FORMSANTE ÖZEL İÇERİK
Uykusuzluk hepimizin muzdarip olduğu konulardan biridir. Erken yatmak için yatağa gireriz ama bir türlü uykuya dalamayız. Peki uykusuzluğun nedenleri nelerdir? Düzenli uyku uyumazsak nelere yol açar?
Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri, İç Hastalıkları ve Endokrinoloji uzmanı Prof. Dr. Hasan Aydın, uykusuzluğun nedenlerini bizim için anlattı.
Kırk yaş üstü bireylerin %40’ı uykusuzluk sorunu ile yaşamaktadır. Uykusuzluk yaşam kalitesi ve sağlığı olumsuz etkilemekte, kaza riskini artırmaktadır. Kötü bir uyku gün içinde uyuklama, iş performansında düşüklük, duygu durum bozukluklarına neden olur.
Hastalık Kontrol Merkezi (CDC) uykusuzluğun kalp damar hastalığı, diyabet ve depresyonla ilişkili olduğuna işaret etmektedir. Bu nedenle araştırmacılar bu sorunu çözmeye çalışmaktadır.
Uykusuzluğa neden olabilecek birçok neden tespit edilmiş ve uykusuzluk tipleri tanımlanmıştır. Güncel veriler ise uykusuzluğun beslenme ile ilişkili olduğuna işaret etmektedir. Colombia Üniversitesinden bir grup araştırmacı karbonhidrattan zengin beslenmenin uykusuzlukla ilişkili olduğuna hükmetmektedir.
The American Journal of Clinical Nutrition dergisinde çıkan bu çalışmada Women’s Health Initiative çalışmasına katılan 53069 kadın incelenmiş. Rafine karbonhidrat tüketimi ile uykusuzluk arasında bir ilişki tespit edilmiştir. Daha önce yapılan çalışmalarda da benzer bulgular gözlemlense de hastaların uzun dönem takibi olmadığından anlık durum hakkında fikir veriyordu. Ayrıca rafine şeker tüketimi mi uykusuzluk yapıyor yoksa bu insanlar uykusuz kaldıkları için mi şeker tüketiyorlar belli değildi.
RAFİNE ŞEKER TÜKETİMİNİN UYKUSUZLUKLA İLİŞKİSİ VAR
Bunu anlamanın yollarından birisi değişik beslenme şekilleri olan insanları birbirleri ile karşılaştırmaktır. Bu çalışmada da rafine şeker tüketimi yüksek olan insanları tüketmeyenlerle karşılaştırdıklarında rafine şeker tüketiminin uykusuzlukla ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Rafine şekerden kastedilen şeker, beyaz un, şekerli içecekler ve pirinç gibi yüksek glisemik indekse sahip besinlerdir.
Olası mekanizma olarak rafine karbonhidrat alımına cevap olarak artan insülin salınımının kan şekerini düşürerek adrenalin ve kortizol salınımını artırarak uykusuzluğa neden olduğu ileri sürülmektedir. Böyle bir yemek sonrası kan şekerinin hızlı yükselip ardından hızlıca düşmesi bu işin sorumlusu olarak görülmektedir.
Buna karşın meyve ve sebzelerden gelen şekerin rafine şeker kadar etkisi olmadığı tespit edilmiştir.
Bu durumda işlenmiş şekerden uzak durmak iyi bir uyku için gerekli görünmektedir.
İYİ UYKUNUN ANAHTARI DÜZENLİ EGZERSİZ
KRONİK UYKUSUZLUK FAZLA KALORİ ALIMINA NEDEN OLMAKTA
Kronik uykusuzluk uzun dönemde daha fazla kalori alımına neden olmakta obezite, hipertansiyon, diyabet gibi hastalıkların riskinin artmasına neden olmaktadır. Hatta bazı çalışmalar uykusuzluğun kalp krizi riskini bile artırdığını bildirmektedir.
UYKUSUZLUK TEDAVİSİNDE PSİKOTERAPİ YÖNTEMLERİ KULLANILIYOR
Uykusuzluğun tedavisinde davranışsal psikoterapi yöntemleri kullanılmaktadır. Belki de iyi bir diyette bu işi çözebilir. İşlenmiş karbonhidrattan uzak düzenli beslenme ile uykusuzluğu yenmek gelecekte oluşabilecek birçok hastalığın da gelişmesini engelleyebilmemizi sağlayacaktır.
