mIRC’ın sohbet odaları, ICQ, MSN Messenger ile başlayıp, sosyal ağlarla devam eden modern çağın çöpçatanlık müessesesi artık boyut değiştirdi. Yeni açılan bir sosyal ağda erkekler sepette birikiyor, kadınlar içlerinden seçim yapıyor…
ICQ’nun arama özelliğini kullanarak sohbet edecek, bazen de sevgili adayı partner arayan bir neslin çocuklarıyız biz… İnternet bağlantısının bırakın DSL’i, fiber interneti, 146’dan çevirmeli ağla olduğu günlerden bugünlere geldik. Ancak kısa sürede ülkemiz internet devrimi yaşayarak, 7’den 70’e herkesin kendine yer bulduğu bir mecra halini aldı. Hayatımıza bu denli girince, ister istemez sosyal yaşamdan finansal işlere, sağlıktan eğitime dek birçok alanda kullanmaya başladık. İkili ilişkiler de bundan nasibini aldı elbette. Özellikle arkadaşlık siteleri yönünden oldukça bereketli bir ülke olan Türkiye, geçtiğimiz aylarda yeni bir siteyle daha tanıştı. Fransız sosyal ağı AdopteUnMec.com’un Türkiye versiyonu olan erkeksepeti.com…
İki çocukluk arkadaşı olan Manuel Conejo ve Florent Steiner tarafından 2008 yılında Paris’te kurulan site, Fransa’nın online arkadaşlık sitelerinin ilkleri arasında yer alıyor. Sitenin kurucuları kadın ve erkek rollerinin değişmesi vaktinin geldiğini düşünerek, iktidarı kadınlara veren bir sosyal ağ inşa edip AdopteUnMec.com’u oluşturuyor. Emsallerinden farklı olarak, site karşıdakini etkileme rolünü tersine çeviriyor. Kültürel açıdan baktığımızda çoğu zaman pasif rol üstlenen kadın, bu sitede tüm ilginin odağı haline gelerek, kendisiyle görüşecek erkekleri seçebiliyor. Birçok farklı ülkede faaliyet gösteren sitenin yöneticileri, sosyal ağlarını Türkiye’ye de taşımak için yaptıkları araştırma sonrası, 2012 yılında Türkiye’de bekar nüfusun yaklaşık 20 milyon olduğu, 2011 yılında ise 3,5 milyon Türk vatandaşının aşkı internette aradığı bilgisine ulaşıyor. Erkeksepeti.com.tr hakkında görüştüğümüz AdopteUnMec.com Uluslararası Pazarlama Direktörü Clara Bizien, bu rakamların son beş yıldır düzenli bir biçimde arttığının gözlemlenmesi üzerine, Türkiye’de de faaliyete geçmeye karar verdiklerini belirterek, “Bugün Avrupa’da da dört bekardan biri online arkadaşlık sitelerine üye oluyor. Basında sitenin konsepti üzerine iki yıl önce paylaşılan oldukça olumlu makaleler de kararımızı destekledi. Bizden başka hiçbir sitenin sunmadığı ve dünyada 12 milyondan fazla kullanıcıyı bir araya getiren konseptimize gençler de çok sıcak baktı. Aynı zamanda, Türk gençlerinin de ilişkilerinde kadına daha fazla yer vermek istediğini fark ettik. Hal böyle olunca, Türkiye’nin internete ve diğer sosyal ağlara gösterdiği ilgiyi de göz önüne alarak iyi bir pazar olacağına karar verdik. Ağustos ayından bu yana beta sürümünü yayınladığımız sitenin resmi açılışını eylül ayı itibarıyla gerçekleştirdik” diyor.
TALEP GÜNDEN GÜNE ARTIYOR
Dünya genelinde 12 milyonu aşkın üyesi bulunan sitenin Türkiye’deki kullanıcıları 18-35 yaş aralığında ve daha çok İstanbul, İzmir ile öğrencilerin sıkça yaşadığı diğer şehirlerde yoğunlaşmış durumda. Türkiye’deki üye profilini internet üzerinde gelişen yeni akımlara meraklı, daha çok iletişim ve reklamcılık sektöründe çalışan kişiler oluşturuyor. Ülkemizde henüz birkaç aydır faaliyette olmalarına rağmen beklentilerinin karşılandığını belirten Bizien şunları söylüyor: “Sosyal ağlar arasında farklı bir yerde konumlanan sitemizde şu anda sektördeki benzerlerimizin aksine kadın ve erkek üye sayısı eşit. Yeni kullanıcı sayısı her gün 10 kat, kayıtlı kullanıcı sayısı ise yüzde 300 artış gösteriyor. Bu rakamlar, kullanıcılarımızın niyetimizi ve değerlerimizi çok iyi anladığının ispatı. Türkiye’de gençlerin bu şekilde kolay ve özgürce tanışabileceği bir siteye ihtiyacı vardı. Daha fazla insana ulaşma noktasında çalışmalarımıza devam ediyoruz ve büyük şehirlerde çok büyük bir etki yarattığımızı şimdiden görebiliyoruz.”
“MODERN ÇAĞIN ÇÖPÇATANI”
İnternetin yaşamımızdaki rolünün arttığı 2000’li yılların başından bu yana “modern çağın çöpçatanı” olarak adlandırılabilecek birçok sosyal ağ faaliyet gösteriyor. Bu siteler, 2000’li yılların başından itibaren tüm dünyada popülaritesi artan internet ve sosyal medya aracılığıyla değişen dünya dinamikleriyle birlikte, dışarıda sosyalleşmeye zaman bulamayan kişilere yardımcı olmayı amaçlıyor. Gelişen ve değişen dünyanın olmazsa olmazlarından internet ve sosyal uygulamaların bugün hemen her konuda ilk başvuru noktalarından biri olduğunu belirten Bizien, özellikle son yıllarda yükselen bir ivme ile sıyrılan sosyal ağların sosyalleşmenin tanımını ve boyutlarını değiştirdiğini belirterek, “Sosyal ağlar üzerinden kurulan sohbetler öyle bir noktaya geldi ki, insanlar bu platformlarda kurulan iletişim sayesinde kimi zaman sıkı dostluklara kimi zaman da ilişkilere sahip olabiliyor” diyor.
BİR TIKLA ERKEKLER SEPETTE
Günümüzde birçok sosyal ağda gerek kadın gerekse erkek üyeler, kendi kriterlerine göre seçim yaparak ilgi duydukları profillerle iletişime geçebiliyor. Oysa adından da anlaşılacağı üzere erkeksepeti.com.tr’de seçen kadınlar, seçilen ise erkekler oluyor yani burada roller değişiyor. Kadınların beğendikleri erkekleri seçebildiği bir butik mantığıyla işleyen sitede, kadınlar kendileriyle kimin iletişime geçeceğine de yine kendileri karar veriyor. “Tıpkı online satış yapılan alışveriş sitelerinde olduğu gibi, kadınlar seçim yapmadan önce erkekler ile ilgili tüm detayları belirleyebiliyor, tercihlerini filtreleyebiliyor” diyen Clara Bizien, sitenin çalışma prensibini şu sözlerle anlatıyor: “Erkeklerin belirli özelliklere göre kategorilere ayrıldığı sitede saç renginden stil ve mesleğe kadar onlarca kriter sunuluyor. Site, gerçek hayatın aksine ilk adımı atma baskısıyla karşı karşıya bırakmadığı için erkekler tarafından da oldukça cazip bulunuyor. 18-35 yaş aralığında, değişikliği seven ve yenilikçi, genç hedef kitleye ilişki konusunda yeni bir bakış açısı kazandıran site, üyelerinin sosyalleşmesine de katkıda bulunuyor. Kullanıcı başına ortalama 21 dakikalık gezinti süresi var. Siteyi mizah, güven, kendi kendine gülebilme ve tabii ki başkalarına saygı gibi değerlere sahip bir topluluk olarak nitelendirmek mümkün. Üyelere kendilerini özgür hissettiren ve diledikleri tanışmaları gerçekleştirebildikleri bir dünya sunuyor.”
Uzman görüşü
“İnternetten tanışılıp da evlenilir mi hiç; izdivaç programlarında bile bir elektrik alışverişi oluyor, karşılıklı birer bardak çay içiliyor!” Eğer çevrenizde sosyal ağlar aracılığıyla tanışan, birliktelik yaşayan ya da evlenen kişiler yoksa böyle düşünmeniz çok doğal. Oysa bu tür mecraları tercih etmenin altında da birçok farklı neden yatıyor. Kimi zaman sosyal fobisi olan biri bu yolu tercih ederken, kimi zaman da farklı insanlarla tanışma isteği kişiyi bu yöntemi denemeye itiyor. Sosyal ağlar aracılığıyla arkadaşlık ve ilişki arayışı konusunda aklımıza takılan soruları Uzman Psikoterapist Elif Zahide Tekerek’ten öğrendik.
➜ Online arkadaşlık sitelerine üye olmanın temelinde ne yatıyor?
Klinik çalışmalarımda bunun iki farklı sebebi olduğunu görüyorum. İlki içe dönüklük veya sosyal fobi, diğeri de gerçek yaşamında asla olamayacağı kimlikle, yeni tecrübeler yaşama isteği.
➜ Yüz yüze iletişimine güvenememek, fiziksel görünüm gibi faktörler de bu yolu tercih etmede etkili mi?
Sanıldığı kadar çok değil. İlişkisi olan ve özgüven sahibi kişiler de bu sitelere üye olabiliyor.
➜ Bu kanallar aracılığıyla başlayan ilişkilerin sağlıklı olduğu söylenebilir mi?
Genelleme yapmak doğru olmaz ancak sağlıklı ilişki için olmazsa olmaz olan güven duygusunun eksikliği her zaman sorun yaratıp, ilişkiyi bitirebiliyor.
➜ Bu tür iletişimde çok sık rastlanan bir durum var: Yalan ya da yanlış beyanlar. İnternette yazılan ile yaşananın farklı olması çiftler arasında sorun yaratır mı?
Öncelikle bu tür ilişki yaşayanlara “sanal çift” demek daha doğru olur. Çelişkilerle, yanlış bilgilerle dolu bir birlikteliğin ise zaten sorunlarla başladığı söylenebilir.
➜ Böylesi ilişkilerde güven duygusunun önemi nedir?
Her türlü birlikteliğin olmazsa olmazlarının başında güven geliyor. Güven duymadığımız kişilerle ne tür bir ilişki yaşarız diye sorduğumuzda ise cevap sadece “geçici, menfaate dayalı ya da haz odaklı” oluyor.
➜ Peki online arkadaşlık sitelerinin tercih edilmesi ve kullanılmasının temelinde ne yatıyor?
Bizler temas etmek isteriz. Güzel, yakışıklı, cesur, seksi, komik ya da baştan çıkartıcı olduğumuzu duyarak, aslında benlik bütünlüğümüzü beslemiş oluruz. Sanal arkadaşlık kurmak tam da bu noktada işe yarıyor. Gerçek benliği yani yaşadığı hayattaki gerçekliği sağlıklı oluşmamışsa, kişi bu tür sitelerde idealize edilen bir benlikle arkadaşlık arıyor. Bu durumda ailesinden ve etrafında olan gerçek arkadaşlardan uzaklaşıyor. İdeal benliği ve gerçek benliği birbirinden farklılaştıkça da soyutlaşıp, ruhsuzlaşıyor. Oysa önce kendimize, sonra da potansiyel arkadaşlarımıza bir şans vermek, soğuk mavi ekrandan sıcaklığını hissettiğimiz ve doğamıza uygun olan ilişki biçimine dönmemiz gerekiyor.
Sağlıklı ilişkiler iki tarafın karşılıklı etkileşimi ve isteği doğrultusunda oluşuyor. Peki kadının seçici konumunda olması erkeklere neler hissettiriyor? Clara Bizien bu soruyu şu sözlerle yanıtlıyor: “Erkekler belki de hayatlarında ilk kez, ilk adımı atma zorunluluğunda olmadan bir kadının kendisini beğendiğini bilerek çok mutlu oluyor. Bu sayede ilk temasa daha rahat bir şekilde geçebiliyor.”
Formsante 2016 – Şubat sayısı
Ayşegül Uyanık Örnekal
