Koştuğumuz zemin önemli mi?
Sert zeminlerin daha fazla sakatlığa neden olduğu yönünde bir efsane var ki bu doğru değil. Hatta bazen sert zeminler, yumuşak zeminlerden daha iyi olabilir çünkü kemikleri güçlendirir. Sert bir zemine bastığınızda kemiklerdeki stres artar, kemik dokusu buna adapte olmak için güçlenir. Eğer sürekli yumuşak zeminlerde koşarsanız kemikleriniz bu adaptasyon şansını elde edemez. Bir de yumuşak zeminlerde alt bacak çok daha fazla çalışmak zorundadır, mesela kumda koşarsanız çok yorulursunuz. Aslında zemin ne kadar yumuşaksa koşmak o kadar zorlaşır. En iyisi farklı zeminlerde koşmak; bazen çimlerde, bazen asfaltta, bazen toprakta…
Eklem problemleri olanlar hangi zeminleri tercih etmeli?
Bu kişiler orta yumuşaklıktaki zeminlerde koşabilir. Beton en sert zemindir, asfalt daha yumuşaktır. Bu tip problemleri olan kişilerin ayakkabı seçimine de özen göstermesi gerekir.
KOŞMAK YA DA YÜRÜMEK
“Koşmayın, tempolu yürüyün” diyen birçok kişi var, koşu ve tempolu yürüyüşü kıyaslar mısınız?
Ben onları dinlemezdim. Koşu her durumda yürüyüş ve tempolu yürüyüşe göre çok daha etkilidir. Ne kadar hızlı yürüseniz de kalp hızınızı koşuda olduğu kadar artıramazsınız. Aynı zamanda yakılan kalori açısından da koşu çok daha etkilidir. 30 dakika yürüyüş ve 30 dakika koşuyu kıyaslayacak olursanız, koşuda çok daha fazla kalori yakarsınız. Yani koşu kilo kontrolü noktasında da çok daha etkilidir. Ancak koşamayanlar için yürümek ikinci en iyi şey diyebiliriz.
Koşuya yeni başlayanlar nefes nefese kaldıklarında yürüyüşe geçmekten nefret eder ve bunu bir başarısızlık sayar. Bu kişilere ne önerirsiniz?
Acı olmadığı müddetçe nefesinizin kesilmesi ve yürümeye geçmenizde bir sorun yok. Birçok insan bir tık sonrasına, kendilerini rahat hissettikleri o evreye geçmek için sabır göstermediğinden o noktaya gelemiyorlar. Aslında insanların zihninde birtakım engeller ve ön yargılar var. Yapılacak en işi şey o güne odaklanmak, tüm zihni temizlemek ve o gün 3 km mi koşacaksınız, yarını düşünmeden, “Ben bugün 3 km koşacağım” deyip başlamak. İnsanlar kendilerini olumsuz düşüncelere koşullandırıp, “Ben yapamam” diyor. Aslında o eşiği geçtiklerinde her şeyi yapabileceklerini görecekler.
Mesela maraton koşan kişileri düşünün. Geçmişle kıyaslandığında günümüzde maraton inanılmaz popüler, birçok kişi maraton koşuyor. Bazı insanlar kafalarındaki o algıyla başlıyorlar, “Ben daha 3 km koşamıyorum, nasıl 42 km koşarım?” diyorlar. Ama 3-5-7-9 şeklinde artırarak gidiyorlar. Bir de şu çok önemli, insanların dayanıklılığını artırma kabiliyetleri vardır. Hiçbir zaman Usain Bolt kadar hızlı olamayabilirsiniz ama dayanıklılığınızı artırabilirsiniz. Herkesin, koştuğu müddetçe bir maraton koşabilecek dayanıklılığa erişme gücü var.
Siz nasıl bir program izliyorsunuz çalıştırdığınız kişilerle?
Kişiye göre çok değişiyor, bazıları sadece 5 km koşmak istiyor, bazıları kilo vermek için koşuyor, özel bir mesafe hedefleri yok.
