Formsante Nisan – Mayıs 2025 sayısından
Pilates; yalnızca esneklik ve kas gücünü artıran bir egzersiz değil, aynı zamanda zihinsel sağlığa da pek çok fayda sunan bir yöntemdir. Son yıllarda yapılan bilimsel çalışmalar, pilatesin beyin fonksiyonları üzerindeki olumlu etkilerini giderek daha fazla gözler önüne seriyor. Peki, düzenli pilates pratiği beyin sağlığımızı nasıl etkiliyor? İşte bilimsel veriler ışığında bu sorunun yanıtı…
- Nöroplastisite ve beyin fonksiyonları
Beynimiz, yaşam boyu değişim gösterebilen inanılmaz bir yapıya sahiptir. “Nöroplastisite” olarak adlandırılan bu yetenek, beynin yeni bağlantılar oluşturmasını ve kendini yeniden yapılandırmasını sağlar. Araştırmalar, düzenli pilates pratiğinin bu süreci desteklediğini gösteriyor. Örneğin, 2021’de yapılan bir çalışma, fiziksel aktivitenin hipokampus bölgesindeki gri madde yoğunluğunu artırarak, hafızayı güçlendirdiğini ortaya koydu (Grego et al., 2021).
Pilates, hareketlerin bilinçli ve kontrollü bir şekilde yapılmasını gerektirir. Bu da beynin motor korteks, serebellum ve bazal ganglionlar gibi hareket ve koordinasyondan sorumlu bölgelerini aktive eder. Düzenli pratik sayesinde bu bağlantılar güçlenir, hareket kabiliyeti ve denge gelişir. - Stres ve kaygıyı azaltan etkiler
Modern yaşamın getirdiği stres ve kaygıyı azaltmak için pilates güçlü bir araç olabilir. Yapılan araştırmalar, pilatesin kortizol seviyelerini düşürdüğünü ve parasempatik sinir sistemini aktive ederek, gevşeme sağladığını gösteriyor. 2017’de yapılan bir çalışmada, düzenli pilates yapan bireylerin anksiyete seviyelerinin belirgin şekilde düştüğü, kendilerini daha huzurlu ve dengeli hissettikleri saptandı (Caldwell et al., 2017). Özellikle pilateste kullanılan kontrollü nefes teknikleri, vagus sinirini uyararak sinir sistemini dengelemeye yardımcı olur. Böylece zihinsel berraklık artarken, stres yönetimi de kolaylaşır. - Hafıza ve bilişsel fonksiyonlara katkısı
Yaşlanmayla birlikte bilişsel fonksiyonlarımızda bir miktar gerileme yaşanabilir. Ancak düzenli egzersiz bu süreci yavaşlatabilir hatta bazı durumlarda tersine çevirebilir. Pilates, beynin ön lobunda yer alan yürütücü işlevleri destekleyerek; dikkat, problem çözme ve karar verme becerilerini geliştirir. 2020’de yapılan bir çalışmada, 60 yaş üstü bireylerin 12 hafta boyunca haftada üç gün pilates yapmasının, bilişsel fonksiyonlarını ve hafıza testlerindeki performanslarını anlamlı şekilde iyileştirdiği gözlemlendi (Frederico et al., 2020). Bu da pilatesin yaşlanmaya bağlı zihinsel gerilemeyi önleyici bir etkisi olabileceğini ortaya koyar. - Beden farkındalığı ve duyusal algının gelişimi
Pilatesin temel prensiplerinden biri kontroldür. Hareketleri bilinçli bir şekilde gerçekleştirmek, beden farkındalığını artırır. Beynimiz; proprioseptif (vücut pozisyonunu algılama) ve interoseptif (iç organlardan gelen sinyalleri algılama) geri bildirimleri daha iyi işleyerek, duyusal entegrasyonu güçlendirir. Bu farkındalık, özellikle dikkat eksikliği yaşayan bireylerde odaklanma ve konsantrasyonu artırabilir. 2018’de yapılan bir çalışmada, düzenli pilates pratiğinin dikkat süresini uzattığı ve öğrenme kapasitesini geliştirdiği gösterildi (Johnson et al., 2018).
Sonuç:
Pilates ile zihinsel ve fiziksel güçlenme
Pilates; yalnızca bedeni değil, zihni de güçlendiren kapsamlı bir egzersiz metodudur. Nöroplastisiteyi destekleyerek öğrenmeyi ve hafızayı iyileştirirken, stres seviyelerini düşürerek duygusal dengeyi sağlar. Bilişsel fonksiyonları koruyarak, yaşlanmaya bağlı zihinsel gerilemeyi yavaşlatabilir ve beyin sağlığını uzun vadede destekleyebilir. Zihinsel ve bedensel sağlığınızı güçlendirmek için pilatesi yaşamınıza dahil etmek, kendinize yapacağınız en değerli yatırımlardan biri olabilir. Düzenli pratiğe başlamak için bugünden daha iyi bir zaman yok!
İLGİLİ DİĞER İÇERİKLER
- Uzman görüşü: Pilateste ekipman ne kadar önemli?
- Doğru postür neden önemli? Pilates bunu nasıl düzeltir?
- Pilates eğitmeni olmak için ne gerekiyor?
