İlişkinizde her şey yolunda gidiyor diye düşünürken bir anda ortaya çıkan ve bazen sizi siz olmaktan çıkaran gergin anların tuzağına düşmeyin.
İlişkilerin özellikle de evliliklerin bazı zor anları oluyor. Hazırlıksız yakalandığınız bu anları doğru yönetemezseniz bazen ilişkinizde iyileşmesi zaman alan hatta hiç tamir edilemeyen yaralar açılabiliyor. Ve ne yazık ki birçok çift bu anlarda hatalı davranabiliyor. Aile ve Çift Terapisti Psikolog Enise Akgül, her insan gibi her ilişkinin de biricik olduğunu, yaşananların, yapılanların, yapılması gerekenlerin, yapılması tavsiye edilenlerin de kişiden kişiye, ilişkiden ilişkiye farklılık gösterdiğini belirtiyor. Bu nedenle böyle anlar için çözüm önerileri de her ilişki için farklılık gösterebiliyor. Psk. Akgül, bu anlar için dile getirdiği önerilerin bu farklılıklar göz önüne alınarak okunmasını istiyor.
Eşinizin ailesi hiç haber vermeden ellerinde bavullarla kapıda…
OLAN
Eşin ailesi ile ilgili süregelen ilişkinin şekline göre davranılıyor. İlişkiler iyi ise önce bir şaşkınlık yaşansa da devamında vaktin hoşça geçirilmesi için çaba harcanıyor. Eğer bu ilişkiler iyi değilse şaşkınlıktan ziyade bir şok yaşanıyor, durum kabullenilemiyor ve her an yaşanabilecek sıkıntılı anların gerginliği ile zaman geçiriliyor.
OLMASI GEREKEN
Eşle kurulan bireysel ilişkiyi güçlendiren en önemli sistem, eşin ailesiyle kurulan etkileşim oluyor. Saygı ve hatır gözeterek eşin ailesinin rahat etmesini sağlamak durumunda olduğumuzu unutmadan hareket etmek gerekiyor. “Kendi anne-babam olsaydı eşimin nasıl davranmasını ister, bekler ve tercih ederdim” diye düşünmeyi ihmal etmeyin. Yatılı misafirliklerin birkaç günü aşmamasını tercih ediyorsanız dahi uzayan misafirliklerde normal güncel hayatın olabildiğince devam etmesine çalışın. Geçici bir durum olduğunu hatırlayarak tahammül gücünüzü destekleyin. Eşiniz ile ailesinin olumsuz yönlerini konuşmak için aceleci olmayın.
Ev ve çocuklar için mutlaka alınması gerekenler var, alışverişe çıktınız ve yarım saat sonra eşiniz söylenmeye, çocukları azarlamaya başladı.
OLAN
Genellikle iki taraf da gerginleşiyor ve tartışma çıkabiliyor. Çocuklar da durumdan etkileniyor. Zaman zaman da gerginlik çocuklar üzerinden işlem görüyor, onlar azarlanıyor.
OLMASI GEREKEN
Yaşamda istemesek dahi yapmamız gereken işler var. Bu işler gözümüze olduğundan daha büyükmüş gibi gelebiliyor, tahammülümüz bu işlere ve bu işlerdeki aksiliklere karşı daha zayıf oluyor. Neye neden kızdığımızı ayırt etmek ise bazen oldukça karmaşık hale geliyor. Karşı tarafın neye neden kızdığı konusunda eşinin bir tahmini vardır elbet… Ancak neye, neden kızıldığı yine de konuşulmalı, daha az gerginleşerek işlerin hallolması için ortak plan yapılmalı. Alışveriş yapmayı istemeyen taraf alışverişten tamamen uzak durmaya çalıştığında, tüm alışveriş planı diğer eş tarafından yapıldığında, programlanmasına dahil olunmayan bir görevi gerçekleştirmek daha da zor oluyor. Bu da göz önüne alınarak, programın ortak yapılması veya paylaşılarak halledilmesi üzerine çalışılmalı.
Cinsel anlamda tatmin olmuyorsunuz, çok acele ettiğini düşünüyorsunuz, nasıl söyleyeceğinizi bilmiyorsunuz.
OLAN
Ya hasıraltı edilip hiç konuşulmuyor ya da başka bir sorun yaşanılırken veya kavga edilirken uygunsuz bir şekilde “Bir de bu var” deyip söyleniyor ve şok etkisi yaratıyor.
OLMASI GEREKEN
Yaşanılan ve hissedilen durum, uygun bir zamanda nazik, dikkatli ve özenli bir söylemle ve “ben dili” kullanılarak dile getirilmeli. Bireylerin cinsellikleri hakkında konuşmanın, hele de memnuniyetsizlik dile getirmenin oldukça hassas bir konu olduğu unutulmamalı. Konuyu bir metafor üzerinden anlatabilirsiniz. Örneğin “Arabayı çalıştırdıktan sonra debriyajın kavrama noktasını önemsemeksizin ayağı debriyajdan hızlı kaldırmak arabayı stop ettirir ya, işte ben de buna benzer bir şey yaşıyorum” diyebilirsiniz.
Dayanamadınız cep telefonunu karıştırdınız ve gördüğünüz bir mesajlaşma sizi rahatsız etti. Şüphelenmekte haklı olup olmadığınızı bilmiyorsunuz.
OLAN
Şüphe edilebilecek bir şey görüldüğünde dedektiflik başlatılıyor, telefon kayıtları, e-postalar gibi daha birçok şey araştırılmaya başlanıyor.
OLMASI GEREKEN
Eşiniz de olsa onun mahremiyetine saygı duymak gerektiğini gözden kaçırmayın ve araştırma yapmayın. Biriktirmeden, uygun bir zamanda ve uygun bir dille durumun gerçekliğini sorgulayın. Aksi halde “zan”lar birikiyor ve ilişki dedektiflik oyununa dönüşüyor.
O akşam eve misafir gelecek, bir gece önce geç saatlere kadar evi temizleyip toparladınız. Ertesi gün eşiniz eve sizden önce geldi. Bir-iki saat sonra siz kapıdan girdiğinizde gözlerinize inanamıyorsunuz; salon darmadağınık, mutfak tezgahının üstü bulaşıklarla dolu…
OLAN
Böyle bir durumda tahammüllü davranmak elbette çok zor, tartışma çıkması kaçınılmaz.
OLMASI GEREKEN
Buradaki problem o güne ait, tek seferlik bir sorun değil. Bu çift büyük ihtimalle evdeki sorumluluklar, cinsiyet rolleri, bu rollere dair beklentiler, iş bölümü gibi başlıklarda problem yaşıyordur. Özellikle rollerle ilgili beklentiler çiftin geldiği aile ile ilgili oluyor. Evlilik yaşının ilerlemesi ile birlikte çift bu konularda birbirini daha iyi anlamaya başlayabiliyor. Zamanla birbirlerini daha iyi anlama, orta yolu bulma ya da birbirini kabul etme yolunda olumlu gelişmeler olmazsa bu konuda bir uzman desteği alınması gerekebiliyor.
Doğum gününüzü/yıl dönümünüzü unuttu.
OLAN
Hiç konuşulmayabiliyor, sitem edilebiliyor ya da büyük tartışmalara malzeme olabiliyor.
OLMASI GEREKEN
Her durum tabii ki kendi şartları, özellikleri ve kişileriyle değerlendirilmeli. Sizin önem verdiğiniz bir şeyin karşı tarafça önemsenmemesi veya unutulması hayal kırıklığı, değersizlik hissi, öfke, kırgınlık gibi duygular uyandırabilir. Sadece sizin değil, kimsenin doğum gününü kutlamayan birinin durumu ile bir hafta öncesindeki bir tartışmanın devamındaki gerginlikle eşinin doğum gününü kutlamamak aynı şey değil. Duyguların konuşulabildiği ve anlaşılabildiği bir düzlemde konuşmak faydalı oluyor.
Bayram zamanı… Sırayla ziyaretler yapılacak, program yoğun, bir de trafikte sıkıştınız.
OLAN
Kaygı ve gerginlik, tüm duygular arasında en çabuk yayılan duygu çeşitleri. Tabir yerindeyse “atmosferden” yayılıyor ve bulaşıyor. Aile fertlerinden biri gerginleşmeye başladığında diğer aile bireyleri de ona bilinçli ya da bilinçsiz tepkiler veriyor. En çok karşılaşılan tepki, gerginliğe karşı gerginleşerek tepki vermek oluyor.
OLMASI GEREKEN
Durumdan hiç rahatsız değilmiş gibi davranmak ya da karşı tarafın gerginliğine gerginlikle tepki vermek yerine; herkesin duygularını serbestçe paylaşabildiği bir konuşma yapmak daha yerinde oluyor.
Onun arkadaşları ile geçireceğiniz bir hafta sonu planlıyor, kesinlikle gitmek istemiyorsunuz.
OLAN
Bahaneler sıralanıp gitmemek için çaba gösteriliyor.
OLMASI GEREKEN
Uygun bir bahanenin kullanılması söz konusu olabilir ancak bu sadece kısa vadeli bir çözüm. Bunu ileride tekrar yaşamayacağınızı garanti etmez. Taraflardan birinin diğerine bahane üretmesi yerine çift birlikte hareket ederek söz konusu plana katılmamak için ortak bahane bulabilir. Örneğin erkek kadının gitmek istemediğini bilir ve diğerlerine uygun bir açıklama yapar ya da yalnız başına gider.
Yaprak ÇETİNKAYA
Formsanté Dergisi Nisan 2014 sayısı