Deprem kuşağında bulunan Türkiye’de son olarak Kahramanmaraş merkezli 7.4 büyüklüğündeki deprem yaşandı. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının (AFAD) internet sitesinde yer alan bilgiye göre, deprem saat 4.17’de, Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesinde gerçekleşti. 7,4 büyüklüğündeki deprem, 7 kilometre derinlikte oldu.Deprem 10 ili etkiledi, ne yazık ki can kayıpları var. Peki, olası yeni depremlere karşı deprem çantasında neler olmalı? Deprem çantası nasıl hazırlanmalı? Depremlere karşı evde ve dışarıda hangi önlemler alınabilir? Çocuklar, bebekler için depreme karşı nasıl bir hazırlık yapılabilir? AFAD, AKUT ve üniversitelerin deprem önlemlerini derledik:
AFAD’IN ÖNERDİĞİ DEPREM ÇANTASI
Olası bir deprem sonrası ilk 72 saatte yardım ekipleri ulaşana kadar acil ihtiyaçları giderebilecek bir deprem çantası büyük önem taşıyor. Deprem çantası, gerekli hallerde bebek, çocuk, yaşlı, engelli bireyler için gerekebilecek ihtiyaçları karşılamalı. Evcil hayvanınız varsa deprem çantasında ihtiyaçları unutulmamalı.
İşte AFAD’ın önerdiği deprem çantasında olması gerekenler:
- Gıda
- Önemli belgelerin fotokopileri
- Kıyafet
- Su
- Hijyen malzemeleri
- İlk yardım çantası
- Uyku tulumu veya battaniye
- Çakı, düdük, küçük makas
- Kâğıt, kalem
- Pilli radyo, el feneri ve yedek piller
GIDA
- Yüksek kalorili, vitamin ve karbonhidrat içeren, su kaybını önleyen ve dayanıklı gıdalar (Konserve, kuru meyveler, tahin–pekmez, meyve suyu, vb.)
- Evinizde, işyerinizde, aracınızda, okulda bulunabilecek deprem çantasındaki gıdaların bozulmaması ve zaman zaman yenilenmesi için de önlemler alınmalı.
ÖNEMLİ BELGELERİN FOTOKOPİLERİ
Deprem çantasında ihtiyaç duyabileceğiniz belge fotokopileri şöyle:
- Kimlik kartları (nüfus cüzdanı, ehliyet vb.)
- Tapu, sigorta, ruhsat belgeleri
- Zorunlu Deprem Poliçesi
- Diplomalar
- Pasaport, banka cüzdanı vb.
- Diğer (evcil hayvan sağlık karnesi, vb.)
KIYAFETLER
Olası bir deprem sonrası dışarıda geçirilecek zamanlar için kıyafet hazırlığı da yapılmalı.
- İç çamaşırı
- Çorap
- Yağmurluk
- İklime uygun giysiler
SU
Ailenin her bireyi düşünülerek herkese yetecek kadar su deprem çantasında bulunmalı.
HİJYEN MALZEMELERİ
- Sabun ve Dezenfektanlar
- Diş fırçası ve macunu
- Islak mendil
- Tuvalet kâğıdı
- Hijyenik ped
İhtiyaç duyulabilecek diğer malzemeler
- İlk yardım çantası
- Uyku tulumu veya battaniye
- Çakı, düdük, küçük makas
- Kâğıt, kalem
- Pilli radyo, el feneri ve yedek piller (dayanıklı/uzun ömürlü pil seçilmeli)
EVİNİZİN ALTINDAN FAY HATTI GEÇİYOR MU?
BEBEKLER İÇİN DEPREM ÇANTASINA NELER KONULMALI?
AKUT bebekler için deprem çantasına eklenecekleri şöyle sıralıyor:
- Mama,
- Bebek bezi,
- Biberon,
- İlaçlar,
- Yedek giyecek,
- Sahip olduğu rahatsızlıklar, kullanılan ilaçlar, alerjiler, ihtiyaç duyulan özel ekipman ve protezler ile doktor, aile iletişim ve adres bilgilerini kapsayan, tüm acil durum bilgilerinin yer aldığı bir kart.
ÇOCUKLAR İÇİN EVDE HANGİ ÖNLEMLER ALINABİLİR?
Peki, olası bir deprem riskine karşı çocuk odalarında hangi önlemler alınabilir. AKUT’un önerileri şöyle:
-Kırılma, devrilme ya da eşya düşmesi gibi risklerden korunmak için; beşik ya da bebek yatakları, pencerelerden, sabitlenmemiş yüksek dolap ve raflardan uzağa yerleştirilmelidir.
-Deprem sonrası hızlı tahliye ihtiyacının belirmesi olasılığına karşı, bebek arabası gibi malzemelerin her an için kolay ulaşılabilir bir noktada saklanması önerilmektedir.
-AKUT, çocukların deprem sırasındaki sarsıntıdan zarar görmesini engellemek için, beşik ya da bebek yataklarının kenarına tampon görevi görecek yastık vb. malzemeler konulmasını öneriyor. Bu tür tamponlar kenarı alçak yataklardan düşmeyi de önleyebilir.
-Kitap, bardak vb. malzemelerin düşmesi, dökülmesi, bebekler için yaşamsal tehdit oluşturabilir. Bu nedenle tüm kapaklı dolaplarda kilitli kulp ya da açık kitap raflarının önünde gergi ipi kullanılması gerekmektedir.
ÇOCUKLARA DEPREMLE İLGİLİ NELER ÖĞRETİLEBİLİR?
-Çocuklara, evin her odasındaki en emniyetli yerler gösterilmelidir.
– “Yat/Çök- Korun/ Kapan- Tutun” hareketi, tespit edilen emniyetli yerlerde çocuklara uygulamalı olarak gösterilmelidir.
-Çocuklara farklı mekanlarda yaşanabilecek depremlerde ne şekilde davranmaları gerektiği öğretilmelidir (farklı binalar, açık alan, deniz kenarı vb.).
-Okuldaki davranışlar, öğretmenlerce gösterilmekte ve tatbikatlar yapılmaktadır. Çocuk anaokuluna gidiyor ise, okulunda depreme yönelik eğitim yapıldığından emin olunmalıdır.
-Üzerinde çocuğun adı, soyadı, adresi, acil bir durum için iletişim bilgileri ve eğer varsa sağlık problemleri yazılı olan acil durum kartları hazırlanmalıdır. Bu kartlar çocukların üzerinde bulunmalı ve gerektikçe güncellenmelidir.
-Küçük çocukların, olası bir deprem sonrasında gaz vanalarını ya da ocağı kapatmaları beklenmemelidir. Ancak gaz kokusunu tanımaları ve böyle bir koku aldıklarında, durumu yetişkinlere söylemelerinin çok önemli olduğu mutlaka öğretilmelidir.
DEPREM SIRASINDA NELER YAPILMALI (AKUT)
Bir deprem sırasında yapılması gereken ilk şey sakin kalabilmek ve panik yapmamak. AKUT deprem sırasındaki hareketleri şöyle sıralıyor: Yat / Çök – Korun/Kapan – Tutun
Deprem sırasında yere yatılmış olması ya da çökülmesi halinde savrulma azalacaktır. Bu nedenle deprem olduğu zaman hızla emniyetli bir yerde “yatılması ya da çökülmesi” öneriliyor.
Yat: Yere yüzüstü yatma, ya da yan yatarak bacakları karına çekme (cenin) şeklindedir.
Çök: Özellikle masa altı gibi yerlerin tercih edildiği hallerde uygulanır. İki diz üzerine çökülerek vücut öne eğilir.
Korun/Kapan: Deprem sırasında çevremizden üzerimize düşecek ya da devrilecek cisimlere karşı kendimizi koruma durumunu ifade eder.
Korun:Özellikle baş bölgesinin korunması birinci önceliktir, yastık ya da başka bir cisimle başı “korumak” gibi.
Kapan: Başımızı kollarımızın arasına alarak “kapanmak”.
Tutun: Deprem sırasında salınan koltuk ve oturma grubu gibi ağır ve büyük cisimlere tutunarak onlarla beraber sallanabilir ve sizi ezmelerine engel olursunuz.
DEPREM ÖNCESİ EVDE ALINABİLECEK ÖNLEMLER
Marmara Üniversitesi İş Sağlığı ve Koordinasyon Birimi ise deprem öncesi için evde alınabilecek bazı önlemleri şöyle sıralıyor:
-Evde pilli radyo, el feneri, ilk yardım çantası, yedek pil bulundurun.
-İlk yardım uygulamalarını mutlaka öğrenin.
-Evinizin elektrik sigortası, su ve gaz vanalarının yerlerini öğrenin ve evdekilere bunların nasıl kapatılacağını öğretin. Yakında ihtiyaç hali için bir kurbağacık anahtar bulundurun.
-Yüksek raflara ağır cisimler koymayın.
-Aile fertlerinizle olası bir deprem sonrası nerede buluşacağınızı planlayın.
DEPREM ANINDA NELER YAPILMALI? (AFAD)
AFAD’ın internet sitesinde, deprem anında ve sonrasında yapılacaklara ilişkin bilgi verildi.
- Bilgilendirmede, deprem anında kesinlikle panik yapılmaması gerektiği vurgulanırken, sabitlenmemiş dolap, raf, pencere gibi eşyalardan uzak durulması, varsa sağlam sandalyelerle desteklenmiş masa altına veya dolgun ve hacimli koltuk, kanepe, içi dolu sandık gibi koruma sağlayabilecek eşya yanına çömelerek hayat üçgeni oluşturulması gerektiği belirtildi.
- Deprem anında başın iki el arasına alınarak veya bir koruyucu (yastık, kitap ve benzeri) malzemeyle korunması gerektiği ifade edildi.
- Düşmemek için sabit bir yere tutunulması istenilen bilgilendirmede, merdivenlere ya da çıkışlara doğru koşulmaması gerektiği vurgulandı.
- Deprem sırasında balkona kesinlikle çıkılmaması gerektiği belirtilerek, “Balkonlardan ya da pencerelerden aşağıya atlanmamalıdır. Kesinlikle asansör kullanılmamalıdır. Telefonlar acil durum ve yangınları bildirmek dışında kullanılmamalıdır. Kibrit, çakmak yakılmamalı, elektrik düğmelerine dokunulmamalıdır. Tekerlekli sandalyedeysek tekerlekler kilitlenerek baş ve boyun korumaya alınmalıdır.” ifadeleri kullanıldı.
- Mutfak, imalathane, laboratuvar gibi iş aletlerinin bulunduğu yerlerde ocak, fırın ve bu gibi cihazların kapatılması, dökülebilecek malzeme ve maddelerden de uzaklaşılması gerektiği bildirildi.
- Bilgilendirmede, sarsıntı geçtikten sonra elektrik, gaz ve su vanalarının kapatılması, soba ve ısıtıcılar söndürülüp gerekli eşya ve malzemeler alınarak binanın daha önce tespit edilen yoldan derhal terk edilmesi ve toplanma bölgesine gidilmesi istendi.
- Deprem anında okulda, sınıfta ya da büroda bulunulması halinde sağlam sıra, masa altlarında veya yanında, koridorda duvarın yanında hayat üçgeni oluşturacak şekilde “çek-kapan-tutun” hareketiyle baş ve boynun korunması gerektiği belirtildi.
DENİZ KIYISINDAN UZAKLAŞILMALI *
- Deprem anında açık alanda bulunanların enerji hatları ve direklerinden, ağaçlardan, diğer binalardan ve duvar diplerinden uzaklaşması, toprak kayması olabilecek, taş veya kaya düşebilecek yamaç altlarında bulunulmaması gerektiği bildirildi.
- Binalardan düşebilecek baca, cam kırıkları ve sıvalara karşı tedbirli olunması gerektiği belirtilen bilgilendirmede, “Toprak altındaki kanalizasyon, elektrik ve gaz hatlarından gelecek tehlikelere karşı dikkatli olunmalıdır. Deniz kıyısından uzaklaşılmalıdır.” ifadelerine yer verildi.
KARA YOLUNDA SEYİR HALİNDEYKEN…
- Sarsıntı sırasında kara yolunda seyir halinde bulunanlar için de uyarıların yer aldığı bilgilendirmede, araç kullanıcılarından yolu kapatmadan sağa yanaşıp durmaları istendi.
- Bilgilendirmede, “Kontak anahtarı yerinde bırakılıp, pencereler kapalı olarak araç içinde beklenmelidir.
- Sarsıntı durduktan sonra açık alanlara gidilmelidir. Araç meskun mahallerde ya da güvenli bir yerde değilse (ağaç ya da enerji hatları veya direklerinin yanında, köprü üstünde vb.) durdurulmalı, kontak anahtarı üzerinde bırakılarak terk edilmeli ve trafikten uzak açık alanlara gidilmelidir.
- Sarsıntı sırasında bir tünelin içinde iseniz ve çıkışa yakın değilseniz, araç durdurulup aşağıya inilmeli ve yanına yan yatarak ayaklar karına çekilip, ellerle baş ve boyun korunmalıdır.” bilgisi verildi.
DEPREM ANINDA OTOPARKTAYKEN…
- Sarsıntıya kapalı bir otoparkta yakalananların, araç dışına çıkıp aracın yanına yan yatarak, ellerle baş ve boynu koruması gerektiği belirtilerek, araç içinde olunması durumunda, aracın üzerine düşen bir parçayla ezilmenin ihtimal dahilinde bulunduğuna işaret edildi.
DEPREM ANINDA METRO VE OTOBÜSTEYKEN…
- Metroda ve diğer toplu taşıma araçlarında sarsıntıya yakalananların, gerekmedikçe kesinlikle metro ve trenden inmemesi istenilen bilgilendirmede, “Elektriğe kapılabilinir veya diğer hattan gelen başka bir metro ya da tren size çarpabilir. Sarsıntı bitinceye kadar metro ya da trenin içinde sıkıca tutturulmuş askı, korkuluk veya herhangi bir yere tutunmalı, metro veya tren personeli tarafından verilen talimatlara uyulmalıdır.” denildi.
DEPREM SONRASI NELER YAPILMALI? (AFAD)
Peki, deprem sonrası neler yapılmalı?
- AFAD, deprem sonrasında yapılması gerekenlere ilişkin bilgi verirken de vatandaşların önce kendi emniyetlerinden emin olmaları, daha sonra çevrede yardım edilebilecek kimse olup olmadığını kontrol etmeleri gerektiğini ifade etti.
- Depremlerden sonra çıkan yangınların oldukça sık görülen ikincil afetler olduğuna işaret edilen bilgilendirmede, şunlar kaydedildi: Bu nedenle eğer gaz kokusu alırsanız gaz vanasını kapatın.
- Camları ve kapıları açın. Hemen binayı terk edin. Dökülen tehlikeli maddeleri temizleyin. Yerinden oynayan telefon ahizelerini telefonun üstüne koyun.
- Acil durum çantanızı yanınıza alın, mahalle buluşma noktanıza doğru harekete geçin. Radyo ve televizyon gibi kitle iletişim araçlarıyla size yapılacak uyarıları dinleyin. Cadde ve sokakları acil yardım araçları için boş bırakın.”
- Her büyük depremden sonra mutlaka artçı depremler olacağı hatırlatılan bilgilendirmede, artçı depremlerin hasarlı binalarda zarara yol açabileceği, bu nedenle sarsıntılar tamamen bitene kadar hasarlı binalara girilmemesi gerektiği vurgulandı.
HASARLI BİNALARIN YANINDA SESSİZ OLUNMALI
Bilgilendirmede, deprem anında yıkıntı altında mahsur kalanların yapmaları gerekenlerle ilgili olarak da şunlar ifade edildi:
- “Hareket kabiliyetiniz kısıtlanmışsa çıkış için hayatınızı riske atacak hareketlere kalkışmayın. Biliniz ki kurtarma ekipleri en kısa zamanda size ulaşmak için çaba gösterecektir. Enerjinizi en tasarruflu şekilde kullanmak için hareketlerinizi kontrol altında tutun.
- El ve ayaklarınızı kullanabiliyorsanız su, kalorifer, gaz tesisatlarına, zemine vurmak suretiyle varlığınızı duyurmaya çalışın. Kurtarma ekiplerinin seslerini duymaya ve onlara seslenmeye çalışınız ancak enerjinizi kontrollü kullanın.
- Bilgilendirmede, afet bölgesindeki hasarlı yapılara kesinlikle girilmemesi, yolların acil yardım araçları için boş bırakılması, depremden sonra evler terk edilirken doğal gaz ve su vanalarıyla elektrik şalterlerinin kapatılması, hasarlı binaların yakınında sessiz olunması uyarısında bulunuldu.
- Vatandaşların acil yardıma ihtiyaç duymadıkları sürece telefonlarını kullanmamaları, yardıma ihtiyaç duyabilecek bebek, çocuk, yaşlı ve engellilere destek olunması istendi.
HEIMLICH MANEVRASI NEDİR? NASIL UYGULANIR?
İlk yardım uygulamalarının en önemli ve hayat kurtarıcı yöntemlerinden biri olan Heimlich manevrası için ilgili haberimize bakabilirsiniz:
