N95 maske nedir, nasıl kullanılır? Maske Corona Virüs'ten korur mu?

Çin’den başlayıp dünyaya yayılan koronavirüs sonrası hakkında en çok konuşulan, en çok merak edilen maskeler arasında n95 maskeler de vardı. Peki n95 maske nedir? Koronavirüsten korur mu? Normal maskelerden farkı ne? İşte yanıtı…

Çin’de yaklaşık 2 ay önce ortaya çıkan ve bugüne kadar 3.024 kişinin hayatını kaybetmesine yol açan Corona virüsle (Covid-19) ilgili Dünya Sağlık Örgütü’nden (DSÖ) bir açıklama geldi.

‘YÜZ MASKESİ VİRÜSÜ YÜZDE 100 ENGELLEYEMEZ’

“Corona Virüsü semptomları olmayan insanların yalnızca yüz maskesi kullanması virüsü yüzde 100 engelleyemez, maske tek başına yeterli olmaz, el yıkama gibi diğer önlemleri de uygulamaları gerekir” ifadeleri kullanıldı.

Dünya Sağlık Örgütü şu açıklamaları yaptı:

“Salgınının kritik bir eşikte olduğunu ve salgınla mücadele için fırsat penceresinin daraldığının altını çizen Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Başkanı Tedros Adhanom Ghebreyesus, “Fırsat penceresi daralıyor. Pencere tamamen kapanmadan hızlı bir şekilde hareket etmemiz gerekiyor” ifadelerini kullandı. Çin, Dünya Sağlık Örgütü’nden maske talebinde bulunmadı.

Virüsün yayılmasını durdurmak için gereken en önemli şey hasta insanların maske kullanması. Virüse yakalanmamış insanlar için ise sadece maske kullanımı yüzde 100 başarı sağlamaz. El yıkama gibi diğer önlemlerin de uygulanması gereklidir. Şu ana kadar Corona Virüsü’nde bir mutasyon mevcut değil. Oldukça sabit bir virüs”.

N95 MASKE NEDİR? NASIL KULLANILIR?

ABD merkezli bilim haberleri sitesi Live Science’a konuşan Vanderbilt Üniversitesi Bulaşıcı Hastalıklar Uzmanı Dr. William Schaffner, sıradan ameliyat maskelerinin koronavirüse karşı etkili bir koruma sağlamadığını söyledi.

Virüse karşı koruma sağlayan maske türü ise N95 olarak bilinen bir tür. Maske adını, havadaki küçük parçacıkların en az yüzde 95’ini filtrelemesinden alıyor. Bu, ameliyat maskelerinden daha kalın ve kullanımı kolay olmayan bir maske.

Schaffner bu nedenle şu aşamada N95 maskelerinin halk tarafından kullanılmasını tavsiye etmiyor. N95 maskelerinin etkili olması için takıldıktan sonra kontrol edilmesi ve maske ile yüz arasında en küçük bir boşluk bile kalmadığından emin olunması gerekiyor.

Schaffner, maskeyi bu şekilde takmanın nefes almayı zorlaştırdığını, insanın nefes vermek için bile çaba sarf etmek zorunda olduğunu, maskenin içinin nemlendiğini ve genel olarak klostrofobik bir his yarattığını belirtiyor.

Bu tür maskeler, virüs taşıdığı düşünülen hastalarla ilgilenen doktorlar tarafından kullanılıyor.

MASKE NASIL TAKILIR? KİMLER MASKE KULLANMALI?

N95 MASKE TEK KULLANIMLIK MI?

N95 maskelerin gözenek yapısı belli bir standart aralığındadır, bu gözenek çapı maskenin kullanılması ile birlikte değişmeye başlar. Maske zamanla toz tutmasıyla birlikte gözenekleri kapanır, nefes alıp vermeden dolayı da bazı gözeneklerin çapı büyür. Aynı şekilde suyla veya temizleyicilerle de yıkanması da bu gözenek çaplarında deformasyona sebep olur. Bundan dolayı n95 maskenin kullanım süresi kullanım şekline göre değişebiliyor. Ancak maskenin günlük olarak değiştirilmesi de öneriliyor.

N95 maskelerin belli bir kullanım süresi bulunmamakla birlikte tek kullanımlık maske sınıfı girdiklerinden dolayı çok uzun süreler kullanılması önerilmemektedir. Bu kullanım süresi havanın kirlilik durumu, kişinin nefes alıp verme hızı, kişinin kilosu gibi değişkenlere bağlı olarak değişir. Çok olağan dışı bir durum olmadıkça n95 maskenin günlük olarak değiştirilmesi uygun olacaktır.

MASKE ÇEŞİTLERİ VE KULLANIM ALANLARI

Cerrahi Maskeler: İsminden anlaşıldığı üzere esas olarak cerrahi işlemler sırasında sağlık çalışanlarının kullandığı maskelerdir. Bu maskeler solunum yolu hastalığı olan veya bundan şüphelenilen (Grip, tüberküloz, COVID-19 gibi) bireylerin, hastalığı başkalarına bulaştırmaması için de kullanılır (Şekil 1). Bu maskeler tek kullanımlık olup çıkarıldıktan sonra naylon poşete konarak evlerde çöp kutularına atılmaları gerekir. Sokağa atılmazlar ve evde ortada bırakılmazlar. Çıkarıldıktan sonra tekrar kullanılmazlar. Diğer maskelere göre ucuzdurlar.

Ventilli Solunum Maskeleri: Ventilli maskelerin üzerinde nefes alırken kapanan, nefes verirken açılan valf mevcuttur. Bu maskeler esas olarak tozlu ortamlarda kullanılır. Sıcak ve nemli koşullarda maske içindeki havayı hızla dışarı atarak, uzun saatler boyunca bu maske ile çalışan kişilerin solunum işini kolaylaştırır. Filtreleme yapmadan nefesi dışarı verdiğinden, hasta kişilerin enfeksiyonu başkasına bulaştırmasına engel olmaz. Bu maskeyi kullananların, başkalarına hastalık bulaştırmamak için mutlaka üzerine cerrahi maske takarak kullanması gerekir.

Solunum Maskesi (Ventilsiz): N95 ya da FFPII, FFPIII gibi adlarla da anılan, çevredeki küçük partiküllerin, bakteri veya virüslerin en az %95’ini tutan maskelerdir. Bu maskeler esas olarak sağlık çalışanları tarafından özel durumlarda kullanılmak için üretilir. Covid-19 gibi yüksek bulaşıcı hastalığı olan bireylerin muayenesi, kalp masajı, yoğun bakım tedavileri gibi yüksek riskli işlemler için sağlık çalışanlarının kullandığı maskelerdir (Şekil 3). Hasta olan bireylerin hastalığı başkalarına bulaştırmaması amacıyla, solunum maskesi kullanılmaz. Hasta bireylerin bulaştırıcılığını engellemek için cerrahi maske yeterlidir.

TÜRK TORAKS DERNEĞI MESLEKSEL AKCIĞER HASTALIKLARI ÇALIŞMA GRUBU TARAFINDAN HAZIRLANMIŞTIR.

CORONA VİRÜS HANGİ ÜLKELERE YAYILDI?