Yediğiniz gıdalar, hatalı içecek seçimleri ya da beyninizdeki ağrı merkezinin farklılığı… Bunlar ve daha onlarca faktör gaz veya şişkinlikten kıvranmanıza neden olabiliyor.
Bakışlarını karnınıza yöneltmiş bir arkadaşınıza “Kilo almadım, gazım var” diyerek kendinizi savunabilirsiniz çünkü gerçekten gaz şikayeti karnınızı şişirebiliyor. Ancak ne yazık ki tartıda gördüğünüz rakamın yüksek olmasını gaz ile açıklayamazsınız. Bunun nedenini ve sindirim sistemini ilgilendiren gaz-şişkinlik hakkındaki sorularımızı Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Erol Avşar yanıtladı.
Sindirim sisteminde görülen gaz şikayeti toplumda yüzde 16-30 oranında görülüyor, doktora başvuran hastaların ise yüzde 20-40’ında gaz sorunu tespit ediliyor. Bu hastalar karın şişliği, gaz çıkarma ve aşırı geğirme şikayetlerinden biri ya da birkaçı ile başvurabiliyor. Geğirmenin fizyolojik bir refleks olduğunu belirten Prof. Dr. Avşar, “Yemek borusunun altındaki kas gevşiyor, mide kasılıyor ve midedeki fazla gaz yemek borusundan geçerek ağızdan geçiyor. Geğirme çok sık olsa bile mutlaka bir sindirim sistemi hastalığını göstermiyor. Midede zaten bir miktar gaz bulunuyor. Hızlı yemek yiyen kişi bu sırada hava yutuyor ve midesindeki gaz artıyor, fazla gaz ağızdan çıkabiliyor. Yemek yerken çok konuşmak, sakız çiğnemek, puro ve sigara içmek de aynı şekilde hava yutulmasına neden oluyor. Gazlı içecekler de zaten bir miktar hava bulunan mideye daha fazla hava girmesine yol açıyor. Böylece oluşan bu fazla hava ağızdan dışarı çıkıyor” diyor. Geğirme tek başına hastalık belirtisi olmasa da eşlik eden nedensiz kilo kaybı, kansızlık, yutmada takılma hissi, karında ele gelen kitle, boyunda ağrısız beze gibi belirtiler varsa inceleme gerekiyor. Sinirli insanlar da farkında olmadan hava yutuyor. Geğirmenin önlenmesi içinse nedeni oluşturan konularda yaşam stili değişiklikleri öneriliyor. Prof. Dr. Avşar, “Yavaş yemek yemek, iyice çiğnemek, sakız kullanmamak, sigara ya da puro içmemek, gazlı içeceklerden uzak durmak gerekiyor. Beraberinde midede bir sıkıntı varsa mide ilaçlarına başlanıyor ve her iki sorun da ortadan kalkabiliyor. Bazı hastalarda simetikon etken maddesinin kullanıldığı, gazı emen şuruplar kullanılabiliyor” diyor.
Hamile görüntüsü oluşabiliyor
Karında şişkinlik ve dolgunluk ise bazı genç kadınlarda hamile görüntüsü oluşturacak kadar ileri tablolara neden olabiliyor. Bu havanın hacminin aslında karnı şiş olmayan bir kişide bulunan hava ile aynı olduğunu ve kişinin ağırlığında bir fark yaratmayacağını belirten Prof. Dr. Avşar, şunları söylüyor: “50 cc’lik hava birini rahatsız etmezken diğerinin kıvranmasına neden olabiliyor. Sindirim sistemindeki alıcılar bu gazı algılıyor ve beyindeki ağrı merkezine iletiyor. Bu kişilerde söz konusu iletim daha fazla oluyor. Yemekten sonra daha çok rahatsızlık duyuyorlar ve karınları şiş oluyor. Bu kişilere güven vermek, ciddi bir sorunları olmadığına inandırmak ama basit kan tetkiklerini de yaparak onları rahatlatmak gerekiyor. Ancak şişkinliğin yanında kilo kaybı, inatçı kusma, rektal kanama, yutma güçlüğü, kansızlık, karında kitle gibi sorun varsa başka hastalıkları mutlaka araştırmak lazım.” Yaşın da önemli bir faktör olduğunu belirten Prof. Dr. Avşar, yaşla birlikte farklı hastalık risklerinin artması nedeniyle 50 yaş üzeri hastalarda gaz sorununun sebeplerinin araştırılmasının daha önemli olduğunu söylüyor.
