Sürekli sebze yiyip, sporu hiç aksatmıyor olsanız da, bu alışkanlıklarınız sağlıklı biri olduğunuzu göstermez. Çünkü bazen sağlıklı gibi görünse de, yaptıklarınız doğru olmayabilir. Alışkanlıklarınızın sağlığınız üzerindeki etkisini merak ediyorsanız sağlık testimizi çözün ve doğruları öğrenin.
BESLENME
1. Sebze ve meyveyi ne kadar tüketiyorsunuz?
A. Meyveden çok sebze yiyorum.
B. Sebzeden çok meyve yiyorum.
C. İkisinden de eşit tüketiyorum.
En sağlıklı cevap: A
Meyve ve sebze, beslenme açısından eşit derecede sağlıklı besinler olarak kabul ediliyor. Fakat meyvenin içerisinde bulunan doğal şeker çok fazla tüketildiğinde vücuda zarar verebiliyor. Çünkü kandaki şeker oranının yükselmesine neden olabiliyor. Beslenme uzmanları, günde en fazla üç porsiyon meyve tüketilmesini öneriyorlar. Sebzeninse, günde en fazla beş porsiyon tüketilmesini tavsiye ediyorlar.
2. Gün içinde ne kadar su tüketiyorsunuz?
A. Birkaç bardak içiyorum.
B. Günde iki litre içiyorum.
C. Susuzluğumu başka içeceklerle de gideriyorum.
En sağlıklı cevap: C
Normalde, susuzluğu sadece su ile gidermenin doğru olduğuna inanılıyor. Fakat İngiltere’de yapılan bir araştırmada, diğer içeceklerin de vücuda faydası olduğu saptandı. Örneğin meyve suyu, vücudun ihtiyacı olan C vitamini alımını sağlarken, süt de kalsiyum alımını destekliyor. Ayrıca gün içinde içtiğiniz çay ve kahve de aldığınız sıvı miktarına ekleniyor. Bu nedenle günde 1.5-2 litre sıvı tüketmenizde yarar var.
3. Tahıl ihtiyacınızı hangi besinlerden alıyorsunuz?
A. Kahvaltılık gevreklerden.
B. Meyve ve sebzelerden.
C. Ekmekten.
En sağlıklı cevap: B
Çözülmeyen her porsiyon lifli besine karşılık, iki çözülebilir lifli besin tüketmeniz gerekiyor. Çözülebilir lifli besinler çoğunlukla meyve ve sebzelerde bulunuyor. Çözülmüş lifli besinler toksinleri emiyor, kolesterolü azaltıyor ve bağırsakta yararlı bakterilerin oluşmasını sağlıyor. Çok fazla çözülmeyen lifli besin tüketmek sindirim sistemine zarar verebiliyor. Çözülmemiş lif ise daha çok ekmekte ve kahvaltılık gevrekte bulunuyor.
4. Günde kaç bardak kahve tüketiyorsunuz?
A. Bir bardak içiyorum.
B. İki ya da üç bardak içiyorum.
C. Dört ya da daha fazla içiyorum.
En sağlıklı cevap: B
Yapılan araştırmalarda, günde iki bardak kahve içmenin sağlığa zararlı olduğu yönünde kanıta rastlanmadı. Aksine astım ataklarını azalttığı, kolon kanseri riskini yüzde 25, safra taşı oluşumunu yüzde 45, sirozu yüzde 80 ve parkinson hastalığı riskini de yüzde 80 oranında azalttığı saptandı.
GENEL SAĞLIK
1. Göğüslerinizi ne kadar sıklıkta kontrol ediyorsunuz?
A. Regl dönemimden önce.
B. Regl dönemimden sonra.
C. Düzenli olarak her zaman.
En sağlıklı cevap: C
Göğüslerinizi düzenli olarak kontrol ederseniz, en ufak değişiklikleri bile kolayca fark edebilirsiniz. Bu nedenle göğüslerinizi uzanarak ya da banyodayken ayakta düzenli olarak kontrol etmelisiniz. Eğer farklı bir durum hissederseniz, ciddiye alın ve hemen doktorunuza danışmayı ihmal etmeyin.
2. İş yerindesiniz ve tuvalete çıkmanız gerekiyor. Ne yaparsınız?
A. Eve gidene kadar tutarsınız.
B. Hemen tuvalete gidersiniz ve kısa süre içinde işinizi bitirirsiniz.
C. Hemen tuvalete gidersiniz, fakat uzun süre kalırsınız.
En sağlıklı cevap: B
Tuvalete gitmeniz gerektiğinde hemen gitmez ve uzun süre beklerseniz kabızlık sorunu yaşayabilirsiniz. Uzmanlar vücuttaki suyun gün içinde kalın bağırsak ve kolonlar tarafından emildiğini belirtiyor. Eğer siz vücudunuzun verdiği sinyali görmezlikten gelir ve ertelerseniz daha sonra sinyalleri almamaya başlarsınız. Çok beklemek bu nedenle sağlığınız açısından iyi değildir. Ayrıca klozetin üzerinde uzun süre oturmak kanın damarlara yığılması nedeniyle basura neden olabiliyor.
3. Sabahları dişlerinizi ne zaman fırçalıyorsunuz?
A. Kalkar kalkmaz.
B. Kahvaltıdan sonra.
C. İşe gittiğimde.
En sağlıklı cevap: C
Özellikle de sabahları meyve suyu içmeyi sevenlerdenseniz, sabahları dişlerinizi iş yerinde fırçalamalısınız. Çünkü meyve suyunun içinde asit vardır ve bu asit diş minesini yumuşatır. Kahvaltıdan hemen sonra dişleri fırçalamak aşınmaya neden olabiliyor. Bu nedenle biraz beklemelisiniz.
PSİKOLOJİ
1. Çalışma saatleri dışında iş yerini ve işlerinizi düşünüyor musunuz?
A. Bazı akşamlar bir anda aklıma geliyor.
B. Düşünmemeye çalışıyorum.
C. Her zaman düşünüyorum.
En sağlıklı cevap: A
Bazı geceler kendinizi iş düşünürken bulduğunuzda, özel hayatınızla iş hayatınızı birbirine karıştırdığınızı düşünüp, üzülmeyin. Uzmanlar bir konu aklınıza takıldığında konunun çözülmesi için çabalamak yerine, yokmuş gibi davranmanın doğru olmadığını söylüyorlar. İşle ilgili bir konu aklınıza geldiğinde, kendinize 20 dakika verin ve o zaman dilimi içinde düşündüklerinizi not alın. Sonrasında ise tekrar eski halinize geri dönün.
2. Hayata bakış açınız nedir?
A. Her zaman en iyi tarafından bakmaya çalışırım.
B. Gerçekçiyim.
C. Biraz kötümser yaklaşırım.
En sağlıklı cevap: A ve B
Yapılan araştırmalar, hayata iyi yönden bakabilen kişilerin, diğerlerine oranla daha sağlıklı olduğunu, grip gibi hastalıklara daha az yakalandığı ve yaklaşık yedi yıl daha fazla yaşadıklarını ortaya koyuyor. Hayata iyi yönden bakmak, kişinin kendi kaderini de belirliyor ve bu nedenle optimist kişiler, özel yaşamlarında da iş hayatlarında da daha başarılı oluyorlar.
3. Arkadaşınız sizden daha başarılı olduğunda ne hissedersiniz?
A. Ona destek olmaya çalışırım.
B. Umurumda olmaz.
C. Memnun olurum ama biraz kıskanırım.
En sağlıklı cevap: C
Kıskançlık, aşırı boyutta olmadığı sürece sandığınız kadar kötü değil. Uzmanlar başarıdaki kıskançlığın, beraberinde hırsı getirdiğini belirtiyor. Böylece eksikliklerinizi daha rahat anlayabiliyor ve bunları gidermek için daha çok çalışıyorsunuz.
4. Tatilinizi nasıl geçirmekten hoşlanıyorsunuz?
A. Uzun hafta sonlarını severim.
B. Bir hafta orda, bir hafta burada geçiririm.
C. İki haftalık tatilleri tercih ediyorum.
En sağlıklı cevap: C
Stres yönetim uzmanları, tatile çıkan kişilerin rahatlamalarının birkaç gün sürdüğünü belirtiyor. Bu nedenle bir haftalık tatil, üzerinizdeki stresi atmak için yeterli olmuyor. Bunun yerine iki haftalık tatilleri seçmeniz daha doğru.
FITNESS
1. Ne kadar egzersiz yapıyorsunuz?
A. Haftada beş gün, 30 dakikalık egzersizler yapıyorum.
B. Haftada üç ya da dört gün, 20 dakikalık, zor egzersizler yapıyorum.
C. Her hafta bir ya da iki saat spor yapıyorum.
En sağlıklı cevap: A ve B
Eğer sürekli masa başında oturarak iş yapan biriyseniz haftada bir ya da iki gün spor salonuna gitmek size çok fazla şey kazandırmıyor. Sağlıklı bir yaşam için, sık ve kısa egzersizler yapmak en ideal olanı. Gün içinde yarım saat yürümek ya da bahçe işleriyle uğraşmak, sağlıklı olmanızı sağlıyor; fakat haftada üç defa, yirmi dakika aerobik yapmak ya da bisiklete binmek de formda kalmanıza yardımcı oluyor.
2. Hasta olduğunuzda da egzersiz yapıyor musunuz?
A. Boğaz ağrısı egzersiz yapmama engel olamaz.
B. Evde dinlenmeyi tercih ediyorum.
C. Evet, çünkü egzersiz bağışıklık sistemimi güçlendiriyor.
En sağlıklı cevap: A
Hastayken egzersiz yapacaksanız boynun aşağısı ve yukarısını ikiye ayırmanız gerekiyor. Eğer akan bir burun ya da boğaz ağrısı gibi boynun yukarısında rahatsızlıklarınız varsa, o zaman egzersiz yapmanızın bir zararı yok. Fakat boynun alt tarafında kas ağrısı, öksürük, göğüs ağrısı gibi semptomlar varsa, iyileşene kadar beklemeniz gerekiyor. Ateşiniz varsa kesinlikle egzersiz yapmamalısınız. Çünkü ateşliyken egzersiz yapmak, kalp krizi riskini artırıyor.
3. Vücudunuzu ne zaman esnetiyorsunuz?
A. Egzersizden önce.
B. Egzersizden sonra.
C. Hem egzersizden önce hem de egzersizden sonra.
En sağlıklı cevap: B
Yapılan çalışmalar, egzersizden önce yapılan esneme hareketlerinin yaralanmaları önlemediğini ortaya koyuyor. Egzersizden sonra yapılan esnemelerse vücut sıcak olduğu için daha yararlı.
Nilgün Yıldız
Formsante Dergisi Temmuz 2010 Sayısı
