Ralph’in videosu tüm dünyada yankı uyandırdı. Hayvan deneyleri konusunda toplumda ciddi bir farkındalık oluşmaya başladı. Bu güzel fakat bazı deney yapan markalar biz deneysiz veganız deklerasyonlarında bulunmaya başladı. Peki, gerçek anlamda hayvanlar üzerinde deney yapmayan firmalar nasıl anlaşılır? Cruelty free ne demek? Vegan Diyetisyen Kevser Başkara tüm detaylarıyla anlatıyor…
Altı yıldır yüzde 100 vegan yaşıyorum, görece eski bir veganım tabii kadın olmak daha çok kaleme dikkat etmeyi gerektiriyor. Beslenmede olduğu gibi kozmetik konusunda da ciddi bir hassasiyete sahibim. Aslına bakarsanız bu deney konusu beslenmeden de karmaşık, çünkü hem hayvansal içerikler hem de hayvan deneyleriyle ilgili bilgi sahibi olmak hayvanlara zarar vermeden yaşamak için oldukça önemli bir sorumluluk.
Bilinmesi gerekenleri özet bir şekilde aktarmaya çalışacağım. Biliyorum kafamız biraz karıştı, vegan sertifikasının deneyler için yeterli olduğunu biliyorduk, ama öyle değilmiş. Deneysiz olduğunu iddia eden firmalar deney yapan ana bir firmaya bağlıymış.
CRUELTY FREE (DENEYSİZ) NE DEMEK?
Cruelty free deneysiz anlamına gelen bir ifadedir. Fakat firmaların deneysiz ürünlerine yönelirken iki kez düşünmeli.
Cruelty Free olarak etiketlenebilecek niteliklere ilişkin standart veya yasal bir tanım yoktur. Böylece şirketler, hayvanlar üzerinde test yapsalar bile kendilerini veya kozmetik ürünlerini Cruelty Free olarak adlandırabilirler.
HAYVANLAR ÜZERİNDE DENEY YAPMAYAN FİRMALAR NASIL ANLAŞILIR?
DENEYSİZ İFADESİ PİYASADAKİ GİBİ OLMAYABİLİYORSA NEDİR?
Bir markanın ürünleri, içerikleri veya formülasyonları, şirketin kendisi, tedarikçileri veya dünyanın herhangi bir yerinde herhangi bir üçüncü şahıs ya da şirket tarafından hayvanlar üzerinde test edilmiyorsa deneysiz olmalıdır.
DENEY İÇERMEYEN BAZI MARKALAR, HAYVANLAR ÜZERİNDE TEST YAPAN BİR ANA ŞİRKETE AİT OLABİLİR
Firmaların büyük çoğunluğu deney yapan firmalar. Ama siz bu deney yapan firmaları orada burada gördüğünüz için bu ürünleri almaktan kaçınabilirsiniz değil mi, ama merak etmeyin onun da çözümü var: Büyük firmalar alt firmalar piyasaya sürerek yeni sertifikasyonlar alıp pazarda kalmaya çalışıyorlar. Deneysiz ve vegan etiketli ürünlerin büyük çoğunluğu ana firması deney yapıyor. Yani, bu ürünler istedikleri kadar vegan ve deneysiz sertifikası alsın paranın belli bir kısmı ana firmaya geçtiği için deneylere finansman sağlayanlardan biri olmuş oluyorsunuz.
NOT: Bazıları da ana şirketi finansal olarak desteklediklerini düşündükleri için hayvanlar üzerinde test yapan bir ana şirketin sahip olduğu CF markalarından satın almamayı tercih ediyor ve bazıları bu CF markalarından satın almaya devam etmeyi tercih ediyor, ana firmaya bir mesaj göndereceğini umuyor. Benim fikrim deneylere ucu değen hiçbir ürünü almamak yönünde. Çünkü, gerçekten tüm süreçlerde deneysiz ve vegan olan markalar artıyor, onları desteklesek daha iyi olur.
DENEYSİZ VE VEGAN SERTİFİKA ANLAMINDA HER ZAMAN AYNI ANLAMA GELMEZ
Vegan, hiçbir hayvansal içerik veya yan ürün olmadığı anlamına gelir. Diyeceksiniz ki vegan denilen şey zaten deneysiz de olmalı, doğru buna ben de kalpten inanıyorum. Ama sertifikaların standardizasyonları kapsamı daraltıp genişletebiliyor. Sertifikaları iyi irdelemenizi öneririm. Arka plandaki her şeyi iyi araştırın.
DENEYSİZ HAYVANLAR ÜZERİNDE TEST EDİLMEDİĞİNİ GÖSTERMİYOR
Vegan olarak adlandırılsa da içerikleri ve ürün hayvanlar üzerinde deney yapılmış olabilir.
Cruelty free diye adlandırılan bazı içeriklerde karmin, balmumu, lanolin, keratin, salyangoz yağı gibi hayvansal kökenli içerikler bulunabiliyor.
Karmin, böceklerden
Balmumu, arılardan elde ediliyor.
Lanolin, koyun yünü yağı, piyasadaki D vitaminlerinin çoğunluğunda lanolin vardır.
Hayvanlar üzerinde test edilmemiş ve hiçbir hayvansal içerik içermeyen kozmetikler satın almak istiyorsanız hem zulümsüz hem de vegan kozmetikler arayın.
KOZMETİK ALIRKEN
- Vegan olması (Hiçbir şekilde hayvansal içerik barındırmaması)
- Deneysiz olması
- Hammadde tedarikçisinin hayvan deneyi yapmıyor oluşu
- Bağlı bulunduğu ana firmanın deney yapmıyor oluşu
Yani gerçekten deneysiz ve vegan bir kozmetikte ve tüm her şeyde hayvanların tek bir izinin olmaması gerekiyor.
ÇİN de satış konusu:
ÇİN’DE SATIŞ = HAYVANLAR ÜZERİNDE DENEY
Çin’de satılan bazı kozmetiklerin 21. yüzyılın 21. yılında olmamıza rağmen hayvanlar üzerinde test edilmesi hâlâ kanunen zorunludur. Çin’de satış yapan tüm kozmetik markalarının Çin’de satış yapabilmek için kozmetiklerinin hayvanlar üzerinde test edilmesine rıza göstermesi ve ödeme yapması gerekiyor.
NOT: Çin yasalarına göre sadece Çin’de üretilen kozmetiklerin hayvanlar üzerinde test edilmesi gerekmez, başka ülkelerde üretilip Çin’deki mağazalarda satılan kozmetiklerin de hayvanlar üzerinde test edilmesi gerekir.
Bugüne kadar farketmeden bilmeden satın aldıklarımız olabilir bunlar için kendini kötü hissetme. Sadece sitelerden inceleyip bak.
Ben kafam karıştığında etiksecimler.com sitesinden bakıyorum. Burada güncel bilgiler yer alıyor. Çünkü bugün deneysiz olan bir firma pat diye deney yapmaya başlıyor, Çin’le alakası olmayan bir marka Çin’e giriş yapıyor. Takip etmeyi kolaylaştıran bu siteyi inceleyebilirsiniz.
Eyvah diyorsun biliyorum. Hayvan kullanımı öyle yaygın ki! Ben altı yıldır veganım, hala daha “Ah bunda da mı hayvan kullanımı varmış” diyorum. Hiç üzülmeyin. Sadece elinizden gelenin en iyisini yapın.
