KİMLER HANGİ TARAMALARI YAPTIRMALI?
Kalın bağırsak, meme ve rahim ağzı kanserlerinde düzenli taramaların sağ kalımı artırdığı dünyada kesin olarak kanıtlandı. Bu nedenle bu üç kanser türüne karşı düzenli tarama öneriliyor.
Meme: Tüm dünyada standart olan, eğer bir kadının ailevi risk faktörü bulunmuyorsa 40 yaşından sonra yılda bir kez mamografi ve meme ultrasonografisi yaptırması öneriliyor.
Kalın bağırsak: Kadın ve erkeklerin 50 yaşından itibaren üç yılda bir kolonoskopi ya da üç kere art arda verilecek gaitada gizli kan taraması yaptırması gerekiyor.
Rahim ağzı: Viral kökenli olan rahim ağzı kanserine karşı ilk cinsel ilişkinin ardından kadınların senede bir rahim ağzından PAP Smear testi yaptırması tavsiye ediliyor.
Akciğer: Henüz çok yeni olan bazı çalışmalar, ağır sigara içicilerinde senede üç defa düşük dozlu bilgisayarlı tomografi ile taramanın akciğer tümörlerini erken yakalamakta ve hastayı kurtarmakta işe yaradığını ortaya koyuyor.
HANGİ KANSERLER DAHA SIK GÖRÜLÜYOR?
Neolife Tıp Merkezi Radyasyon Onkoloğu Prof. Dr. Ufuk Abacıoğlu, kanser türleri hakkında şu bilgileri veriyor:
● Kadınlarda meme, erkeklerde ise akciğer kanseri açık ara birinci sırada bulunuyor.
● Erkeklerde prostat kanseri, daha kolay tespit edilebildiği için 1980’lerden sonra artış gösterdi.
● Beslenme türü ve hijyen ile doğrudan ilişkili olan mide kanserinin oluşumunda, mangal keyfi büyük risk oluşturuyor.
● Fast food tarzı beslenme düzeni kolon kanseri vakalarının her geçen gün artmasına neden oluyor ve her iki cinste de ilk beş kanser arasında yer alıyor.
● Kadınlarda tiroid kanseri daha sık görülüyor.
● Kadınlarda mesane ve mide kanseri daha az görülse de kadınlara özgü rahim, rahim ağzı ve yumurtalık kanserlerine rastlanıyor.
● Rahim ağzı kanseri üretken dönemde, rahim kanseri ise menopoz sonrası ortaya çıkıyor.
● Rahim kanserlerinin yüzde 80’ine erken evre tanı konulurken, genç kadınlarda görülen yumurtalık kanseri daha agresif seyrediyor.
● HPV virüsü nedeniyle ortaya çıkan rahim ağzı kanserinde, kız çocuklarının cinsel ilişkiye başlamadan önceki dönemde virüse karşı aşılanması öneriliyor.
Meme tarama hayat kurtarıyor
● 20 yaşına gelmiş her genç kadının ayda bir kez, adet bitiminde duşta ya da duştan sonra her iki memesini de kendi eli ile muayene etmesi, ayna karşısında meme dokusunun ve meme başlarının simetrisini kontrol etmesi gerekiyor.
● Ailede meme kanseri öyküsü yoksa 40 yaşına kadar rutin mamografi gerekmiyor. Ancak ele bir kitle gelirse, ağrı ya da yakınma olursa ultrasonografi yapılıyor. Ultrasonografide tespit edilen lezyonlara göre 6 aylık ya da yıllık ultrasonografi takipleri öneriliyor.
● 40 yaşından sonra ailede kanser öyküsü olsun olmasın tüm kadınların yılda bir kez mutlaka mamografi ve yoğun meme dokusunun daha iyi değerlendirilmesi için meme ultrasonografisi çektirmesi gerekiyor.
Mamografide yeni yöntem TOMOSENTEZ
Dijital mamografi yönteminde meme, iki plaka arasına 3 farklı pozisyonda sıkıştırılıyor ve üzerine X ışınları gönderiliyor. Dokuların geçirgenliğine göre arkadaki plakaya yansıyan iki boyutlu görüntüler değerlendiriliyor. Yeni bir yöntem olan Tomosentez’de ise meme dokusu sıkıştırıldıktan sonra X ışınları memenin etrafında 50 derece dönerek çoklu çekim yapıyor ve üç boyutlu görüntü oluşturuyor. Bu sırada memede daha az baskı ve daha az ağrı hissediliyor. Devamı diğer sayfada
