Koronavirüs salgını devam ediyor. Yaklaşan yaz tatili öncesi ‘Koronavirüs salgını ne zaman etkisini yitirir? Yaz tatili planı yapalım mı? Sıcak hava koronavirüsü öldürür mü, yaz gelince koronavirüs salgını etkisini yitirir mi? soruları en çok merak edilenler arasında. Cumhurbaşkanı Erdoğan, bugün yaptığı açıklamada “Amacımız önlemleri en titiz şekilde uygulayarak, salgının seyrini ülkemizin Ramazan Bayramı sonrası normale dönüşüne imkan sağlayacak seviyeye indirmiş olmaktır. Bazı adımları bayram öncesi de atmaya başlayabiliriz. Tüm sektörlerin buna göre hazırlıklarını yapmalarında fayda görüyoruz” dedi.
Peki, yaz için tatil planı yapalım mı? Sıcak hava koronavirüsü nasıl etkileyecek? CNNTürk canlı yayınına katılan Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Ateş Kara’ya da bu sorular soruldu.
BU YAZ İÇİN TATİL PLANI YAPALIM MI?
Prof. Ateş Kara bu soruya şu yanıtı verdi: “Ona vereceğim cevap şöyle olur. Biz kurallara uyarak böyle devam edecek miyiz? Biz bu virüsün her şeyini görüp tam netleştirene kadar, gerçekten ısıdan, güneşten ne kadar etkileniyor, toplum içerisindeki yayılımı ne kadar, o anki vaka sayımız ne, bunu tam kesinleştirene kadar önümüzdeki dönemde de kurallarımızın büyük kısmına uyarak devam edeceğimizi söylememiz lazım.
Ne zamana kadar en azından bayrama kadar, bayram sonrasına kadar. Ondan sonra basamak basamak açarız. O zaman evet tatil yapabiliriz ama şu kurallara uyarak diyebiliriz. Bu dönem için kabul edelim, bizim kurallarımız olacak, ona uyarak devam edeceğiz. Evet; doğru rahatlayacağız, ama virüsün önümüzdeki dönemde nasıl gidebileceğini bilerek eylül, ekimde böyle büyük bir salgın olasılığını da düşünerek planlarımızı yapmamız lazım.
HAVUZ SUYUNDAN VİRÜS BULAŞIR MI?
Çok başarılı gidiyoruz. Ama bu başarıyı devam ettirdikçe biz başarılı olabiliriz. Birincisi virüs insandan insan geçiyor. Deniz suyuyla ile bulaşmaz, havuz suyu ile de bulaşmaz. Bugün hiç öyle bir bilgimiz yok, bulaşmasını da çok fazla beklemiyoruz. Tatil için konuşalım yan yana şezlonglardasınız, siz konuşurken hapşırdınız, arkadaşınız kapabilir. Bulaşma ihtimali düşük olacak ama biz bunlara dikkat edelim. Otellerde yemek kısmında, masaların arası, sandalyeler açık olacak, belki çapraz oturulacak. Biz bütün hazırlıklarımızı yaparak yavaş yavaş belki diyeceğiz ki bir masada 4 kişi oturabilir. Ama bunları söylemek için veriye, bilgiye ihtiyacımız var. İnsanların arasındaki mesafeyi korumak lazım.
- Evde maske nasıl yapılır? İşte kolay maske yapımı
- İlk koronavirüs hastası kimdi? ‘0 numaralı hasta’ için 2 iddia
YAZ GELİNCE KORONAVİRÜS ETKİSİNİ YİTİRİR Mİ?
Sıcaklığın koronavirüsü nasıl etkileyeceği konusunda bilim insanları farklı görüşler taşıyor. Prof. Dr. Ateş Kara’ya Marsilya Üniversitesi’nde yapılan; virüsün 1 saat boyunca 60 dereceye bırakıldığı ve çoğalmaya devam ettiğinin görüldüğünü duyuran deney soruldu. Ateş Kara şöyle konuştu:
Virüs yeni bir virüs, elimizdeki bilgiler yeni yeni oluşuyor. Şöyle bakmamız lazım bu tartışmaya, zaman içerisinde bunu göreceğiz. Ama birkaç bilimsel veri var. 60 derece çok iddialı bir derece. O derecede çoğalabiliyor olması çok olası değil. Virüsün kendi başına canlılığı yok. Mutlaka bir hücre içerisinde olması lazım. Bizim bildiğimiz kadarıyla virüsün öyle pek çok canlı türünde çoğalma kapasitesi yok. Belli canlı türlerini tercih ediyor. Ve belli hücre türlerini…
KORONAVİRÜS 60 DERECEDE YAŞAYABİLİR Mİ?
İnsan hücreleri 42 derecede 30 dakika yaşayabiliyor. 42 derecenin üstüne çıktığında ortam ya da vücut sıcaklığı biz 30 dakikadan fazla yaşama şansına sahip değiliz. Bu nedenle yazın sıcağında arabanın içerisinde çocuk kaldığında kayıplar oluyor. Bunun temel nedeni şudur: Vücut belli bir noktaya kadar sıcaklığını 40 derecenin altında tutmayı başarır. Bunu terleyerek yapar. Terleme kapasitesini de aştığında, vücuttaki su kaybı belirgin olduğunda artık onu terleyerek de yapamaz. 42 derecede maksimum yaşayabileceğimiz süre 30 dakika. Hücrelerimiz için de bu geçerli. Bizim hücrelerimizde çoğalan bir virüsün 42 dereceden daha sıcaklıkta olması zor. 60 derecede şöyle olabilir, 60 derecede belli bir dakika tutulur dış ortamda; sonra alırsınız başka bir hücre kültürüne verirsiniz onun içinde hala üremeye devam ediyor gibi görülebilir. Tabi bunun içinde ortam nasıldı, süre ne kadar nem nasıldı bakmak gerekir.
- Koronavirüsün gün gün belirtileri, aşamaları neler? İşte belirti takvimi
- Sosyal mesafe için 2022 yorumu
- Bilim insanları 6 yeni Koronavirüs türü keşfetti
VİRÜSÜN ÇAPTAN DÜŞME OLASILIĞI YÜKSEK AMA…
Çaptan düşme olasılığı yüksek, kesin söylemek için o kadar veriye sahip değiliz. Elimizdeki birkaç şey sanki böyle olacak gibi gösteriyor. Nem de önemli. Eğer nem düşük sıcaklık yüksek o zaman virüs için virüs o ortamda yaşayabiliyor. Nem çok yüksek sıcaklık çok yüksek yaşam şansı olmuyor.
İlk salgının başladığı dönemlerde Filipinlerde, erken dönemde virüs Filipinlere geçti, ama baktık ki sadece Çin’den gelenlerde vardı. Filipinlerde içerisinde dolaşım yoktu. Çünkü sıcaklık yüksekti, nem düşüktü. Ama nem yükselmeye başladığında Filipinlerin içinde dolaşım başladı. Tek bir parametre değil, sıcaklık gibi nem gibi, güneş ışığı gibi. Onun için 26 derecede her şey bitecek gibi düşünmeyelim.
Ama bir diğer yönden haklı olan arkadaşlarım da var. Sıcaklık da nem de ne olursa olsun etkisi çok az olacak diyorlar. Dünyanın farklı yerlerinde iç dolaşım olasılığı hala var gibi görünüyor diyorlar. Bunların hepsini 1 2 ay içerisinde biraz daha netleşecek.
