Çene eklemi, boyun omurgasına, dişlere yakın, kafatasına bağlı bir eklemdir. Bu nedenle bu bölgelerdeki rahatsızlıklar çene eklemini de etkiler. Peki, çene eklemi ağrısı neden olur? En sık görülen şikayetler nelerdir? Çene eklemi ağrısı olanlar için tedavi nasıl yapılır? Fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı Prof. Dr. Turan Uslu konu hakkında bilgiler verdi.
Normal bir kişi çene eklemini; çiğneme, yutma, soluk alıp verme ve konuşma sırasında günde yaklaşık 2 bin defa kullanır. Alt çenenin hareketleri, boyun ve çene kaslarının hareketi ile oluşur. Alt çene kemiği; aşağı, yukarı, öne ve yanlara doğru hareket eder.
TEŞHİS NASIL KONULUR?
Çene eklemi hastalıklarında en önemli teşhis yöntemi hastanın hikâyesi ve muayenedir. Ancak bunun yanında röntgen, MRI gibi radyolojik incelemelerin de teşhiste faydası olabilir.
ÇENE EKLEMİNDEKİ AĞRILARIN SEBEPLERİ
- Sürekli dişleri sıkmak, diş gıcırdatma (bruksizm), gece diş sıkma
- Duruş bozuklukları (özellikle başın öne doğru eğik olduğu duruşlar)
- Çenenin kapanış bozuklukları ve dişlerdeki hastalıklar
- Tek taraflı çiğneme alışkanlığı
- Psikolojik sebepler, anksiyete, kaygı, depresyon
- Çeneye gelen travmalar, soğuk, zorlanmalar (örneğin sert veya büyük bir lokma ısırmak).
- Genel eklem gevşekliği, tırnak yeme, sakız çiğneme, devamlı ağızdan nefes alıp verme, çekirdek yeme, pipo içme, uzun süre telefonla konuşma, keman çalma vb. gibi alışkanlıklar
- Tümör, infeksiyon ve iltihaplı romatizmal hastalıklar
ÇENE EKLEMİ HASTALIKLARINDA GÖRÜLEN ŞİKAYETLER
- Kaslarda hassasiyet ve ağrılar: Çene bölgesinde veya yanaklarda hissedilen ağrılardır. Genellikle diş sıkma nedeniyle ortaya çıkar. En çok görülen şikâyetlerden biridir.
- Çene hareketlerinde değişiklik ve kısıtlılık: Eklem anatomisinin bozulmasına ve/veya ağrıya bağlı olarak ortaya çıkabilir. Eklem hareket ederken asimetrik açılıp kapanması
- Eklem sesleri,
- Ağızda kayma: Eklemlerde ortaya çıkan anatomik ve fizyolojik bozukluklar, ağız açılışında ve kapanışında bozukluklara yol açar.
- Çiğneme düzeninin bozulması: Ağrı, ağız hareketinde değişiklik ve tek taraflı çiğneme gibi etkenler çeşitli çiğneme bozukluklarına yol açar.
- Ağzı açamama: Ağrıya, eklem anatomisinde değişikliklere ve ileri derecede dejeneratif değişikliklere bağlı çenenin açılamaması.
- Psikolojik bozukluklar,
- Kulak çınlaması, baş dönmesi ve halsizlik gibi şikâyetler: Çene ekleminin özellikle boyun hareketleri ile yakın ilişkisi sonucu ortaya çıkmaktadır.
- Kulağa, boyuna, başa, şakaklara yayılan ağrılar,
HANGİ TEDAVİ YÖNTEMLERİ KULLANILIYOR?
Çene eklemi hastalıklarında; çeşitli tedavi yöntemleri bulunmakla birlikte, bunların en önemlisi hastanın doktoru tarafından yeterli ve doğru bir şekilde bilgilendirilmesidir. Hastanın korkusunun yenilmesi, anksiyetesinin giderilmesi çok önemlidir.
- Ev programı ve egzersiz: Hastanın evde yapacağı egzersizleri ve günlük hayatında dikkat etmesi gereken durumların eğitimini içeren tedavinin en önemli kısımlarından biridir.
- İMS (kuru iğne tedavisi), çok etkilidir.
- Fizik tedavi: Sıcak ve soğuk uygulamalar, TENS, ultrason, egzersizler
- İlaç tedavisi: Ağrı kesiciler, kas gevşeticiler ve antidepresanlar sayılabilir.
- Eklem içine enjeksiyon: Özellikle eklemde kayganlığın arttırılması, eklem içinde ağrı oluşturan reaksiyonların azaltılması amacıyla çeşitli enjeksiyon uygulamaları kullanılabilir, hyalüronik asit, kortizon enjeksiyonları
- Psikolojik destek
- Çene eklemi için gece splintleri: Gece alt çeneye takılan splintler, eklem açıklığını sağlamakta ve diş sıkmayı önlemekte kullanılır.
- Manüel tedavi: Eklem diskinin yerinden kayması sonucu oluşan çene kilitlenmesinin açılması veya kasların gerilerek gevşetilmesi amacıyla kullanılır.
ÇENE EKLEMİNİZİ DOĞRU KULLANIN
- Her iki çene ekleminizi eşit kullanın
- Diş sıkma, gıcırdatma alışkanlığınızı terk etmeye çalışın, gerekirse psikolojik destek alın
- Sakız çiğnemeyin, sert ve zor çiğnenen yiyeceklerden uzak durun.
- Fibromiyalji hastalığınız varsa tedavi olun
- Boyun omurgası problemleriniz varsa tedavi olun
- Çene eklemlerinizde uyum problemi varsa tedavi olun
- En önemlisi duruşunuza özen gösterin