Kanserle doğru mücadelenin ilk adımında sağlıklı bir yaşam sürmek, ikinci adımda ise uygun tarama programları ile erken teşhis yer alıyor. Tıp dünyası bir yandan bu iki adım konusunda kamuoyunu bilgilendirmeye çalışırken diğer yandan teknolojik gelişmelerin de desteği ile hastalıkla mücadelesini sürdürüyor.
Bir zamanlar adını anmaktan dahi sakındığımız, bugün ise rastlanma sıklığı nedeniyle korkumuz devam etse de çok daha fazla sözünü edebildiğimiz bir hastalık; kanser… Bazılarımız hakkında her türlü bilgiyi edinip kendini korumaya çalışırken bazılarımız ise hep başkalarının başına geleceği yanılgısı ile yaşıyor. Oysa kanserin bugün bilinen nedenlerini önlemek, bazı kanser türlerini rutin kontroller sayesinde erken teşhis etmek, ortaya çıkan hastalıkla etkin şekilde mücadele edebilmek mümkün. Üstelik tıp dünyası teknolojik gelişmelerin de desteği ile bu konuda her geçen gün yeni imkanlar sunuyor. Kanser hastalığının önlenmesinde ve tedavisinde bilinmesi gerekenleri, ilgili tüm branşları ile sadece kanserle savaşan bir ekibe sorduk. Kanserin ne olduğunu, neden ortaya çıktığını, tanı ve tedavide son gelişmeleri ve en önemlisi adeta bir salgına dönüşmüş olan kanserden korunmanın yollarını merak ediyorsanız Türkiye Kanserle Savaş Vakfı ile işbirliği içinde hizmet veren Neolife Tıp Merkezi uzmanlarının yanıtlarını bir solukta okuyacaksınız. Neolife Tıp Merkezi Medikal Onkoloğu Doç. Dr. Duygu Derin, kanseri şöyle tanımlıyor: “Bütün hücrelerimizin doğaları gereği bir ömrü vardır ve belli bir bölünmeden sonra ölürler. Ancak kanserli hücreler, geçirdikleri genetik değişiklikler nedeniyle ölmüyor. Yani kanser, hücrelerin ölümsüzlük kazanarak çoğalması anlamına geliyor.” Peki hücreler bu ölümsüzlüğü nasıl kazanıyor? Doç. Dr. Duygu Derin, bilinen sebeplerin başında çevresel faktörlerin ve ilk sırada ise tütün kullanımının geldiğini belirtiyor. Ayrıca alkol tüketimi, kötü beslenme, modern hayatın getirdiği kimyasallara çok fazla muhatap olmak, hava kirliliği, gıdalardaki katkı maddelerinin artışı, henüz bilimsel olarak kanıtlanmış olmasa da GDO’lu besinlerin tüketimi kanser vakalarını artırıyor.
TANI NASIL KONUYOR?
Neolife Tıp Merkezi’nden Radyoloji Uzmanı Dr. Esra Çay, doğru tanıyı koymak için bir hastanın klinik bulguları ışığında gerekli görüntüleme yöntemlerinin kullanıldığını belirtiyor ve ekliyor: “Rutin tarama programlarında akciğer grafisi, batın ultrasonografisi, mamografi ile meme ultrasonografisi, tiroid ultrasonografisi ve kadınlarda jinekolojik ultrasonografi kullanılıyor. Klinik bulgular ışığında tarama yapılmasına karar verildiğinde bazen sadece röntgen yeterli olurken, bazen de görüntülenmesi gereken organa göre BT (Bilgisayarlı Tomografi) ya da MR (Manyetik Rezonans Görüntüleme) kullanılması tercih ediliyor. Tanı konulduktan sonra ise evrelendirme yapılması ve vücuttaki yayılımın belirlenmesi için radyolojik yöntemlerden yararlanılıyor. Tedavinin ardından ise hastalığın verdiği cevap yine MR, BT ya da ultrasonografi kullanılarak değerlendiriliyor.”
Manyetik Rezonans (MR)
Manyetik alanla çalışan dev bir mıknatıs olarak açıklanabilen MR yöntemi, vücuttaki su moleküllerine uyarı gönderiyor ve her molekül bu uyarıya farklı bir cevap veriyor. Tümörlü dokularda sinyal artışları oluyor. Öte yandan çekimde kullanılan kontrast madde, kanserli dokularda daha fazla tutuluyor. Vücuttan gelen sinyaller ve kontrast madde tutulumları değerlendiriliyor. MR, birincil olarak beyin tümörlerinde, karaciğer kitlelerinde, jinekolojik kanserlerde ve safra yolu tümörlerinde kullanılıyor.
Bilgisayarlı Tomografi (BT)
Röntgen tüpünün geliştirilmiş hali olarak tanımlanabilecek BT, X ışınları ile çalışıyor. Hasta yatarken, X ışını tüpü ya da tüpleri, hastanın etrafında hızla dönüyor ve kesitsel tarama yaparak üç boyutlu görüntü veriyor. Birincil olarak akciğer tümörlerinde kullanılıyor. Batın içinin değerlendirilmesinde, bağırsak, pankreas, baş-boyun, nazofarenks, larenks ve kemik tümörlerinin değerlendirilmesinde kullanılıyor.
Ultrasonografi
Tiroid kanserlerinin ve testis tümörlerinin tespitinde kullanılıyor. Devamı diğer sayfada
