Kamuoyunun Mehmet Ali Erbil’in rahatsızlanmasıyla yakından tanıdığı Kaçış Sendromu nasıl bir hastalık? Kaçış Sendromu belirtileri ve tedavi yöntemleri neler? Tedavisi var mı? Uzm. Dr. Ersin İmren, kaçış sendromu olarak adlandırılan ‘Vasküler leak sendromu’ belirtileri ve tedavi yöntemleri hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.
KAÇIŞ SENDROMU NEDİR?
Vasküler leak sendromu yani ‘kaçış sendromu’ ilk olarak 1960 yılında Dr. Clarkson tarafından tanımlanan ve doktorunun kendi ismiyle de anılan bir sendromdur. Kaçış Sendromu, damar duvarında geçirgenliğin artışı, damar dışına sıvı ve protein kaçışı sonucunda ortaya çıkan klinik tabloya verilen isimdir.
KAÇIŞ SENDROMU NASIL TANIMLANIR?
Bu sendrom bir üçleme ile tanımlanır:
- Damar içi sıvının azalmasına bağlı düşük tansiyon,
- Kanın yoğunluğunun artması (hemokonsantrasyon),
- Kan albümin seviyesinde düşüklük.
KAÇIŞ SENDROMU BELİRTİLERİ NELERDİR?
Hastalarda başlangıç şikâyetleri;
- Halsizlik,
- Mide bulantısı,
- Susuzluk hissi,
- Tansiyon düşüklüğüne bağlı bayılma veya bayılacak gibi olma,
- Baş ağrısı, Karın ağrısı,
- Kas ağrıları görülür.
İlerledikçe organ yetmezliklerine ait bulgular izlendi. Akciğerde oksijenlenmenin azalması, kan oksijen seviyesinin düşmesine bağlı hızlı nefes alıp verme, boğulma hissi ve akciğer ödemi tablosu gelişir.
Hastanın mekanik solunum cihazı desteği ile soluma mecburiyeti ortaya çıkabilir. Damar içi sıvının damar dışına kaçışı nedeniyle kan volümü azalır. Buna rağmen kan içerisindeki daha yoğun maddelerin volümü göreceli olarak artar ve kan yoğunluğu artmış olur. Kan volümünün azalması, kalp hızında artış, kan basıncı düşüklüğü ve bayılma gibi semptomlara yol açar.
KAÇIŞ SENDROMU TÜM ORGANLARIN FONKSİYONU BOZULUR
İdrarda albümin atılmasının görülmesi, idrar miktarının azalması, böbreklerde kaçış sendromumun neden olduğu bulgulardır. İleri olgularda böbrek yetmezliği gelişebilir.
Damar dışına sıvı kaçışı tüm organların fonksiyonlarında bozulmaya sebep olur. Karın organlarındaki ödem şişkinlik hissi, mide bulantısı, karın ağrısı, iştahsızlık görülebilir.
ATAKLAR MEYDANA GELEBİLİR
Beyin ödemine bağlı nörolojik semptomlar ortaya çıkabilir. Bacak ödemi, kilo artışı, vücut zarlarında (Karın zarı, akciğer zarı, kalp zarı gibi) sıvı birikimi görülebilir. Kapiller kaçış sendromu, ataklar halinde görülen bir hastalıktır.
Bazen ayda bir bazen ise ilk ataktan çok sonra 2. Atağı yaşayan hastalara rastlanabilir. Bu dönemler dışında hastanın genel durumu normaldir ve günlük hayatına devam edebilir.
KAÇIŞ SENDROMU SEBEPLERİ NELERDİR?
Sebebi net olarak bilinmemektedir. Ortaya çıkması 3 sebeple olmaktadır.
- İdiopatik dediğimiz sebebi belli olmayan etmenler nedeniyle,
- İkincisi otoimmün sebeplerle (vücudun kendi dokularına saldırması ile ortaya çıkan hastalıklar genel olarak otoimmün olarak adlandırılır),
- Üçüncüsü ise altta yatan başka sebeplere bağlıdır. Bazı ilaçlar (kemoterapi ilaçları, bazı hormonlar gibi), birtakım hematolojik hastalıklar; bakteriyel, mantara bağlı veya viral enfeksiyonlar, travma, endokrinolojik hastalıklar bu sendromun sebebi olabilir.
- Ancak çoğunlukla sebep bulunamaz. Dönemsel olarak damar geçirgenliğinin artması ile tansiyon düşüklüğü, kan albümin seviyesinin azalması ve kan yoğunluğunun artışı tüm belirtilerin sebebidir.
KAÇIŞ SENDROMU TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?
Kapiller kaçış sendromunda verilen tedavi de mevcut bulguların düzeltilmesine yönelik destekleyici tedavidir. Hastalığı sebebi bilinmediğinden sebebe yönelik tedavi bulunmamaktadır.
Ortaya çıkan semptomlar tedavi edilir. Vücutta damar dışına çıkan fazla sıvı nedeniyle oluşan ödem, kilo artışı için idrar sökücü ilaçlar, kan basıncını normale getirebilmek için sıvı verilmesi ve damar kasılmasını artıran ilaçlardan faydalanılabilir.
Akciğer ödemine bağlı solunum yetmezliği için mekanik solunum cihazı desteği, atak geçene kadar önemli destekleyici bir tedavidir. Böbrek yetmezliği gelişecek olursa diyaliz ile tedaviye destek vermek gerekecektir.
İLAÇ TEDAVİSİ MÜMKÜN MÜ?
Vasküler leak sendromunu tam olarak tedavi edebilecek bir ilaç tedavisi yoktur. Steroidler ve bazı ilaçlar hastalık sırasında atakları bazen kısmen kontrol altına alabilmektedir. Ancak asıl tedavi, akut atağı atlatana kadar destekleyici tedavidir.
Bugüne kadar teşhis konmuş hastaların büyük çoğunluğu ilk 5 yıl içerisinde hayatını kaybetmiştir. Günümüzde erken teşhis ve destekleyici tedaviye bir an evvel başlanması sayesinde hastalık sürecinde nispeten bir düzelme görülmektedir.
