla yaptıracağınız kemik ölçümü testinden geçiyor. Oldukça basit ve ağrısız olan bu test sayesinde tedbir alarak istenmeyen sonuçlardan kaçınabilirsiniz. Gelecekteki hayatınızı rahat ve aktif yaşayabilmeniz ancak erken teşhisle mümkün olabiliyor.
Güneş ışınlarından yararlanın
Besinlerle birlikte alınmasının yanı sıra, çok önemli diğer D vitamini kaynağı da güneş ışınları. Yeterli güneş ışığına maruz kalmadığımızda vücudumuzda D vitamini eksikliği ortaya çıkıyor. Bunun ilk zararını da kemikler görüyor. Günde en azından beş dakika güneş banyosu yapmanız kemiklerinizin sağlıklı kalmasına katkıda bulunuyor.
Kilonuz kontrol altında olsun
Kilonuzun kemik sağlığınıza doğrudan etkisi var. Aşırı incelik ve düşük kalorili diyetler kemik kaybını artırıyor. Beden kitle indeksinizi 20-25 arasında tutmaya özen gösterin. Menopoz döneminde 25-27 arası sağlıklı değer olarak kabul ediliyor. Kemik yoğunluğunuzu korumak istiyorsanız egzersiz yaparak kilo vermeye dikkat edin.
KEMİK YOĞUNLUĞU TESTİ NEDİR?
Kemik yoğunluğu ölçümü, vücuttaki kemik dokularının yoğunluğu ve mineral içeriğini saptamak için yapılıyor. Hem kadınlarda, hem de erkeklerde kemik yoğunluğundaki azalma, zaman içinde kemiklerin daha kırılgan hale gelmesine yol açıyor. Kemik, yoğunluğunu kaybederek delikli bir yapı haline geliyor. İşte, bu boşluklu yapı çok daha zayıf ve kırılmalara eğilimli bir özellikte. Ancak düzenli olarak yaptırdığınız kemik yoğunluğu testi sayesinde kemik erimesi için tedbir alabilirsiniz. Bu test, çok düşük dozda röntgen ışını kullanan özel cihazlar ile yapılıyor. İşlem ağrısız ve kısa sürüyor. Bu işlemi yaptırmadan önce ise herhangi bir hazırlık yapmanız gerekmiyor. Sadece bir masanın üzerine yatıyorsunuz ve cihaz sizin üzerinizde hareket ediyor. Bu işlem 30 dakika ya da daha az sürüyor. Testin sonucunda ise kemik yoğunluğunuz, sizin yaşınız ve cinsiyetinizdeki insanlarla ve daha genç insanlarınkiyle karşılaştırılıyor. Uzmanlar, orta yaşın üzerindeki erkek ve kadınların şikâyetleri olmasa dahi, bu testin yılda bir kez veya kişinin durumuna göre birkaç yılda bir yaptırılmasını öneriyor. Ancak kadınlar için menopoza girilmeden önce mevcut normal kemik yoğunluğunun bilinmesi önem taşıyor. Çünkü menopozla birlikte hızlanan kemik erimesinin doğru olarak değerlendirilmesi için bu önemli.
SAĞLIKLI KEMİKLER İÇİN NASIL BESLENMELİ?
1. Adım: Kalsiyum ve D vitamini bakımından zengin ürünler tercih edilmeli. Kalsiyumdan zengin gıdalar; badem, ayçiçeği çekirdeği, yumurta, balık, nohut ve brokoli. Eğer besinlerinizde yeterli miktarda magnezyum, kalsiyum ve D vitamini yoksa yiyeceklerinize ekleyebilirsiniz. 19-50 yaş arasındaki insanların günde 1.000 mg, 51 ve daha üstü yaştaki insanların ise günde 1.200 mg kalsiyuma ihtiyacı var. Koyu yeşil lifli sebzeler, brokoli, somon balığı, istiridye yemeye özen gösterin.
2. Adım: Aynı anda kalsiyum bakımından zengin ve tam buğday ağırlıklı besin tüketmeyin. Çünkü buğdayın içinde kalsiyumun emilmesini engelleyen bir madde bulunuyor. Sülfür içeren yiyeceklerle beslenin. Soğan ve sarımsak içeren yiyecekleri tüketmeye özen gösterin.
3. Adım: Fazla sebze ve meyve tüketimi vücuttaki alkali seviyesini artırarak kemikleri güçlendiriyor. Yeşillik, sadece kalsiyum değil, aynı zamanda K vitamini, potasyum ve diğer mineralleri de içeriyor. Kafein tüketimini azaltın. Ayrıca meşrubat gibi fosfor içeren içecek ve yiyeceklerden uzak durun. Çünkü fosfor vücudun kalsiyumunu dışarı attırıyor.
4. Adım: Yüksek protein içeren hayvansal besinleri tüketmeyi sınırlandırın. Yüksek protein içeren yiyecekler de kalsiyumun vücuttan dışarı atılmasına neden oluyor.
Haberin devamı 2010 şubat sayısında…