Kış aylarında keyfimiz yerine gelsin diye daha çok tatlı tüketiyoruz. Peki, sağlığımızı tehdit etmemek için en fazla ne kadar şeker yememiz gerekiyor? Tatlandırmada alternatifler neler?
Çoğu insan tatlıyı sever. Buna şaşırmamak gerekiyor, çünkü şeker morali düzeltiyor. Türkiye’de kişi başı yıllık şeker tüketiminin 32 kilogram civarında olduğu düşünülüyor. Beslenme uzmanlarına göre bu rakam bir hayli yüksek. Çünkü şeker, diş çürümesine yol açıyor ayrıca aşırı kilo ile Tip 2 diyabet ve kalp-dolaşım sistemi rahatsızlıklarına neden olabiliyor. Yine de şekerden tamamen vazgeçmek gerekmiyor. Bunun sırrı, doğru miktarı tüketmekte yatıyor.
Şeker mi bal mı?
Şeker yerine bal kullanabilirsiniz. Almanya’nın Freiburg Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmaya göre bal; kan şeker düzeyi için şekerden daha faydalı oluyor. Çünkü bal; antibiyotik, antialerjik ve antienflamatuvar etkilere sahip. Limonata, meyveli yoğurt ve sporcu gıdaları ise genelde meyve şekeriyle tatlandırılıyor. Meyveden gelen şeker mi? Kulağa sağlıklı geliyor! Ancak uzmanlar fruktozu kilo aldıran bir madde olarak kabul ediyor çünkü bu madde, kan şekeri ve insülin düzeylerini yükseltmeyerek doyma hissini engelliyor.
Tatlandırıcılar ne kadar sağlıklı?
Tatlandırıcıların avantajları, kan şekeri düzeyini yavaşça yükseltmeleri. Açlık hissi, tatlandırıcı tüketiminden sonra çabuk oluşmuyor. Tatlandırıcılar ayrıca diş minesine de zarar vermiyor. Ancak bir gramında 2,4 – 4,1 kalori bulunduğu için pek de formda tutmuyor.
Tatlandırıcılar mutfakta kullanılabilir mi?
Tatlandırıcılar yemek ve kurabiye yapımında kullanılabiliyor. Ancak şekerin tatlandırma kapasitesinin sadece yüzde 40–70’i elde ediliyor. Yemekler için özel olarak sunulan tatlandırıcıların ambalajını dikkatle okumakta fayda var. Çünkü bazı maddeler ısıtıldıktan sonra acı bir tat verebiliyor.
Daha az şeker yemek için ne yapmak gerekiyor?
Her öğünde meyve, sebze ya da tam tahıllı gıdalar tüketmeye özen gösterin. Bu gıdaların karmaşık karbonhidratları kan şekeri düzeyini dengeliyor ve şeker krizlerini önlüyor. Kuru kayısı ve kuru incir, çikolatalı gofrete karşı iyi birer alternatif. Kuru meyveler hem tatlı hem de lif, mineral, vitamin açısından zengin oluyor.
Ne kadar şeker tüketebiliriz?
Günlük enerji miktarının en fazla yüzde 10’u şekerden oluşmalı. Kadınlar için günde sadece 50 gram şeker öneriliyor. Fakat her kadın günde ortalama 100 gram şeker tüketiyor. Kalorilerin yüzde 80’i limonata, meyve suları, kahvaltı gevrekleri, salam ve hazır çorbalarda saklanıyor. Örneğin yarım litre kolada 53 gram şeker bulunuyor.
Formsanté Dergisi Şubat 2011 sayısı
