Güneş, kum, deniz ve temiz hava… Pandemi sürecinde neredeyse tüm yılı evde geçirmek zorunda kalan çocuklar artık gönüllerince denizde, kumsalda ve parkta oynamanın keyfini yaşıyorlar. Ancak tatil yaparken bazı kurallara mutlaka uymamız şart, aksi halde güneş çarpmasından ishale, böcek ısırmasından isiliğe kadar pek çok sorun çocukların sağlığını tehdit edebiliyor! Acıbadem Altunizade Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. İlkay Değerli, “Tatilde özellikle hijyene çok dikkat edin, çoğunuzu güneşten sakının, bol su içmesini sağlayın, açık renk bol giysileri tercih edin” diyor. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. İlkay Değerli çocukları tatilde bekleyen 5 tehlikeyi anlattı; önemli öneriler ve uyarılarda bulundu.
GÜNEŞ ÇARPMASI
Güneş çarpması; sıcak ortama uzun süre maruz kalma veya sıcak ortamda yapılan yoğun aktivite sonucu gelişen bitkinlik ve koma hali olarak tanımlanıyor. Baş ağrısı, ateş, solukluk, zayıf nabız, kusma, çarpıntı, huzursuzluk, baş dönmesi, kas krampları, baygınlık ve bilinç değişikliği belirtileriyle kendini gösteriyor. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. İlkay Değerli, “Bu bulguların tamamı ya da birkaçı görüldüğünde çocuk derhal gölge bir yere alınmalı, gövde baş yukarıda olacak şekilde yatırılmalı. Giysileri çıkartılarak vücudu ıslak bezlerle soğutulmalı, içebiliyorsa su verilmeli. Bazen vücut ısısı 42 dereceyi geçen ve havaleye giden durumlar bile görülebiliyor. Bu ve benzeri durumlarda ilk yardım işlemlerini yaptıktan sonra çocuk en yakın hastaneye götürülmeli.” diyor.
NASIL KORUMALI?
- Pamuklu, rahat ve açık renk kıyafetler giydirin
- Susamasını beklemeden bol bol su tüketmesini sağlayın
- Sık sık ılık duş aldırın
- Başının güneşe maruziyetini önlemek için geniş kenarlıklı şapka kullanın
- Hava bulutlu olsa dahi gölgede kalın, şemsiye kullanın
- Kapalı araçta asla tek başına bırakmayın
- Güneşten uzak tutun. Özellikle zararlı güneş ışınlarının en tepede olduğu 11.00-15.00 saatleri arasında çocuğunuzu güneşe çıkarmayın
İSİLİK
Aşırı sıcak ve terlemeye bağlı olarak ter bezi kanallarının tıkanması sonucunda gelişen minik, içi su dolu kırmızı döküntüler ‘isilik’ olarak adlandırılıyor. Genellikle baş, boyun ve üst gövde olmak üzere, diz ve dirsek arkaları, burun, göz kapağı ile alın gibi bölgelerde ortaya çıkıyor. Dr. İlkay Değerli kaşıntının eşlik ettiği döküntülerin enfeksiyon kapmadıkları sürece tehlikeli olmadıklarını belirtiyor.
NASIL KORUMALI?
- Bebeğinizin altını sık sık değiştirin
- Her gün banyosunu yapın
- Bol ve pamuklu giysiler giydirin
- Serin ortamlarda bulunun
- Alt temizliğinde ıslak mendil yerine su kullanın
GÜNEŞ YANIĞI
Uzun süre güneşe maruz kalma sonucu ciltte değişen derecede yanıklar oluşabiliyor.
Birinci derece güneş yanıklarında ciltte hafif kızarıklık, gerilme ve hassasiyet gelişebiliyor. Bu tabloda nemlendirici losyonların ve basit ağrı kesicilerin yeterli geldiğini belirten Dr. İlkay Değerli, “Daha ağır güneş yanıklarında ise ciltte su toplanması sonucu oluşan su kesecikleri, yüzde şişme, ateş, titreme, baş ağrısı ve bilinç değişiklikleri tabloya eşlik ediyor. Bu durumda en yakın hastaneye gitmek gerekiyor, aksi halde dehidratasyona bağlı oluşan elektrolit dengesizliği sonucu havale, solunum durması ile komaya kadar gidebilen ciddi ve öldürücü tablolar gelişebiliyor” diyor.
NASIL KORUMALI?
- Özellikle güneşin en tepede olduğu 11.00-15.00 saatlerinde çocuğunuzu güneşten uzak tutmanız çok önemli
- Çocuğunuz açık tenli, kızıl ve çilli ise 50 faktör korumalı, diğer cilt tiplerine sahipse 30 faktör korumalı güneş kremini, güneşe çıkmadan 30 dakika önce mutlaka sürün ve işlemi her 2-3 saatte bir yenileyin
- Güneş ışınları suyun içinde bile etkili olduğu için havuza veya denize girerken de cildini koruyun.
BÖCEK, ARI, SİNEK SOKMALARI
Böcek, sinek ve arı sokmaları, özellikle alerjisi olan çocuklarda anaflaksiye kadar gidebilecek reaksiyonlara neden olabiliyor. Dr. İlkay Değerli, bu durumda derhal en yakın sağlık kuruluşuna gidilmesi gerektiği uyarısında bulunarak, “Çünkü anaflaksi çok nadir görülmekle birlikte soluk borusunda şişmeye bağlı solunum durmasıyla sonuçlanan tehlikeli bir durumdur. Daha hafif tablolarda ise tropikal kremler ve ağızdan alınan antihistaminik şuruplar ile tedavi ediliyor” diyor.
NASIL KORUMALI?
- Canlı renkler sinek ve arılara cazip geliyor. Bu nedenle mümkün olduğu kadar açık ve pastel renkler tercih edin
- Sivrisinek için mümkünse sineklikli camları olan tesisleri ya da cibinlikli yatakları olanları seçin
- Sivrisinek için ¼ su bardağına birkaç damla lavanta ya da nane yağı, arılar için de vanilya yağı karıştırıp cildine sürerseniz büyük ölçüde koruma sağlayacaktır
- Mümkünse balıklar ve kum içindeki böcekler için deniz ayakkabısı giydirin
İSHAL
Havaların ısınmasıyla birlikte gıdalar daha çabuk bozuluyor ve üzerlerinde mikropların üremeleri kolaylaşıyor. Yaz aylarında en sık görülen ve “turist diyaresi“ olarak bilinen ishalin etken maddesi E.coli oluyor. Genellikle kanalizasyon sularının karıştığı kirli sularda yüzmek ya da bu suların bulaştığı gıdaları tüketmek ishale yol açabiliyor. Dr. İlkay Değerli ishalde en büyük riskin sıvı kaybı olduğunu hatırlatarak, “Hafif vakalarda bol su tüketimi ve ishal diyeti uygulamasıyla evde tedavi mümkün oluyor. İshal ile kusmanın çok fazla olduğu ve su tüketiminin mümkün olmadığı ağır vakalarda ise sıvı kaybı nedeniyle vücudun sıvı dengesi bozuluyor. İdrar az miktarda, az sayıda ve koyu renkte çıkıyor. Ağız kuruluğu, halsizlik ve tansiyon düşmesi başlıyor. Daha ileri vakalarda bilinç bulanıklığı, havale nöbetleri de görülebiliyor. Bu nedenle ağır vakalarda tedavinin hastanede yapılması gerekiyor” bilgisini veriyor.
NASIL KORUMALI?
- Taze, tüketim tarihi geçmemiş gıdalar tüketmesini sağlayın
- Paketli ürünlerden sakının
- Genel hijyen kurallara uyun
- Açıkta satılan gıdalardan uzak durun