Evlerin ofise dönüşmeye başladığı günümüzde yaşam alanınıza bir de terapi odası eklemeye ne dersiniz? Bunun için tadilata ihtiyacınız yok, koltuğunuza oturup teknolojik cihazınızla terapistinize bağlanmanız yeterli…
ABD yapımı “Web Therapy” adlı diziyi izleyenler bilir. Başarılı komedyen Lisa Kudrow’un canlandırdığı psikoterapist, danışanları dinlemekten sıkıldığı için internet üzerinden üç dakikalık terapi seansları düzenliyor ve bu sayede insanların uzun uzun dertlerini anlatmak yerine zamanı iyi değerlendirerek doğrudan konuya girmelerini sağlamayı amaçlıyor. Tabii bu bir komedi ve seanslarda hiç olmadık gelişmeler yaşanıyor.
Ama gerçek şu ki devir teknoloji devri… Alışveriş online, ilişkiler online, diyetler online… Hatta farklı şehirlerde yaşamak zorunda kalan çiftlerin evlilikleri bile artık online…. O zaman online psikoterapi neden olmasın? İşte bu soruyu soran ve eyleme geçen uzmanlardan biriyle, Psikolog Dr. Meltem Kavcar Sırmalı ile görüştük ve bu yöntemin detaylarını sorduk.
Psikolog Dr. Sırmalı’nın çıkış noktası çok farklı… Eşinin işi nedeniyle yurt dışına taşınmak zorunda kalan ve orada kimseye güvenemediği için telefonla kendisinden seans almaya başlayan bir danışanına borçlu bu fikri… Üstelik de bahsettiğimiz dizi yayınlanmaya başlamadan bir yıl önce, 2007’de başlamış çalışmaya.
Psikolog Dr. Sırmalı, “Online terapi o zamanlar yavaş yavaş dünyada konuşulmaya başlanan, faydalı olup olmadığı tartışılan bir alandı. Baktım ki talep var, neden olmasın dedim. Zaten kendi neslime göre teknoloji ile fazlası ile ilgilenen bir insandım. Bir platform kurdum ve sadece yurt dışında yaşayan kendi danışanlarım değil, yaşadığı ülkede kültür farklılıkları nedeniyle iletişim güçlüğü çekip Türk bir psikolog ile görüşmek isteyenler için de bir seçenek olduğunu gördüm” diyor.
Zamanla Türkiye’de yaşayan ancak utandıkları, görülmekten korktukları, baskı altında oldukları, hastalık nedeniyle evden çıkamadıkları için ve daha birçok nedenle bir psikoloğun kapısını çalamayanlara da bir seçenek olmuş online terapi…
Psk. Dr. Sırmalı, kendisinin de beklemediği şekilde artan talep karşısında önceleri telefonla yaptığı görüşmeleri, yeni uygulamalar çıktıkça danışanın isteğine göre görüntülü görüşme şeklinde de yapmaya başladığını söylüyor.
“Online terapi, yüz yüze görüşme ile aynı yeri tutar mı?” sorusuna Psk. Dr. Sırmalı şöyle yanıt veriyor: “O dönemlerde bu konuda tartışmalar kongrelerde sürüyor ve yüz yüze terapiyle çok örtüşmediği düşünülüyordu. Ancak zamanla özellikle görüntülü görüşmenin yüz yüze görüşmeyle çok denk düştüğünü gördük. Tabii bunda online terapiyi yapan uzmanın mesleki tecrübesi de önemli rol oynuyor.”
Maliyet düşüyor
Ülkemizde online terapi yeni yeni konuşuluyor olsa da dünyada bu akım hızla yükseliyor çünkü insanlar artık birçok şeye oturdukları yerden ulaşmayı istiyor. Özellikle teknolojiyi hayatında daha yoğun kullanan insanlar için online terapi daha iyi bir seçenek olmaya başladı. Online terapi ayrıca maliyetleri de düşürüyor. Psk. Dr. Sırmalı, “Online terapinin bizim kültürümüzde özellikle şöyle bir avantajı var; isterseniz tamamen anonim kalabilirsiniz. Gerçek isminizi vermek zorunda değilsiniz. Sesinizden sizi kimse kolay kolay tanımaz hele ki anlık iletiyle danışıyorsanız tanınmanız daha zor. Özellikle taciz, tecavüz, aile içi şiddet gibi konularda gizli kalmak danışan için daha önemli olabiliyor. Online terapi hakkında bu noktada hala destekleyen ve desteklemeyen tutumlar çarpışmaya devam ediyor ama bunun artık bir gereklilik olduğu hususundaki fikirler daha ağır basıyor. Artık dünya değişiyor her alanda tedavi araçları değişiyor, psikoterapide de değişip dönüşmeye başladı” diyor.
Ancak ilk başlarda online olarak başlasa da, taciz, tecavüz, ensest gibi konularda bir noktadan sonra yüz yüze paylaşılması daha sağlıklı oluyor çünkü danışan online görüşmelerde bazı konuların üstünü örtmekten vazgeçemiyor ve yüzleşmekten kaçabiliyor. Oysa tedavideki kilit nokta yüzleşmek oluyor. Psk. Dr. Meltem Sırmalı, “Online terapinin buralara geleceğini ben de düşünmemiştim. Şimdi görüyorum ki önemli ihtiyaçları karşılıyor. Bahsettiğim konularda önce online başlayıp sonra beni bizzat ziyaret eden birçok danışanım var ve bu çok sevindirici” diyor.
Güvenilir isimlere bağlanın
Online terapinin dezavantajlarının ise terapiste bağlı olarak ortaya çıkabileceğini söyleyen Psk. Dr. Sırmalı, “Eğer ciddi bir mesleki tecrübeniz yoksa, danışandaki en ufak bir tını farklılaşmasını algılayamıyorsanız, teknolojik araçlar odaklanmanız için yeterli ve destekleyici kalmıyorsa online terapi sağlıklı olmayabilir. Danışanın karşısındaki kişinin gerçekten bir terapist olduğundan emin olamaması da söz konusu olabilir. Bu işi yapanın kim olduğunun çok iyi araştırılmasını öneriyorum” diyor.
Terapinin online olması danışanların her an psikoloğuna ulaşabileceği anlamına gelmiyor. Yine bir randevu sistemi işliyor ve taraflar anlaşılan saatte bilgisayarlarının başında buluşuyor. E-posta ile olan iletişimlerde de geri dönüş süresi önceden belirtiliyor ve daha hızlı bir dönüş beklenmemesi isteniyor. Danışanların aşırı beklentiye girip sürekli görüşme talep etmeleri gibi durumların da söz konusu olduğunu belirten Psk. Dr. Sırmalı bu durum uzman tarafından iyi yönetildiğinde iki taraf için de uygun şekilde düzenlenebildiğini söylüyor.
