Amerika’da yapılan bir çalışmada, ABD’li bir hastadan alınan Corona Virüs’le (Covid-19) enfekte olan hücreler laboratuvar ortamında çoğaltılarak virüsün bügüne kadar ki en net görüntüleri kaydedildi. Peki Corona ne demek? Corona kelimesinin anlamı ne? Corona Virüs’ün ilk belirtileri neler? Kimler risk altında? Corona Virüs’te ölüm oranı ne? En net görüntüsüyle birlikte bakalım:
CORONA VİRÜS NEDİR?
Yeni tip Corona Virüs’ün (Covid 19) ilk olarak Çin’in Vuhan Eyaleti’ndeki deniz ürünleri ve vahşi hayvan pazarından yayıldığı değerlendiriliyor. Covid -19 Aralık 2019’un sonlarında ateş, öksürük, nefes darlığı gibi belirtiler gelişen bir grup hasta üzerinde yapılan araştırmalar sonucunda 13 Ocak 2020’de tanımlanan bir virüs. Covid 19 daha sonra insandan insana yayılarak önce Çin’deki diğer eyaletlere ve kısa sürede tüm dünyaya yayıldı.
- Corona neden erkekler için daha ölümcül?
- Kimler daha fazla risk altında? İşte Corona Virüs analizi ve istatistikler
- Corona Virüs riskine karşı 14 kuralı biliyor musunuz?
- Türkiye’deki vaka sayıları
Sağlık Bakanlığı’nın bilgilendirmesine göre Coronavirüsler, hayvanlar veya insanlarda hastalığa neden olabilecek büyük bir virüs ailesi. İnsanlarda, birkaç koronavirüsün soğuk algınlığından Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS) ve Şiddetli Akut Solunum Sendromu (SARS) gibi daha şiddetli hastalıklara kadar solunum yolu enfeksiyonlarına neden olduğu bilinmektedir. Koronavirüs hastalığına COVID-19 neden olur.
Covid-19’a karşı 30 Ocak 2020’de Dünya Sağlık Örgütü tarafından acil durum ilan edildi. 11 Mart 2020’de ise Corona Virüs bu kez pandemi yani küresel salgın hastalık olarak ilan edildi.
CORONA VİRÜS DANIŞMA HATTI NUMARASI KAÇ?
- Corona Virüs korkusuyla nasıl başa çıkabiliriz?
- Corona Virüs çocuklara nasıl anlatılabilir?
Çocuklarda ve ailelerde Corona Virüsü’nün psikolojik etkenleri
CORONA’NIN ANLAMI NEDİR? NEREDEN GELİR?
Laboratuvar ortamında kültürlenen hücrelerin yüzeyinden ortaya çıkan virüs partikülleri görünüyor. Virüs parçacıklarının dış yüzeyindeki dikenler taç gibi görünüm verdiği için bu virüse corona virüs ismi verildi. Corona’nın kelime anlamı Latince’de hale ya da taçtır.
CORONA VİRÜS’ÜN İLK BELİRTİLERİ NE?
Corona Virüsün belirtileri hafif ya da şiddetli şekilde olabiliyor. Corona Virüs’ün belirtileri için şu ana kadar uzmanlar şu bilgileri verdi:
SAĞLIK BAKANLIĞI’NDAN CORONA VİRÜS BELİRTİLERİ
- Belirtisiz olgular olabileceği bildirilmekle birlikte, bunların oranı bilinmemektedir.
- En çok karşılaşılan belirtiler ateş, öksürük ve nefes darlığıdır.
- Şiddetli olgularda zatürre, ağır solunum yetmezliği, böbrek yetmezliği ve ölüm gelişebilmektedir.
- Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, hastalığın, semptomatik dönemden 1-2 gün önce başlayıp, semptomların kaybolmasıyla sona erdiğinin düşünüldüğünü; enfeksiyonun yaygın belirtilerinin ateş, öksürük ve solunum sıkıntısı olduğunu söyledi.
- Ciddi vakalarda zatürre, ağır akut solunum yolu enfeksiyonu, böbrek yetmezliği hatta ölüm gerçekleşebildiğini söyleyen Bakan Koca, “Ölüm hızı SARS salgınında yüzde 11, MERS salgınında yüzde 35 ile 50 arasıyken Dünya Sağlık Örgütü’nün Çin Halk Cumhuriyeti’ne ait Kovid-19 raporuna göre ölüm hızı yüzde 3,8 olarak bildirilmiştir.” dedi.
- Sağlık Bakanlığı’nın bilgiledirmesine göre ilk birkaç gün daha hafif şikayetler (ateş, boğaz ağrısı, halsizlik gibi) görülmekte sonrasında öksürük, nefes darlığı gibi belirtiler eklenmektedir. Hastalar genellikle 7 günden sonra hastaneye başvuracak kadar ağırlaşıyor.
CORONA VİRÜS’E YAKALANAN ÜNLÜ İSİMLER
ÇİNLİ UZMANLARDAN YENİ SEMPTOM AÇIKLAMASI
- Çin’de Binzhou Tıp Fakültesi Hastanesinde görevli uzmanlar, Corona Virüs vakalarının yüzde 48,5’inin solunum yolundaki semptomlarla eş zamanlı yaşanan sindirim sistemi sorunlarından şikayetçi olduğunu söylüyor.
- Acıbadem Hastanesi ise bu konuda belirgin belirtiler dışında yüksek ateş ve kuru öksürük yanında bazı hastalarda şu semptonların da görüldüğünü belirtiyor.
- Nefes darlığı,
- Balgamlı öksürük,
- Boğaz ağrısı,
- Kas ve eklem ağrıları,
- Mide bulantısı veya kusma,
- İştahsızlık,
- Burun akıntısı,
- Baş ağrısı,
- Ağır solunum yetmezliği,
- Böbrek yetmezliği gibi durumlar
CORONA VİRÜS BELİRTİLERİ İÇİN HASTALAR NE DİYOR?
Bu konuda ilgili içeriklere bakabilirsiniz:
- 39 yaşındaki Corona Virüs hastası anlattı: Hemen sigarayı bırakın
-
Corona Virüs’e yakalanınca neler oluyor? 1 ayda nasıl atlattı?
CORONA VİRÜS NASIL BULAŞIR?
Corona Virüsün nasıl bulaştığı konusunda Dünya Sağlık Örgütü, Sağlık Bakanlığı ve tüm uzmanların hem fikir. Corona Virüs, en basit anlatımıyla hastanın öksürmesi ile ortama taşınan damlacıkların solunması ile bulaşıyor. Eğer hastanın solunum parçaları ile kirlenmiş yüzeylere dokunulur ve elle yıkanmadan yüz, göz, burun veya ağıza götürülürse virüs bulaşabiliyor. Bu ne nedenle sıklıkla ellerin yıkanması öneriliyor.
- 11 soruda Corona Virüs Testi
- Corona Virüs aşısı bulundu mu? Son durum ne?
- Tuzlu su, sarımsak, sıcak su, saç kurutma makinesi Corona Virüsü öldürür mü?
- Corona Virüs’e karşı pastil kullanırken bunlara dikkat!
DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜNDEN TEMEL KORUNMA ÖNERİLERİ
Corona Virüs’ün bulaşması çok kolay olduğu için Dünya Sağlık Örgütü en temel koruyucu önlemleri şöyle sıralıyor:
- Ellerinizi sık sık yıkayın: Ellerinizi hijyenik tutun çünkü bu şekilde ellerinizde olabilecek virüsleri yok edebilirsiniz.
- Sosyal mesafeyi koruyun: Kendinizle öksüren veya hapşıran herkes arasında en az 1 metre mesafe bırakın. Çünkü eğer çok yakınsanız ve öksüren kişide hastalık varsa COVID-19 virüsü de dahil olmak üzere bu damlacıkları soluyabilirsiniz.
- Göz, burun ve ağza dokunmaktan kaçının: Çünkü eliniz birçok yüzeye dokunur ve virüsleri alabilir. Kirlendiğinde eller virüsü gözlerinize, burnunuza veya ağzınıza taşıyabilir. Oradan, virüs vücudunuza girebilir ve sizi hasta edebilir.
- Solunum hijyenini uygulayın: Sizin ve çevrenizdeki insanların iyi bir solunum hijyeni uyguladığından emin olun. Bu hijyeni öksürdüğünüzde veya hapşırdığınızda ağzınızı ve burnunuzu bükülmüş dirsek veya veya bir mendille kapatarak sağlayabilirsiniz. Kullandıktan sonra mendili, peçeteyi hemen atın. Bu şekilde davranarak çevrenizdeki insanları soğuk algınlığı, grip ve COVID-19 gibi virüslerden korursunuz.
- Ateş, öksürük ve nefes almada zorluk çekiyorsanız, erken tıbbi yardım alın. Yerel sağlık kurumunuzun talimatlarını izleyin.
Corona Virüse karşı Sağlık Bakanlığı’nın sıklıkla vurguladığı 14 Kuralı ve 14 Gün Kuralı salgını önlemek adına oldukça hayati.
CORONA VİRÜSTE KİMLER RİSK ALTINDA?
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, bu konuda şu bilgileri vermişti:
- Corona Virüs hakkındaki araştırmalar bugün bize çok şey öğretmiş durumda. Özellikle solunum yoluyla buluşuyor, temas virüse aradığı ortamı sağlıyor. Kalabalık ortamlar en riskli ortamlar.
- Çocuklar ve gençler virüsü kolayca kapabiliyor fakat bu grupta hastalık tablosu nadiren görülüyor, ölüme neredeyse rastlanmıyor.
- Yetişkin yaş gruplarında sonuç yaşın ilerlemesine bağlı olarak değişebiliyor. Bu hastalıkta ölüm oranı sanılanın çok altındadır. Hastalığın en ağır seyrettiği kişiler direnci düşük ve başka hastalığı olan kişiler. Yaşlılar yüksek risk grubundadır. Direnci düşük kronik hastalığı bulunan, savunma sistemi zayıf yaşlılarımızın çok dikkatli olması gerekiyor.
CORONA VİRÜS ÖLÜMCÜL MÜ? ÖLÜM ORANI NE?
Sağlık Bakanlığı’nın sunduğu bilgire göre iileri yaş ve eşlik eden hastalığı (astım, diyabet, kalp hastalığı gibi) olanlarda virüsün ağır hastalık oluşturma riski daha yüksek. Bugünkü verilerle hastalığın %10-15 olguda ağır seyrettiği, yaklaşık %2 olguda da ölümle sonuçlandığı biliniyor.
Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi ve Ankara Üniversitesi (AÜ) Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alpay Azap bu konuda şu bilgiyi veriyor:
“Kovid-19 erişkin yaştaki tüm bireyleri etkileyebilir. Hastalığı ağır geçirme olasılığı, yaş ilerledikçe artmaktadır. Özellikle 60 yaş üzerindeki bireylerde risk artmakta, 40 yaşın altında binde 2 olan ölüm oranı 80 yaşın üzerine çıkıldığında yüzde 15’e ulaşmaktadır”
CORONA VİRÜS’ÜN YAYILIMI
Corona Virüsler, insanlarda genellikle soğuk algınlığı gibi hafif ila orta derecede üst solunum yolu hastalıklarına neden olan büyük bir virüs ailesi. Bununla birlikte 21. yüzyılda üç kez hayvanlardan kaynaklı şiddetli Corona virüs salgını yaşandı.
Çoğu domuz, deve, yarasa gibi hayvanlar arasında dolaşan yüzlerce corona virüs var. Bazıları insanlara bulaşabilir ve hastalıklara neden olur. Bu duruma yayılma olayı denir.
Yedi Corona Virüsün dördünün hafif insan hastalıklarına neden olduğu biliniyor. Bunlar 229E, OC43, NL63 ve HKU1. Corona Virüs ailesinin 3 üyesi ise insanlarda daha ciddi hastalıklara neden oluyor. Bu hastalıklar 2002’nin sonunda ortaya çıkan ve 2004 yılında ortada kaybolan SARS (Şiddetli Akut Solunum Sendromu), 2012’de ortaya çıkan ve develerde sirkülasyon halinde kalan MERS (Orta Doğu Solunum Sendromu) ve Aralık 2019’dan bu yana ortaya çıktığı Çin’den dünyaya yayılan COVID-19. Küresel bir salgın haline gelen COVID-19’a SARS_CoV-2 olarak bilinen yeni tip Corona Virüs neden olmakta.
CORONA VİRÜS’ÜN EN NET GÖRÜNTÜSÜ
Amerika Ulusal Alerji ve Enfeksiyon Hastalıkları Enstitüsü (NIAID) araştırmacıları, COVID-19’un keşfinden 2 hafta sonra Corona Virüs’ün hücrelere nasıl girdiğini belirledi. NIAID Aşı Araştırma Merkezi tarafından SARS için DNA aşısı geliştirilmesiyle ilgili yapılan çalışmaların yardımıyla, SARS-CoV-2’nin şiddeti ve bulaşma potansiyeli hakkında bilgi sahibi olundu.
Bu transmisyon elektron mikroskobu görüntüsü, ABD’li bir hastadan ayrıştırılan COVID-19’a neden olan virüs olarak bilinen SARS-CoV-2’ye ait.
CORONA VİRÜS’LE İLGİLİ ÇOK MERAK EDİLEN SORULARIN YANITLARI
Çamaşır suyu Corona Virüse karşı etkili, öldürücü mü?
Acıbadem Altunizade Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Çağlar Çuhadaroğlu bu soruya şu yanıtı veriyor: Sirkenin, Corona Virüs ya da diğer virüslere yönelik öldürücü etkisi yoktur. Çamaşır suyu ise alkali bir ürün olup temizlikte kullanıldığında, koronavirüs başta olmak üzere virüslerin ölümüne yardımcı olacaktır. Virüslerin alandan temizlenmesini sağlayacaktır. Sirkenin böyle bir etkisi yoktur.
Turşu Corona Virüse karşı etkili mi?
Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi ve Ankara Üniversitesi (AÜ) Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alpay Azap bu sorulara şu yanıtı veriyor:
Sarımsak ve soğan içerdikleri alisin ve kuvarsetin sayesinde antimikrobiyal özellikleri olan sağlıklı gıdalardır ama koronavirüsten koruma gibi bir faydaları bilimsel olarak ortaya konmamıştır. Ev yapımı turşuların, içerdikleri probiyotikler sayesinde bağışıklık sistemine bir miktar destek vereceği doğrudur. Ancak aşırı miktarda turşu tüketimi aşırı miktarda tuz tüketimine de neden olarak vücudun sıvı elektrolit dengelerinde değişikliklere ve hipertansiyona sebep olabilir.
Antibiyotikler Corona Virüse karşı etkili mi?
Sağlık Bakanlığı bu soruya hayır yanıtı veriyor: Hayır, antibiyotikler virüslere etki etmez, sadece bakterilere karşı etkilidir. Yeni Koronavirüs (2019-nCoV) bir virüstür ve bu nedenle enfeksiyonu önlemek veya tedavi etmek amacıyla antibiyotikler kullanılmamalıdır.
Corona Virüs evcil hayvanlardan bulaşabilir mi?
Ankara Üniversitesi (AÜ) Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alpay Azap bu konuda “Şu ana kadar olan yapılan çalışmalarda evcil hayvanlardan insanlara Kovid-19 geçişi saptanmamıştır” diyor.
Kolonya Corona Virüs’ü öldürür mü?
Kolonya, içerdiği alkol nedeniyle virüse karşı el dezenfektanı olarak kullanılabilir. Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Yeşim Taşova daha önce yaptığı açıklamada kolonoya kullanımına önem verdiklerini belirterek “Yüzde 60’tan 90’a kadar alkol derecesinin olması durumunda, bu ‘zarflı’ bir virüs olduğu için bunu ortamdan uzaklaştırabiliyoruz, elimizi temizleyebiliyoruz. Hapşırma gibi bir şey olursa elimizin çok hızlı şekilde su ve sabunla en az 20 saniye yıkanmasını öneriyoruz. El hijyeni buradaki mücadelede en önemli unsurdur.” demişti.