Uzakdoğu kaynaklı iki yaşam felsefesi Morita ve Naikan, daha sağlıklı daha saygılı, insanlığın iyiliği için çalışan toplumların tohumlarını atıyor…
Yaşamın sizi bunalttığını, herkesin sizin aleyhinize davrandığını düşündüğünüz oluyor mu? Bu düşünceler giderek hayatınızı kuşatmaya başladıysa, sorgulama ve çözüm bulma zamanı geldi demektir. Böyle bir durumda çoğu insan gibi belki siz de şu soruyla başlarsınız sorgulamaya: “Bugün kim, bana ne kadar zarar verdi?” Oysa içinde bulunduğunuz sıkıntının kaynağı bu düşünce biçimi olabilir! Başkalarını kendi ruhsal durumunuzdan sorumlu tutan bu soruyu sormak yerine, “Bugün ben başkalarına nasıl yük oldum?” ya da “Bugün ben başkalarına nasıl destek verdim?” gibi, hayata duyarlılık ve sorumluluk bilinciyle yaklaşacağınız bir sorgulama yöntemine geçmek, sizi bambaşka bir boyuta taşıyabilir. Naikan terapisi adlı yöntemin temelini oluşturan bu sorular, kişinin iç dünyasına ve hayata dikkatli bakışıyla cevaplarını buluyor. Diğer yandan, yaşamınızı derinden sarsan bir olayla karşılaştığınızda, ruh sağlığınızı korumak için, kendinizi bitmek bilmeyen acı girdaplarına bırakmaktansa, yaşama dört elle tutunup, görev ve sorumluluklarınıza eskisinden daha sıkı sarılmanız gerektiğini biliyor musunuz? Morita terapisi de insanlığa bu bilinci aşılamayı ve öğretmeyi esas alıyor.
Tıp doktorluğunun yanı sıra Holistik Tıp ve Akupunktur Uzmanı olan Doç. Dr. Şafak Nakajima ile kimi zaman tedavi, kimi zaman da kişisel gelişim yöntemi olarak kullanılan Japon Morita ve Naikan terapilerini konuştuk.
Morita terapi nedir?
20. yüzyılın ilk yarısında, Tokyo Jikei Üniversitesi Psikiyatri Bölüm Başkanı Dr. Shoma Morita tarafından geliştirilmiş tedavi modeli Morita olarak adlandırılıyor. Başlangıçta, Japonca “Shinkeishitsu” adı verilen anksiyete nevrozunun tedavisi için uygulansa da zamanla pek çok ruhsal sorunda bu yöntemden yararlanılmış. Morita’nın temelinde; duyguların değiştirilemez doğal süreçler olduğu fikri yatıyor. Duyguları bastırmaya veya değiştirmeye çalışmak, onların daha fazla derinleşmesine yol açıyor. Giderek yaşamdan kopuluyor ve sorumlulukların yerine getirilmemesi ile her şey iyice çıkmaza giriyor. Morita ise bu tabloyu tersine çevirmenin bir yolu.
Nasıl uygulanıyor?
Dr. Morita, karakteri belirleyenin duygular değil, davranışlar olduğunu belirtiyor. Morita terapisinde ilk adım da duygularımızın farkına varmak ve bu duygulara yol açan koşulların değiştirilebilir olup olmadığını anlamaktan geçiyor. Değiştirilebilir koşulları değiştirip, değiştirilemeyecek olanları kabul etmek gerekiyor. Bu durum ancak, yüksek bir odaklanma ve farkındalıkla mümkün oluyor. Morita terapisi, kişiyi en hızlı biçimde kendi kısır dünyasından çıkarıp, dünyada sorumluluk almaya çağırıyor. Örneğin, bir yakınınızı kaybettiğinizde, kendinizi bırakıp da acı denizinde boğulmaktansa, en kısa sürede sorumluluklarınıza sahip çıkmanız, kederle başa çıkmanızın yapıcı bir yolu olacaktır. Evinizi, eşinizi ve çocuklarınızı ihmal etmemeniz, çalışıyorsanız vakit kaybetmeden işinize dönmeniz büyük önem taşıyor. Morita terapisi, ölümün değişmeyecek bir gerçek; acı, matem duygularınınsa kaçınılmaz olduğunu kabul etmenizi ve onların arkasına saklanmadan sorumluluklarınızı yerine getirmenizi öğütlüyor.
Naikan terapisi ise ilk bakışta vicdan muhasebesini andırıyor…
Naikan, Japonca “nai” ve “kan” sözcüklerinden oluşuyor. Türkçe’de “içe bakış” anlamına geliyor. Japon düşünür Yoshimoto Ishin tarafından geliştirilen bu yöntem, daha derin ve anlamlı bir yaşam sürdürmede etkin bir yol gösterici olarak öne çıkıyor. Naikan, insanın dikkatini, dar ve bencil iç dünyasından çıkarıp, onun başkalarıyla daha duyarlı ve sorumlu ilişkiler kurabilmesini hedefliyor. Yaşamda aslında her şeyin birbirine ne kadar bağlı olduğu gerçeğini gözler önüne seriyor.
Bu yöntem kimler için uygun?
Anksiyete, sosyal fobi, panik bozukluk, dikkat eksikliği, depresyon, ilişki ve aile problemleri, içsel boşluk, ruhsal kökenli bedensel hastalıklar gibi birçok sorunda altta yatan asıl neden, insanlarla ve yaşamla kurulan ilişkilerin sağlıksızlığı oluyor. İlaçlarla uyuşmak yerine, bilinçlenme ve ruhsal gelişimle düzelebilecek bu sorunlar için, Naikan mükemmel bir çözüm sunuyor.
Peki Naikan’ın temelinde neler var?
Naikan; bütünsel, akılcı ve gerçekçi bir yöntem. Çünkü yaşamda her şey birbiriyle ilintili ve hiçbir insan tek başına var olamıyor. İnsanın iç dünyası, yaşamın içinde şekilleniyor. Çevresi, onun varlığına ayna tutuyor. Kendi davranışları konusunda bilinçlenmesi ve başkalarıyla ilişkilerinin nitelikli hale gelmesi insanı huzurlu kılıyor. Bu da ona sağlıklı bir ruh hali kazandırıyor. Kişinin hayatını anlamlandırıp; sağduyulu, bilinçli, başarılı ve öfkesiz bir toplumun temellerini atmaya yardımcı oluyor.
