Yaz boyunca güneşten, denizden, klordan ve terden yıpranan cildiniz için bakım yapmanın tam zamanı. Peki cildinize nem kazandırmak ve onu ışıl ışıl parlatmak için neler yapmalısınız?
UV ışınlarından etkilenen, kuruyan hatta kırışan cildin nem oranını sağlamak özellikle eylül ayında çok önemli. Çünkü havaların giderek soğuması cildin içerdiği su miktarının düşmesine sebep oluyor. Şişli Florence Nightingale Hastanesi’inden Dermatoloji Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Zahide Eriş Eken, eylül ayı itibariyle cildimizin sağlık ve nem kazanması için tüm cilt tiplerine yönelik yapılması gerekenleri anlattı.
Yaz aylarında cildimizde kuruluk en çok hangi bölgelerde görülüyor? Bunun sebebi nedir?
Yaz aylarında güneşin hem ısı hem de ışın etkisiyle deri nem kaybına uğruyor. Ayrıca suyla sık temasta bulunmak da deride nem kaybına neden oluyor. Kollar, bacaklar ve gövdede daha az yağ bezleri bulunduğundan bu bölgelerde nem kaybı daha belirgin olarak kuruluğa yol açıyor. Deri geçirgenliğinde doğal lipitlerin (yağların) ciddi rolü bulunuyor. Suyla sık temas edildiğinde doğal deri lipitleri bozuluyor ve tekrar oluşmaları için yeterli süre geçmemiş oluyor. İşte bu sebeplerle kuruluk özellikle; yağ bezlerinin az olduğu kol ve bacaklarda daha fazla görülüyor.
Yazın yeterince nemlendirmediğimiz cildimizde sonbaharda hangi problemlerle karşılaşılabilir?
Yazın yeterince nemlendirilmeyen ciltte; sonbahar ve kış aylarında rüzgarın ve soğuğun etkisiyle kuruluk daha da artıyor. Kuruluğun belirgin olmasıyla özellikle kol ve bacaklarda önce kaşıntı şikayeti başlıyor. Kaşıntı artışıyla birlikte; önlem alınmazsa ciltteki lipit bariyerin daha fazla bozulmasıyla kızarıklıklar ve kuruluğa bağlı egzama oluşumuna yol açabiliyor. Kserozis dediğimiz kuru cilt ayrıca liken ve sedef hastalığı gibi deri hastalıklarının da aktifleşmesine sebep olabiliyor.
Nemli bir cilt ile nemsiz bir cildin yaşlanma etkileri nasıl oluyor?
Yaşlandıkça kolajen ve elastin gibi proteinler ile yağ bezlerinin azalması sonucu cilt canlılığını ve elastikiyetini yitiriyor. Bu nedenle ciltte kırışıklıklar oluşmaya başlıyor. Cilt kuruluğu, sigara kullanımı, güneş maruziyeti ve sürekli mimik kullanımı kırışıklıkları artırıyor. Azalan yağ bezleri aktivitesiyle oluşan kırışıklığı nemlendirici kullanarak bir miktar önleyebilirsiniz. Fakat yalnız nemlendirici kullanımı kırışıklıkları tamamen yok etmiyor.
Hangi bölgelere ve hangi cilt tiplerine hangi içerikler öneriyorsunuz?
Sonbaharda tepeden tırnağa nem bakımı yapmak aslında kışa hazırlık için önemli. Çünkü kış aylarında havadaki nem oranı iyice azalıyor.
Nemlendiriciler kuruluğu gidermenin yanında hassas ciltlerin korunmasına, cildin yapısının iyileşmesine de yardımcı oluyor. Öncelikle nemlendiricinin nemi cildin üst tabakasında hapsetmesi gerekli. Ayrıca geçici olarak cildin bariyeri gibi görev yapıyorlar. Birçok nemlendirici humektanlar (nem çekiciler), emolyenler (yumuşatıcılar) ve diğer içeriklere sahip. Nemlendirici seçimi birçok faktöre bağlıdır ki bunlar; cilt tipi, yaş ve akne gibi kişiye özel bir hastalığın varlığı olarak sıralanıyor.
Normal cilt: Ne kuru ne de yağlı. Normal cildi dengede tutmak için su bazlı nemlendiriciler gibi hafif nemlendiriciler kullanılmalı. Bu nemlendiriciler hafif yağlar veya silikondan elde edilmiş siklometikon benzeri ürün içeriyor.
Kuru cilt: Nemlendirmek için daha ağır, yağ bazlı nemlendiriciler kullanılmalı. Çok kuru ciltte merhemler suyun ciltten buharlaşmasını önlemede kremlerden daha etkili oluyor.
Yağlı cilt: Akne ve siyah nokta oluşumuna yatkın. Tedavi için kullanılan cildin yağını uzaklaştıran yıkama ürünleri ve cilt bakım kremleri cildi kurutuyor. Yıkama sonrası hafif, komedon yapmayan, gözenekleri tıkamayan nemlendiriciler kullanılmalı.
Hassas cilt: İrrite oluyor, kızarıklık, kaşıntı veya döküntüler oluşuyor. Aloe veya papatya gibi yatıştırıcı içeriklerin bulunduğu nemlendiriciler kullanılabiliyor. Bu nemlendiricilerde alerjen olabilen boya ve parfüm bulunmamalı. Ayrıca hassas cildi etkileyen asit içerikten de kaçınılmalı.
Olgun cilt: Cilt yaşlandıkça kurumaya meyilli. Çünkü yağ salgılayan bezler daha az aktif oluyor. Cildi yumuşak ve nemli tutabilmek için yağ bazlı nemlendiriciler seçilmeli. Ayrıca E ve C vitamini gibi antioksidanlar veya alfa hidroksi asitler eklenebilir ki bunlar da kırışıklıkları azaltmaya yardımcı oluyor.
Vücudun nem ihtiyacı konusunda bilmemiz gereken şeyler nelerdir?
– Cilt tipi çevresel faktörlerden, gebelik ve menopozdaki hormonal değişikliklerden ve hastalıklardan etkilenebilir. Cildinizi rahatlatıp yumuşatan ve cilt tipine uygun nemlendirici seçilmeli.
– Güneşten korunmak için güneş koruyucu içerikte nemlendiriciler tercih edilebilir. Bunlar nemlendirirken aynı zamanda güneş hasarından da cildi koruyor.
– Nemlendiricinin pahalı olması iyi olduğu anlamına gelmiyor.
– Unutulmaması gereken en önemli nokta, günlük su ihtiyacınızı karşılamıyorsanız nemlendirici sürmenin pek bir faydası olmayacağıdır. Vücudunuzun doğal yapısına ek olarak nemlendirme sağlayan bu kremler suyun yerini asla tutamaz ve sağlıklı bir tene sahip olmak için kesinlikle bol bol su tüketmeli, cildinizi doğal sudan mahrum bırakmamalısınız.
– Ilık suyla banyo yapmak ve banyo yapma süresini iyi ayarlamak gerekir. Uzun süreli banyoda kalmak ve sıcak suyla banyo yapmak ciltteki yağı ciddi oranda uzaklaştırır. Sert ve kurutucu sabunlardan kaçınmak gerekir. Nemlendirici sabunlar, temizleyici kremler veya nemlendirici içerikli duş jelleri kullanılmalı.
– Banyo sonrası kurulandıktan sonra nemlendiriciyi tüm vücuda uygulamalıyız ki bu şekilde nem hücrelere hapsedilir.
– Ellere ve vücuda ihtiyacı olduğu kadar nemlendirici uygulanmalı. Özellikle soğuk havalarda elleri yıkadıktan sonra sabunun da artırdığı kuruluğu önlemek için yağlı nemlendiriciler sürülmeli.
– Yağ bazlı ve ağır nemlendiriciler çok ciddi kurumadığı sürece yüze kullanılmaz. Bunlar bacaklar, eller ve ayaklar gibi daha kuru bölgelere uygulanır.
– Nemlendirici cildinize iyi gelmiyor ve cilt problemlerini artırıyorsa dermatoloğunuza başvurun. Dermatoloji uzmanı cilt tipinize uygun ve etkili nemlendirici kullanmanızda size yardımcı olabilir.
Nem konusunda kadınlar en çok hangi yanlışları yapıyor?
Pek çok kadın nemlendirici sürmesi gerektiğini bilse de cildini tanımıyor ve cilt tipine uygun nemlendirici kullanmıyor. Örneğin yağlı cilde sahip olan kişiler yağ bazlı nemlendirici kullanarak akne oluşumunun artmasına sebep oluyor. Karma ciltlere sahip kişiler kuru bölgeleri iyice nemlendirip dengelerken yağlı bölgelerin daha fazla yağlanmasına sebep olabiliyor. Halbuki karma cilt tipinde yalnız yanaklar gibi kuru olan bölgelerde daha fazla nemlendirici kullanımı gerekiyor. T bölgesi dediğimiz yağlı olmaya müsait alanlar gerektiği sürece nemlendirilmeli.
Kremi sert hareketlerle sürmenin kremin daha iyi emilmesini sağlayacağı düşünülüyor. Fakat uygulanan basınç derimizin daha erken yaşlanmasını sağlıyor. Nemlendirici krem yumuşak ve uzun süren sade hareketler ile sürülmeli. Böylece cildin krem içerisindeki nemi almak için yeterince vakti oluyor. Suyun cildi nemlendireceği düşünülür fakat fazla suyla temas etmek ciltteki buharlaşmayı artırarak cildin kurumasına sebep oluyor. Cildinizi sabah ve akşam uygun bir temizleyici ve suyla yıkayarak temizlemek yeterli.
Evde doğal nem terapisi için önerebileceğiniz tarifler var mı?
Doğal zeytinyağı; antioksidanlar ve yağ asitleri içerdiğinden cildimiz için faydalı. Duş almadan yarım saat önce özellikle ellere, kollara ve bacaklara bol miktarda masaj yaparak zeytinyağı sürebilirsiniz. Duş aldıktan sonra ise hafif bir nemlendirici kullanılabilir.
Süt; kuru ve kaşıntılı cilde iyi gelebilecek anti-inflamatuar ve rahatlatıcı özelliğe sahip. Sütün içeriğindeki laktik asit ölü deri hücrelerini uzaklaştırıyor ve cildi aydınlatıyor. Yumuşak ve temiz bir havlu parçasına sütü iyice emdirin ve kuru ciltte altı-yedi dakika bekletin sonra yine başka bir havlu parçasını suyla ıslatarak yüzünüzü nazikçe temizleyin. Her gün bu uygulama yapılabilir.
Bal; antimikrobiyal, antioksidan içeren ve nem çekici özelliğe sahip bilinen en iyi nemlendiricilerden. Ayrıca cilde iyi gelen birçok vitamin ve mineral içeriyor. Banyo yapmadan önce balı tüm vücuda sürerek 10 dakika bekletin ve sonra yıkayın. Eşit miktarda bal ve zeytinyağı ile de bu uygulama yapılabilir.
Yoğurt; antioksidan ve anti-inflamatuvar özelliğe sahip iyi bir nemlendirici. İçeriğindeki laktik asit kaşıntılara da iyi gelebilir. Banyodan 10 dakika önce uygulanıp durulanabilir.
Hindistan cevizi yağı; yağ asitleri içeren iyi bir nemlendirici. Yatmadan önce uygulanıp sabah yıkanabilir.
Deran ÇETİNSARAÇ
Formsanté Dergisi Eylül 2014 sayısı