Tüm dünyada en çok görülen hastalıkların başında gelen kolon ve rektum kanserleri, genellikle 50 yaş sonrası popülasyonda görülüyor. Hastalığın erken evrede tespit edilerek, tedavisinde ise düzenli tarama testleri büyük önem taşıyor.
Kolon ve rektum kanseri, gerek dünyada gerekse ülkemizde kadınlarda ve erkeklerde en sık görülen üçüncü kanser türü olarak belirtiliyor. Sıklıkla 50 yaş ve sonrasında görülen bu hastalığa rastlanma oranı, tarama testleri konusunda toplumda oluşan farkındalık nedeniyle düşme eğilimi gösteriyor. Öte yandan tüm yaş gruplarında kadın ve erkeklerde üçüncü sıklıkta görülen kolon ve rektum kanseri, 50 yaş altında ortaya çıkma sıklığında ise ikici sırada yer alıyor.
Kolon ve rektum kanseri farkındalık ayı nedeniyle görüştüğümüz Gastroenteroloji ve Hepatoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Tan Attila, kolon kanserine dair sorularımızı yanıtladı.
Kolon kanseri nedir?
Kolon kanseri; kalın bağırsağın iç yüzeyinde gelişen poliplerin (hücre çoğalmasına bağlı oluşumların) zaman içerisinde kontrolsüz büyümesinden kaynaklanan kanser türüdür.
Bu hastalık nasıl belirti veriyor?
Kolon kanserinin belirtileri, kanserin evresine ve kolon içinde geliştiği bölgeye göre farklılık göseriyor. Erken evre kanserler hiçbir belirti vermeyebiliyor ve tarama için yapılan kolonoskopi işleminde tespit ediliyor. İleri evre kanserler farklı belirtilere neden olabiliyor.
Hastalar sıklıkla aşağıdaki şikayetlerle doktora başvurabiliyor:
– Bağırsak alışkanlıklarında değişiklik (kabızlık, ishal, dışkı çapında incelme, dışkılama sonrasında tam boşalmama hissi),
– Dışkıda kan,
– Karın ağrısı,
– Açıklanamayan kilo kaybı,
– Demir eksikliği ve demir eksikliğine bağlı kansızlık,
– Çabuk yorulma, halsizlik.
Kolon kanserinin tanısı nasıl konuluyor?
Kolon kanseri teşhisi kolonoskopi sırasında alınan biyopsilerle konuyor.
Riskli gruplar var mı?
Bu hastalık açısından riskli gruplar şöyle sıralanıyor:
– 45 yaş üzeri olmak,
– Ailesinde kalın bağırsak kanseri veya polip öyküsü olması,
– Kişinin veya ailesinin daha önce bağırsak, meme, yumurtalık, rahim kanseri öyküsü olması,
– Kronik iltihabi bağırsak hastalığı hikayesi (ülseratif kolit, Crohn hastalığı),
– Obezite,
– Diyabet,
– Sigara kullanımı.
Erken tanı için verilen tarama tetkikleri neler?
Kolonoskopi, dışkıda gizli kan veya DNA ile sanal kolonoskopi (BT kolonografi) erken tanı için kullanılan tarama tetkikleri arasında yer alıyor.
Polip nedir ve kansere dönüşme riski var mı?
Kalın bağırsağın iç yüzey hücrelerinin anormal büyümesi sonucu ortaya çıkan oluşumlara polip deniyor. Bağırsak polipleri genellikle iyi huylu olsa da zaman içerisinde bazı poliplerin kalın bağırsak kanserine dönüşme riski bulunuyor. Bu nedenle kolonoskopi sırasında polipler çıkarılarak, patolojik incelemeye gönderiliyor.
