Sabahları uyanmakta güçlük çekiyor, yataktan kalkmak istemiyor musunuz? Kendinizi karamsarlığa düşmüş, yorgun ve enerjisi tükenmiş mi hissediyorsunuz? Demek ki hüznün mevsimi sonbahar, sizi de etkisi altına aldı…
Nasıl ki ilkbaharda tabiat canlanıp, çevreyi rengarenk boyuyorsa sonbaharda da yaşam adeta duruyor… Gökkuşağını andıran renklerdeki doğa yerini solgun yapraklara, grileşmiş gözyüzüne bırakıyor. Havaların kötüleşmesi, günlerin kısalması, açık alanlarda süren yaşamın yeniden kapalı ve havasız mekanlara kayacağını düşünmek birçoklarını keyifsiz ve mutsuz edebiliyor. İşte bu nedenle sonbahar biraz da hüzün mevsimi olarak anılıyor. Azalan güneş ışınları ile serotonin salgınlanması yavaşlıyor, beyindeki kimyasalların düzeni bozuluyor, kişilerin ruh hali giderek depresifleşiyor… Uzmanlar bu sorunun başlamasıyla birlikte kişide enerji ve ilginin azaldığını, suçluluk duygusu, konsantrasyon güçlüğü, iştahsızlık, mutsuzluk, duygusal çöküntü ile yaşama isteğinin kaybolduğu vakaların oluştuğunu belirtiyor. Bilimsel araştırmalar, mevsimlerin insanların ruh hallerinde birtakım değişikliklere yol açtığını gösteriyor. Sonbahar ve kış aylarında kişilerde depresif belirtiler artıyor, geçmişte depresyon yaşayan kişilerde ise bu durum tekrarlıyor. Öte yandan söz konusu sorunlar erkeklere oranla kadınlarda daha çok görülüyor.
Depresyona karşı önleminizi alın
● Gün ışığından mümkün olduğunca faydalanın.
● Günde 30 dakikalık aktif, tempolu yürüyüş yapın.
● Sağlıklı beslenin, fazla karbonhidrat ve basit şeker tüketmeyin.
● Bol su için.
● Çok uyumayın, sabah yataktan erken kalkmaya çalışın.
● Yeni hedefler, yeni planlar belirleyin.
● İş yerinizde sık ve keyifli molalar verin.
● Sosyal hayatınızı yeniden planlayın.
Kendinizi test edin!
Eğer en az iki hafta boyunca aşağıdaki duygudurumlarından beşini yaşıyorsanız, sonbahar depresyonu sizin de kapınızı çalmış olabilir.
● Kendinizi üzgün mü hissediyorsunuz?
● Çevrenize karşı ilginiz azaldı mı?
● Kilonuzda dalgalanmalar yaşıyor musunuz?
● Uyku düzeniniz bozuldu mu?
● Konsantrasyon gücünüzü kaybettiniz mi?
Uzmanlar, iş yerlerinde rastlanan çoğu problemin depresyon kaynaklı olduğuna dikkat çekiyor. Sonbaharda depresyonun tetiklediği konsantrasyon bozukluğu, enerji kaybı ve çabuk yorulma gibi sorunlar da ortaya çıkarak iş verimini büyük ölçüde azaltıyor.
Sonbaharda yaşanan depresyon ile birlikte başlayan yorgunluk, bitkinlik, enerji kaybı, isteksizlik, çabuk sinirlenme, karamsarlık ve libidoda azalma gibi şikayetlerin bir uzman tarafından değerlendirilmesi gerekebiliyor. Çünkü bunlar farklı bir ruhsal rahatsızlığın başlangıcı da olabiliyor.
Kurtulmak elinizde!
Yaşanan tüm olumsuzluklara rağmen, kişilerin hayatlarında yapacakları birtakım değişiklikler onların sonbahar depresyonundan çıkmasına yardımcı olabiliyor. Örneğin; hava bulutlu olduğunda dışarı çıkma isteği olmamasına rağmen sokağa çıkmak için çaba göstermek, sağlıklı ve dengeli beslenmek, düzenli egzersiz yapmak, iş yerindeki isteksizliğini azaltmak için sık ve kısa keyifli molalar vermek, sosyal yaşamını yeniden planlayarak keyif alabileceği aktiviteler yapmak yaşanan depresif belirtilerin azalmasını sağlıyor.
✎ Ayşegül Uyanık ÖRNEKAL
Seninle Dergisi Kasım 2012 Sayısı
