Havaların soğumasıyla birlikte baş ve yüz ağrısı şikayetiyle karşı karşıya mı kaldınız? Bu tarz ağrıların yanında burun ve geniz akıntısı gibi belirtilerle ortaya çıkan sinüzit, günlük yaşamı olumsuz etkiliyor. Hatta, eşlik eden diğer hastalıklar varsa hastaya daha sıkıntılı dönemler yaşatabiliyor.
Burun boşluğumuz ve etrafındaki yüz bölgesinde konumlanmış olan sinüslerin başlıca görevleri buruna alınan havayı ısıtmak, nemlendirmek ve temizlemek. Memorial Etiler Tıp Merkezi Kulak Burun Boğaz Bölümü’nden Op. Dr. Atilla Şengör, “Bu şekilde bir gün içerisinde solunan ortalama 20 bin litre hava işlemden geçirilerek alt solunum yollarına uygun hale getiriliyor. Sinüsler aynı zamanda sesimizin tınısı ve rezonansını da sağlıyor” diyor.
Tanı, endoskopik muayene ile konuluyor
Sinüslerin işlevlerini sürdürebilmeleri için açık olmaları gerekiyor. Burun ve sinüslerin sürekli açık kalmalarını, yani boşalmalarını sağlayan ve “mukosilier aktivite” adı verilen temizleme mekanizmaları bulunuyor. Op. Dr. Atilla Şengör, bu mekanizmanın buruna giren bir maddeyi 15 dakika kadar bir sürede geniz bölgesine taşıdığını ve buradan da yutkunma ile temizlenmesini sağladığını belirtiyor ve ekliyor: “Bu temizleme mekanizması sinüsler için, sinüslerin kendi doğal boşalma deliklerine doğrudur. Alın, yanak ve göz arası sinüslerin tümü ortak bir bölgeye (ostiomeatal alan) açılıyor ve bu bölgeyi rutin endoskopik burun muayenesi sırasında görebiliyoruz. Bu sayede sinüzit hastalığına neden olan ostiomeatal alandaki tıkanıklıklar veya iltihabi koşullar direkt olarak görülebiliyor.” Op. Dr. Şengör, sinüs sorunlarına yol açabilen anatomik eğrilikler, mukoza şişmeleri, polipler, burun eti şişmeleri veya alerji gibi durumların bu bölgeye olan etkilerinin de değerlendirilebileceğini belirtiyor.
Endoskopik takip şart!
Sinüzit hastalarında, hastalığın ameliyat sonrası da düzenli olarak takip edilmesi ve yönetilmesi gerekiyor. Yapılan ameliyat sonrasında sinüslerin işleyişlerini kazanmaları yine endoskopik muayene ile gözlemlenebiliyor. Bazı durumlarda sinüslerin temizlenmesine yardımcı olabilecek uygulamalar yine endoskopik olarak yapılıyor ve iyileşmeyi hızlandırabilecek tıbbi tedavilerin seçilmesine yardımcı olunuyor.
Ne zaman ameliyat?
Sinüzit hastalığında uygulanması, gereken tedavinin seçilmesi ve hastalığın tıbbi tedaviye yanıtının değerlendirilmesi endoskopik takip ile yapılabiliyor. Akut sinüzit, basit bir üst solunum yolu enfeksiyonu sonrası ortaya çıkabiliyor; ateş, iltihabi burun ve geniz akıntısı gibi belirtiler gösteriyor. Bu hastalık antibiyotik, grip ilaçları, okyanus suları ve burun lavajı gibi basit tedavilerle düzelebiliyor. Ancak sinüzit hastalığı eğer üç aydan fazla sürmüş ve kronikleşmişse klinik takip ve endoskopik muayenenin verdiği bulgular ışığında ameliyat kararı alınabiliyor. Ameliyatı planlayabilmek için ‘Bilgisayarlı Sinüs Tomografisi’ gibi yardımcı görüntüleme yöntemlerine başvuruluyor. Sinüzit hastalığı sadece sinüs kanallarının darlıklarına bağlı olabilmekle beraber; çoğunlukla buna eşlik eden başka anatomik sorunlar veya mukozal hastalıklarla birlikte olabiliyor. Bu nedenle genellikle sinüzite yol açabilen sorunların tümünü doğru ele almak ve uygun tekniklerle doğru şekilde tedavi etmek gerekiyor. Sinüs ameliyatı ile beraber örneğin burun etlerinin küçültülmesi veya zorunlu koşullarda burun eğriliğinin de düzeltilmesi kaçınılmaz olabiliyor.
Yaprak Çetinkaya
Formsante Dergisi Ocak 2012 Sayısı
